07 october 2021, Oscar van Gelderen
De galerie van... Nieck de Bruijn
Heeft u kunst van huis uit meegekregen?
Nee, niet echt. Ik kom uit een ondernemersgezin, mijn ouders hadden drukkerijen. Er werd hard gewerkt, en soms was er wel eens museumbezoek of een cultureel uitstapje op vakanties, maar dat kunst een logisch onderdeel vormde van mijn jeugd, dat kan ik niet zeggen.
Diner in Miami, NADA artfair, 2007 met Martin van Zomeren, Steven van Grinsven, Martijn Dijkstra, Juliette Jongma en Jeanine Hofland.
Na mijn afstuderen wilde ik een eigen onderneming beginnen. Ik had het plan opgevat een eigen lijn maatoverhemden in de markt te zetten; om het ondernemingsplan te schrijven en voorbereidingen te treffen had ik een paar maanden gereserveerd. Om gedurende die tijd in mijn levensonderhoud te voorzien, zocht ik een bijbaantje.
Toeval wilde dat ik een advertentie in de krant zag waarin gevraagd werd om een galerie-assistent. Dat leek me gelijk wat. Niet dat ik een bijzondere interesse had in kunst op dat moment, maar meer vanuit een brede interesse en nieuwsgierigheid. Vanuit die interesse ging ik zelf wel naar musea voor hedendaagse kunst, maar vaak snapte ik wat daar te zien was maar half, of in het geheel niet. Deze baan bood mij een inkijkje in die wereld, en ik kon daar helpen met marketing en administratie.
Upstream Gallery, Van Ostadestraat, 2012.
De plek waar ik terecht kwam was heel bijzonder: Schröder Galerie was een galerie, maar had tevens een aantal ateliers waar kunstenaars een residency konden hebben. Ik kwam voor het eerst in mijn leven in direct contact met kunstenaars, een volledig andere wereld dan die waaruit ik kwam. Het intrigeerde mij allemaal mateloos, en het directe contact met de kunstenaars gaf enorm veel nieuwe inzichten. Op vrijdagmiddag dronken we vaak een biertje met de kunstenaars en kon ik honderduit vragen. Welke kunstenaars ze zelf het beste vonden, top 10 lijstjes bedenken waarmee ik dan weer naar de bibliotheek ging om onderzoek te doen. Om vervolgens weer terug te komen met heel veel vragen: waarom is dit goed? Wat bedoelt die kunstenaar met dat werk? Na enkele weken werd het bijbaantje een fulltimebaan en had ik mijn plan met de overhemden in de koelkast gezet.
Office Upstream Gallery van Ostadestraat met Liesbeth Willems aen Marijke Michel, 2012.
In die tijd heb ik zoveel geleerd; heel veel gesprekken met kunstenaars, ik liep alle museumtentoonstellingen af, ging veel naar galeries en kunstbeurzen en kocht mijn eerste kunstwerken. Toen was het hek van de dam. Alles wat ik verdiende ging naar kunst, jarenlang niet op vakantie, geen auto kopen maar kunst.
Opening nieuwe locatie Upstream 2015, met o.a. Anne de Jong, David Haines, Carla Brown. Foto: GJ.van Rooij.
Wat was uw eerste betrekking in een galerie? Of bent u gelijk zelf een galerie gestart?
Na een jaar nam ik afscheid bij die galerie en had ondertussen het plan voor de overhemden definitief terzijde geschoven. Ik droomde van mijn eigen galerie, maar durfde het niet aan. Alles wat ik geleerd had zei ‘Nee’ op dat dwaze plan om een galerie voor hedendaagse kunst te beginnen. Een ‘product’ in de markt zetten waar op dat moment nog helemaal geen vraag naar is, een hele ondoorzichtige markt waar nauwelijks marktonderzoek mogelijk is… waar zou ik aan beginnen? Dus rolde ik het bedrijfsleven in om marketing te gaan doen voor uitgevers (boeken zijn een andere liefde van me). Dat beviel wel, ook een interessante wereld en een salaris waar je met wat spaarzaamheid toch weer budget kon creëren om kunst te kopen.
Upstream champagne tour met James Tergau, Anne de Jong en Martijn Dijkstra, 2016.
Maar het bleef kriebelen, en na een paar jaar van twijfelen en wikken en wegen kwam mijn vrouw met de oplossing. In plaats van te bedenken waarom het niet zou kunnen vroeg ze: ‘Waarom bereken je niet eens wat het kost om het een jaar te doen? Als dat bedrag het je waard is om dit te proberen dan moet je het doen.‘ Dat ben ik dus gaan doen: plannen en rekenen, en daar kwam een bedrag uit dat wel te overzien was. Mocht het helemaal mislukken dan had ik een schuld, maar dat was een bedrag dat ik met een paar jaar werken kon aflossen. Vanaf dat moment ben ik er vol voor gegaan: inschrijven bij de Kamer van Koophandel, pandje zoeken in Amsterdam centrum, kunstenaars benaderen en gaan!
Installatie werk Marinus Boezem op Art Basel 2018 met James Tergau.
Gelukkig was het een heel gunstige tijd om te starten, eind 2003. Die jaren zat de kunstmarkt enorm in de lift en al in mijn eerste jaar nam ik deel aan beurzen in Nederland; de KunstRAI en Art Rotterdam. Maar ook werd ik – drie maanden nadat ik was gestart – al gevraagd deel te nemen aan de Liste Art Fair in Basel, de heilige graal voor jonge galeries. Deze stormachtige ontwikkelingen zorgden ervoor dat ik heel snel een goede nationale maar ook internationale klantenkring kon opbouwen. Van de oorspronkelijke berekening bleek achteraf weinig te kloppen, maar dat maakte ook niet meer uit – de galerie liep inmiddels goed.
Armory artfair New York, werk van Constant Dullaart, 2018.
Hoe zou u het profiel van uw galerie willen omschrijven?
Als een internationale galerie met een focus op radicale, geëngageerde, conceptuele en digitale kunst.
Family portrait voor Tabor Robak's werk bij Upstream Gallery, 2019.
Wat vindt u het mooiste aspect van het vak galeriehouder?
De constante intellectuele uitdaging. Elke nieuwe tentoonstelling, elke nieuwe serie werken die onze kunstenaars maken, brengt een nieuwe gedachtestroom binnen. Elke week word je weer verrast en uitgedaagd om iets nieuws te leren.
En daarbij: dat je van zoveel markten thuis moet zijn, want terwijl het een klein bedrijfje is werken we op internationaal niveau, met kunstenaars uit verschillende landen en klanten en contacten verspreid over de hele wereld. Die brug vormen tussen de kunstenaars en de klanten, verzamelaars, musea en pers, en dat op het schaakbord van de internationale kunstmarkt, dat is een hele uitdagende en fascinerende positie.
Installatie werk van Ronald Ophuis met Anne de Jong.
Met welke galeries voelt u zich nationaal/internationaal verwant?
Ik voel me verwant met nieuwsgierige, avantgardistische ondernemers in de brede zin, dus niet beperkt tot de kunstwereld. Ik voel me net zo goed verwant met de ondernemers achter een NFT-platform als Folia, als met een bedrijf als Oedipus brouwerij of een restaurant als BAK. Ondernemers die het eigenzinnig opereren, grenzen opzoeken en een sterke focus hebben op kwaliteit.
Opening tentoonstelling Marc Bijl, Zeitgeist met Martijn Dijkstra en Jan Robert Leegte.
In een ideale wereld: welke kunstenaar zou u het allerliefst vertegenwoordigen?
Dan had ik graag David Bowie vertegenwoordigd; onwaarschijnlijk creatief en altijd zijn tijd ver vooruit.
VIP lunch, tentoonstelling Marinus Boezem en Noor Nuyten with Saskia Bosloper, Judith Spijksma, Anne Sleper, Casper van der Kruk en Peter Schouwenburg, 2021.
De kunstmarkt is groter geworden, verder geïnternationaliseerd en digitaler geworden. Daarnaast is het vooral de positie van mijn galerie in die kunstwereld die is veranderd, we zijn in korte tijd gegroeid van een jonge galerie naar een gevestigde galerie. Van een klein pijpenlaatje op de Kromme Waal naar een stadspaleis op de Kloveniersburgwal. Van een programma met zes kunstenaars naar een programma van ruim twintig kunstenaars. Van eenpitter naar werken met een toegewijd team. Van Liste naar Art Basel.
Performance van Marijke de Roover in Upstream Gallery 2021.
Wat/wie verzamelt u zelf?
Toen ik begon te verzamelen (een aantal jaren voordat ik de galerie begon) heb ik vooral veel werk van Armen Eloyan verzameld. Daarnaast heb ik onder andere ook werk van Erik van Lieshout, LA Raeven, Dennis Tyfus en een vroeg werk van Anton Heyboer aangekocht.
Op het moment dat ik de galerie begon, ging ik vooral het werk van mijn eigen kunstenaars kopen. Dat wat ik breng, daar ben ik immers zelf in geïnteresseerd en dat verzamel ik dan ook. Schilderijen, tekeningen, fotografie, sculpturen en de laatste jaren ook veel digitaal werk; websites, software, NFT’s van de kunstenaars uit mijn eigen stal.
Recentelijk heb ik een foto gekocht van Alicia Framis, een vroeg schilderij van Frank Ammerlaan, een combinatie van een website en een fysiek werk van JODI, een website van Jan Robert Leegte, een fotowerk van Marijke de Roover, een kleine sculptuur van Noor Nuyten en een prachtige NFT uit de ‘Mutant Garden’ serie van Harm van den Dorpel.
Verder ben ik eigenlijk vrij verslavingsgevoelig als het om verzamelen gaat, dus ik probeer me te beheersen. Dat lukt alleen niet als het gaat om boeken of vinyl. Mijn boekenverzameling puilt de kast uit en ook mijn vinyl jazzcollectie begint serieuze vormen aan te nemen.
Art Rotterdam 2021 met Merel van Helsdingen en Natasha Greenhalgh.
Heeft Corona uw denken over de kunstwereld beïnvloed?
Niet echt, het bleek meer een bevestiging te zijn dat we op de goede weg zitten. De combinatie van een sterk lokaal netwerk met daarnaast een geconcentreerde aandacht voor de internationale markt en een focus op de onlinemogelijkheden, bleek heel succesvol in die vreemde tijd die we doormaakten. De band met verschillende nationale verzamelaars werd nog intensiever en inhoudelijker, dat was geweldig om te ervaren.
Door een sterke online aanwezigheid konden we ook contacten in het buitenland geïnteresseerd houden. Dit resulteert bijvoorbeeld nu weer in een succesvolle aanloop naar onze Art Basel deelname dit jaar, waar wij het kunstenaarsduo JODI presenteerden, met een selectie sleutelwerken uit hun geweldige digitale kunst oeuvre.
Stand op Art Basel 2021 met solo presentatie van JODI.
Bekijk alle kunstenaars vertegenwoordigd door Upstream Gallery
