In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Bart Bierman (Advocaat, 37 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst is altijd sluimerend aanwezig in mijn hoofd. Het hangt ergens in mijn brein, en zorgt bij alles voor een kader waardoor ik de dingen zie. Letterlijk bij alles: in willekeurige openbare ruimten, gebouwen, online, op TV of in de krant, en natuurlijk in musea en galeries. Dat maakt het leven wel kleurrijk en spannend. Het leuke van kunst verzamelen is dat je opeens beseft dat je ook een persoonlijke band met kunst kunt hebben en dat je kan kiezen: vind je het goed of niet? Raakt het je? Wil je het hebben of niet? Zo ga ik zoekend en scannend door het leven. Ik vraag me steeds af of een kunstwerk bij me past, wat ik ervan vind.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Ik heb kunst kijken van huis uit mee gekregen. We gingen vroeger vaak naar musea in binnen- en buitenland, en mijn moeder heeft nog een blauwe maandag aan een kunstacademie gestudeerd. Maar in het kunst verzamelen heb ik zelf mijn weg moeten vinden. Dat begon toen ik in 2008 voor werk naar New York verhuisde. Ik ging erg vaak naar galeries en openingen, en ik leerde daar allemaal mensen kennen die ik hier nu nog altijd zie. Daarvoor was ik nog nooit in een galerie geweest.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Overal vandaan. Om te beginnen: Instagram. Ik denk er vaak aan de app van mijn telefoon te gooien, maar het is toch echt hét ultieme medium om galeries, kunstenaars en andere verzamelaars te volgen. Geen geklets, maar gewoon plaatjes kijken. Verder online platforms zoals Patty Morgan, GalleryViewer en Hard//hoofd. Ik koop ook graag tijdschriften om in te bladeren, zoals Artforum of Metropolis M. Tot slot zou ik ook nog een klein pleidooi willen houden voor goede, ouderwetse televisie: Kunstuur, Mondo (inmiddels alweer ter ziele), Het Uur van de Wolf, mooie 2Doc-documentaires.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Ik kijk kunst het liefst op beurzen, vooral Art Rotterdam. Het voordeel is dat alle kunst dan beschikbaar is, en dat je werken, galeries en ontwikkelingen kan vergelijken. Ik houd ook wel van het anonieme van het kunst kijken op een beurs, omdat je dan niet wordt beïnvloed of afgeleid door wat de galeriehouder of kunstenaar erover vertelt. Dat rondstruinen vind ik echt geweldig. Een goede tweede zijn galeries en ateliers. Vreemd genoeg vind ik het dan wel prettig om de galeriehouder of kunstenaar te spreken. Maar wel pas nadat ik het werk eerst zelf alleen bekeken heb. Kunst in het museum kijken vind ik ook geweldig, maar als liefhebber, niet als verzamelaar. Online kunst kijken spreekt me toch het minst aan. Ik mis dan het materiaal, de dimensies en de afmetingen van het werk. Het is wel het eenvoudigst.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Ik koop zes à zeven werken per jaar. Ik begon met fotografie, dus dat was in oplage. Nu koop ik vrijwel alleen nog maar uniek werk, omdat ik uiteindelijk schilderkunst toch het interessantst vind. Ik houd ontzettend van verf en materiaalgebruik.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Ik koop eigenlijk via alle kanalen. Ik vind het ook allemaal leuk. Vooral ook vanwege de afwisseling, en om hun eigen specifieke redenen. Ik kan erg genieten van het volgen van een kunstenaar, en dan in de galerie of op een beurs om diens werk dralen. Dan verliefd worden en ter plekke de knoop doorhakken. Ik koop trouwens ook erg graag direct van de kunstenaar, bij de bron.
Het leuke van een veiling vind ik dat je er werken voor redelijke prijzen kan kopen van gerenommeerde kunstenaars. Het speuren en biedingsproces geeft ook wel een kick – het is jammer genoeg wel erg meeslepend en verslavend.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Nee – kunst waarderen is wat mij betreft super-individueel. Mijn vriendin hoeft het dus niet eens te zijn met een aankoop. En als zij op haar beurt kunst koopt, hoef ik het omgekeerd ook niet met haar eens te zijn. Een aankoop dat een compromis is, lijkt me sowieso een garantie voor middelmaat en spijt. Het is wel belangrijk wat ze van de kunst vindt. We bespreken de meeste aankopen meestal uitgebreid. Dat maakt het verzamelen ook meteen heel erg gezellig en verbindend. Als een werk is gekocht om ook echt in huis te hangen, beslissen we wel samen waar dat dan is.
De keuze om een kunstwerk te kopen is totaal gedreven door gevoel, daar zit geen enkele rationele overweging achter. Vaak gaat dat dan in een split second. Bij wat achteraf de beste aankopen blijken te zijn nestelt de kunstenaar zich eerst in mijn hoofd en ontstaat een soort verliefdheid op diens werk. Als ik het dan niet meer houd, en de mogelijkheid zich voordoet, koop ik het. Die hebben aankopen hebben – ook na lange tijd – nog nooit teleurgesteld.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Dat zijn er op dit moment in Amsterdam een paar. Zonder de andere tekort te doen, kom ik nu erg graag bij Gerhard Hofland. We wonen er praktisch naast. De ruimte is er prettig, kunst komt daar geweldig tot z’n recht. Het belangrijkst; de groep kunstenaars die hij vertegenwoordigt is super breed: van de licht- en bewegingskunstwerken van Henk Stallinga tot de verfexplosies van Koen Delaere. Ik vind het trouwens wel jammer dat ik toch al gauw in een cirkeltje met dezelfde galeries blijf hangen.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Ik kan er niet een kiezen, maar dat hoeft ook niet met een onbeperkt budget, toch? Marlene Dumas, Anish Kapoor, Gerhard Richter, Anselm Kiefer en Piet Mondriaan.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Koen Delaere maakt monumentale meeslepende verfwerken. Daar word ik helemaal ingezogen. Alsof je valt.
Kaspar Dejong: weer veel verf, maar licht en vluchtig, en ongrijpbaar.
Gijs van Lith’s werken zijn schitterende studies in materiaalgebruik. Hij schuurt en verscheurt en niet z’n werken (met een nietmachine).
Bryan Schutmaat maakt super indrukwekkende documentaire-achtige sfeerfotografie. Onvergetelijk.
Remy Jungerman combineert mooie geometrisch-abstracte kunst met zijn Surinaamse roots en tradities. Strak en gevoelig. Werelden die bij elkaar komen.
Tot slot Olphaert den Otter. Hij schildert enorm ambachtelijk en hyper-realistisch, maakt zijn eigen verf met ei-tempera. Zijn werk is heel kleurrijk en gaat steeds over mensen en de wereld zonder dat er een persoon te zien is. Het verveelt nooit en blijft mijn fantasie stimuleren.