In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Camiel Gielkens (CEO Schouten & Nelissen Groep, 46 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst is echt een verrijking voor mijn leven. Het geeft me veel energie om te kijken, te leren en er samen met anderen over te praten. Dit helpt me om gebeurtenissen in mijn omgeving – of de wereld – vanuit een ander perspectief te zien, en vanuit dat nieuwe perspectief tot betere acties te komen.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Ik ben opgegroeid in een familie met verschillende professionele kunstenaars, die ook internationaal actief zijn. Van jongs af aan ben ik meegesleurd naar openingen en tentoonstellingen in galeries en musea voor moderne kunst. Wat mij altijd enorm heeft getriggerd, is het maakproces. Zo heb ik een oom, Andre de Jong, die zodra de zon op komt tekeningen op papier begint te maken. Heel intuïtief. En dat ook alleen op juist dat tijdstip kan. Later op de dag werkt hij aan installaties of werk op doek. Hoe werkt dat bij hem? En hoe werkt dat bij anderen? Hoe kom je van leegte naar iets wat raakt, wat blijft hangen? Dat fascineert me en helpt me ook in mijn eigen werk te creëren.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Ik heb vooral het idee opgegeven dat ik op de hoogte moet zijn van alles wat er allemaal speelt in de kunstwereld. Er is zoveel aanbod, dat is gewoon niet te behappen. Wat ik vaak doe, is kijken naar kunstenaars die samenwerken met kunstenaars die ik al ken en goed vind. Regelmatig loop je zo tegen grote verrassingen aan. Innoveren doe je zelden alleen, dat is toch een sociaal proces. En dat is voor kunstenaars niet anders valt me op. En Instagram is dan een heel mooi middel om een netwerk te verkennen; wie liked een kunstenaar die ik goed vind? Welke galeries volgt hij of zij? En natuurlijk: waar exposeert de kunstenaar? Het leukste is natuurlijk als je een kunstenaar eerder ‘ontdekt’ dan de bekende galeries, dat geeft een heerlijk gevoel.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Ik ga heel graag naar afstudeertentoonstellingen van de grote internationale kunstopleidingen, of initiatieven van kunstenaars zelf. Ook als ik ergens ben voor werk zoek ik dit soort plekken heel graag op. De sfeer die je daar aantreft is zo aanstekelijk. Heerlijk! Vaak probeer ik dan wat afspraken te maken bij kunstenaars die ik goed vind, zodat je hun werk en de mens erachter beter leert kennen. Veel werk zien is voor mij heel belangrijk om te ervaren wat me echt raakt en wat blijft hangen. Ik bezoek veel tentoonstellingen van galeries en musea. Beurzen vermijd ik vaak, omdat ze zo druk zijn dat ik er moeilijk mijn weg kan vinden. Het trekt me gewoon minder. En Instagram of een platform als GalleryViewer zijn gewoon top om breed te kijken en te beslissen welke werken je echt fysiek wilt zien.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Het belangrijkste voor mij is om er vroeg bij te zijn en werk te kopen van (jonge) kunstenaars die wel al een eigen signatuur hebben, maar nog niet zijn opgepikt. Het komt regelmatig voor dat ik een aantal werken koop om deze kunstenaar een duw in de rug te geven. Ik merk dat ik de laatste jaren steeds kritischer ben geworden, ook omdat de collectie steeds groter wordt en de beschikbare ruimte thuis nu eenmaal beperkt is. Maar toch komt er elk jaar stiekem wel wat bij.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Vaak van de kunstenaar direct, of via een galerie waar de kunstenaar aan verbonden is. Ik gun mezelf graag de tijd en ruimte om goed te kijken en dat kan daar toch het beste. Als ik het werk van een kunstenaar goed ken, is online een alternatief. Zeker in deze Corona-tijden zijn er uitstekende online initiatieven om kunstenaars te ondersteunen. Sites als Catawiki spreken mij minder aan, omdat je eerst door zoveel ‘rommel’ heen moet ploegen. Daar heb ik het geduld gewoon niet voor.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Altijd samen! We kijken al heel lang naar kunst en bevragen elkaar ook goed over wat ons raakt en waarom. Dat scherpt mijn blik, vooral ook omdat mijn vrouw – die zelf een echte creatieveling is – vaak met hele andere ogen kijkt. Alleen als we er samen achter staan, gaan we over tot een aankoop.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Er zijn veel galeries die ik bewonder en volg. Maar het gaat te ver om te zeggen dat ik er in speciale band mee heb. Denk aan David Zwirner in New York, Zeno X en DMW in Antwerpen en bijvoorbeeld Gerhard Hofland, The Merchant House en GRIMM in Amsterdam. Ik heb tien jaar in China gewoond en kan iedereen een bezoek aan 798 in Beijing aanraden met top galeries als PACE en Galeria Continua. Hun plek in San Gimignano is ook echt een aanrader!
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Michaël Borremans.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Ik ben opgegroeid met het werk van Andre de Jong, de oom die ik al noemde. Zijn werk heeft me gevormd en is een referentiekader voor hoe ik naar het werk van andere kunstenaars kijk. In zijn werk zie je twee thema’s vaak terugkomen: landschappen en het menselijk lichaam. De landschappen zijn heel open, ruimtelijk. Zijn werken met het menselijk lichaam als thema hebben vaak heel veel toevoegingen, waardoor ze steeds verder afstaan van hun uitgangspunt.
Het werk van Andrea Radai raakt me altijd rechtstreeks in mijn hart. Er zit zoveel emotie in, maar zit ook altijd iets heel dubbels in. Ze schildert wat ze ziet, en er blijft altijd wat te raden over. Twee handen die elkaar raken, maar van wie is die andere hand eigenlijk? Iemand met een prachtig wit pak. Je ziet het hoofd niet. Wat gebeurt daar allemaal?
Het werk van Joris Vanpoucke heb ik recent ontdekt en spreekt me enorm aan. Hij maakt grote, donkere schilderijen die de schaduwkant van de mensheid (en vooral van hemzelf) opzoeken. En dit ook op een hele directe manier, zonder af te dwalen in de anekdote. Daar houd ik van.
Dat donkere, geheimzinnige, zie je ook in het werk van de Chinese fotograaf Shen Wei. Je weet dat er iets is gebeurd net voordat de foto is genomen, alleen zul je er nooit achter komen wat dat is geweest. En dat zet je wel aan het denken!
Met veel interesse volg ik de mannen achter ‘Graphic Surgery’. Ik ben gek op nieuwe dingen maken. Bouwen. Niet gek dat bouwplaatsen mij dan ook enorm fascineren en ik me ook echt thuis voel in een snel groeiende stad als Shanghai of ons eigen Amsterdam- Noord. En dat is precies waar hun werk over gaat; transformaties. Groei. Volgens mij hebben ze totaal niet de intentie om iets mooi te maken en dat maakt hun werk heel sterk.
Philip Metten uit Antwerpen is een andere kunstenaar die werken maakt die rechtstreeks van een bouwplaats lijken te komen. Hij maakt enerzijds imposante, kleurrijke sculpturen en installaties met een underground-achtige aantrekkingskracht en anderzijds minutieuze, architectonische werken op papier. Het is wel een droom van ons om een werk van hem in onze collectie te hebben.
Recent bezocht ik ook de tentoonstelling van Dave McDermott bij Galerie Grimm. Het werk gaat over het gevoel van opgesloten zijn. Niet weg kunnen. Nou, dat past wel bij deze tijd! Dave McDermott visualiseert dit gevoel met symbolen en allerlei verwijzingen naar grote kunstenaars voor hem. Heel bijzonder.
Je leert altijd meer van je fouten dan van de dingen die goed gaan. Een kunstenares die ik erg bewonder, en die dit concept heel sterk in de praktijk brengt, is Sarah van Sonsbeeck. Haar werk gaat over fouten maken, miscommunicaties en zeker over loslaten. Juist nu we onszelf toch weer een beetje opnieuw moeten uitvinden in deze Corona-tijden inspireert haar werk om vol de onzekerheid in te stappen en er voor te gaan.
Uiteraard moet er ook plek zijn voor meer opgewekt, kleurrijk werk. Dat vind ik bijvoorbeeld in het werk van Loes Koomen, dat nu te zien is bij Stigter Van Doesburg.
In dat rijtje past voor mij ook het werk van Yim Ja-hyuk. Ze maakt relatief kleine werken van alledaagse dingen die ze om zich heen ziet. Denk aan een vork met bessen, bladeren of een woonhuis. Het zijn net gedichten, maar dan op doek. Je blijft er echt naar kijken.