05 june 2020, Wouter van den Eijkel
Unlocked/Reconnected
Op 1 juni openden de musea hun deuren weer voor het publiek. Om dit heugelijke moment te markeren ging gelijktijdig de bijzondere tentoonstelling Unlocked/Reconnected van start.
Unlocked/Reconnected is een collectieve tentoonstelling die zo’n 200 musea, presentatie-instellingen, galeries, kunstenaarsinitiatieven en bedrijfscollecties door heel Nederland met elkaar verbindt. De tentoonstelling heeft solidariteit als vertrekpunt. Om die solidariteit te onderstrepen tonen de zeer uiteenlopende deelnemers elk een werk naar keuze in hun ontvangstruimte of hal. De werken vormen een aanjager voor een gezamenlijke reflectie op de voorbije periode, en vooral op de vraag hoe de toekomst voor de culturele sector eruit zou kunnen zien.
Een van de initiatiefnemers is Martin van Vreden van galerie tegenboschvanvreden. Volgens Van Vreden is er op dit moment veel behoefte aan solidariteit in de kunstwereld. Hij wijst erop dat veel musea en culturele instellingen het water aan de lippen staat vanwege door de lockdown misgelopen inkomsten. Bovendien heeft de culturele sector de bezuinigingsronde van kabinet-Rutte 1 nog vers in het geheugen. Met Unlocked/Reconnected willen de deelnemers een krachtig statement maken richting het publiek en de politiek.
Het thema van Unlocked/Reconnected is thuis; een concept waaraan iedereen een eigen invulling geeft. Thuis refereert niet alleen fysieke ruimte waar je woont, maar ook aan het gebied waar je vandaan komt en dat je mist wanneer je er niet bent. Die laatste invulling stond al onder druk door onze gedigitaliseerde en geglobaliseerd wereld, maar door de Corona-crisis heeft ook de gebruikelijkere betekenis een extra lading gekregen. Immers, wat is thuis ten tijde van een pandemie? Is het nog wel een plek van liefde en geborgenheid wanneer het ook de enige plek is waar je mag zijn? Unlocked/Reconnected komt voort uit de overtuiging dat het openstellen van het huis na de lockdown ons dwingt om te heroverwegen hoe ‘(t)huis’ eruit zou kunnen zien.
Zo’n 200 instellingen uit het hele land doen mee aan het initiatief Unlocked/Reconnected. Bij ieder getoond werk hangt een bordje met een QR-code. Bezoekers kunnen die code scannen om op unlockedreconnected.nl meer over het betreffende kunstwerk te lezen en de overige kunstwerken te kunnen zien. Een aantal galeriehouders licht hieronder hun keuze toe:
tegenboschvanvreden selecteerde een werk uit de serie Circumscribe van de conceptuele kunstenaar Chaim van Luit:
Chaim van Luit, Circumscribe, 2020, tegenboschvanvreden.
Chaim van Luit maakte verschillende versies van ‘Circumscribe’. De reeks gaat in letterlijke zin over de persoonlijke reikwijdte van Chaim van Luit als kunstenaar. Voor deze versie heeft hij een cirkel getekend door een van zijn armen rond te draaien. De omtrek ‘Circumscribe’ gaat in conceptuele zin vooral over geestelijke grenzen en een mentaal, psychisch, gevoelsmatig en intellectueel bereik. Hoe ver reiken kennis, contacten, engagement, hoe ver reikt je hele ‘wezen’? Voor ieder mens is de cirkel anders.
In bredere zin gaat de reeks ‘Circumscribe’ over de menselijke maat: het werk bestaat uit een dunne gebogen glazen buis met rood neonlicht. De tekening die de basis vormt voor de cirkel is onregelmatig en eind- en beginpunt raken elkaar net niet. Zo wordt de menselijke maat in alle gelaagdheid en met al zijn (im)perfecties op een gestileerde manier verbeeld. Deze fragiele lijn, deze beschermende omtrek, herinnert ons eraan dat de mens er - als een moderne Icarus - weliswaar naar kan streven om de hemel aan te raken, maar dat hij tegelijk onontkoombaar gebonden is aan zijn aardse beperkingen, groots en nietig tegelijk. Hoever kan men gaan? Een vraag die in deze tijd bijzonder actueel is.
Galerie Maurits van de Laar selecteerde Aus der schwarzen Kiste (2019), een gouache van Tobias Gerber.
Tobias Gerber, Aus der schwarzen Kiste, 2019, Galerie Maurits van de Laar.
Van de Laar: “De blik door het sleutelgat sluit heel mooi aan op het verlangen weer in de buitenwereld te zijn. Tobias heeft vaak ongebruikelijke beeldinventies in zijn werk. Hij tekent bijvoorbeeld een badkamer waar je dwars door de muur in kunt kijken. Je ziet de achterkant van een wastafel en spiegel waar een man zich staat te scheren. Het dagelijks leven krijgt zo een nieuwe lading. Ooit maakte hij een serie terracotta wastafeltjes met stromende kranen, tegelijk vertrouwd en raar omdat het stromende water gestold is in de klei. In de serie Aus der schwarzen Kiste gebruikt hij consequent de blik door het sleutelgat, het verlangen naar buiten is ook dubbelzinnig. Vaak hebben de landschappen een twist, je ziet in de verte een brandje of een raffinaderij opdoemen, dat alles wel in zachte pastelkleuren. De overige werken uit de serie Aus der schwarzen Kiste zijn vanaf 14 juni in de galerie te zien in Drawing Now.
Caroline O’Breen koos voor Stillness, een werk van Satijn Panyigay uit 2017.
Satijn Panyigay, Stillness, 2017, Galerie Caroline O'Breen.
O’Breen dacht bij het thema thuis meteen aan het werk van Panyigay: “Satijn is een kunstenaar die in staat is intense gevoelens van melancholie, eenzaamheid, maar ook zachtheid in beeld te vangen. Ze legt lege ruimtes vast; lege kantoorgebouwen, museumzalen, maar ook verlaten woonhuizen. Satijn probeert de kleine subtiele restanten van iets wat ooit iets was vast te leggen, maar ook de leegte te vangen en te doorvoelen.
Dit werk reflecteert op verschillende manieren aan het thema thuis en huiselijkheid. De lamellen staan voor huiselijkheid, maar ook afscherming en veiligheid. Dichte lamellen doen mij altijd denken aan kantoorgebouwen, die ook moeten afschermen van wat buiten gebeurt. In deze situatie bevonden wij ons; we werden gedwongen om binnen te blijven. Deze lamellen zijn echter samengebonden, het koordje is te zien. Dat geeft het werk ook iets hoopvols, iets toekomstgerichts. Ook die zachtblauwe lila kleur ademt hoop uit, er zit veel licht in het werk. Wij hopen natuurlijk weer uit deze situatie te komen, en weer op een normale manier zonder 1,5 meter mensen te ontmoeten en te spreken.”
Art Gallery O-68 toont de video Happiness van Maureen Bachaus uit 2015.
Maureen Bachaus, Happiness, 2015, O-68.
Maureen Bachaus belicht sociale en maatschappelijke thema’s vanuit een persoonlijk perspectief. Bachaus’ werk is gebaseerd op onderzoek naar persoonlijke gedachten van mensen uit verschillende culturen en met verschillende achtergronden. Ze verzamelt de gedachten via social media en vertaalt ze naar fotoprojecten, performances, interactieve multimediale projecten, installaties en sculpturen. De tekst uit de video Happiness is gebaseerd op fragmenten uit een authentiek dagboek.
Volgens galeriehouder Anne-Mie Emons sluit Happiness om meerdere redenen goed aan op ‘unlocked/reconnected’: “Natuurlijk vanwege het beeld, een vrouw met een mondkapje. Maar vooral ook de veralgemenisering van de huidige penibele situatie van de mensheid, waarin we losgezongen zijn van de natuur in onszelf en om ons heen. Er is echter een sprankje hoop dat we hieruit kunnen komen, met inspanning van ons allemaal, opnieuw verbonden met elkaar.”
Galerie Wouter van Leeuwen koos voor een werk uit de Tokyo Compression-serie van Michael Wolf.
Michael Wolf, Tokyo Impression, 2010, Galerie Wouter van Leeuwen.
Van Leeuwen: “Het overkoepelend thema van het werk van Michael Wolf is Life in Cities. Wolf legde vast hoe mensen dicht op elkaar woonden en werkten in megasteden als Hong Kong en Tokio – een thema dat 10 jaar na dato zeer actueel is. Deze foto toont iemand in de metro van Tokio op weg naar werk of juist naar huis. In ieder geval is het reizen met het openbaar vervoer om zoiets simpels te doen als naar je werk gaan in deze tijd zeer lastig. Ik koos juist voor deze foto uit de serie, omdat de vrouw op de foto een mondkapje draagt. Het symbool van deze tijd. Daarbij is het werk van Michael Wolf mij zeer dierbaar. Hij was een goede vriend van mij en heeft veel betekent voor mijn galerie.“
NL=US Art toont een werk van Niels Post en Petra van Noort.
Petra van Noort, Niels Post, WERKOn Spam, Comment Spam #91 #Sunset, NL=US Art.
Post en Van Noort waren net bezig hun show te installeren toen de lockdown van kracht werd. De tentoonstelling bestaat uit een serie kleine wandsculpturen waarin de Instagram-landschappen van Van Noort worden gecombineerd met de spamteksten van Post. Die laatste zegt daarover: “Tijdens het maken werd het werk opeens verrassend actueel met alle vakantie/reisplannen die nu niet door kunnen gaan.” Herman Tibosch, directeur van Museum Jan Cunen, vertelde onlangs aan GalleryViewer wat het werk van Post zo sterk maakt: “Bijzonder aan Post is dat hij speelt met onze alertheid. Door te kiezen voor teksten uit spammails, geeft hij ze een podium én een andere attentie. Nu pas vallen ze op, terwijl ze aanvankelijk aan onze aandacht ontsnapten. Nu pas denk je: wat staat daar eigenlijk? En wie heeft dat bedacht?”
Bekijk hier de gehele Unlocked/Reconnected collectieve tentoonstelling.
