In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Guus van Vorstenbosch (designer/eigenaar bij Gust, leeftijd 54 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Best veel. Ik ben er van overtuigd dat we met kunstenaars de wereld kunnen redden, omdat ze echt disruptief en intuïtief kunnen denken. Dat is niet iedereen gegeven. Neem de zelfstandig lopende ‘strandbeesten’ van Theo Jansen, die zouden een aanzet kunnen geven tot een heel andere, schone mobiliteit. Of neem Daan Roosegaarde, die met diverse projecten de klimaatcrisis te lijf gaat, zoals met het ‘Smog Free Ring’ project, dat ringen maakt van gecomprimeerde smogdeeltjes. Met het dragen van de ring schenkt de drager 1000m3 schone lucht aan een wereld.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Indirect van huis uit. Ik heb mijn liefde voor geschiedenis van mijn vader meegekregen, zo kwam ik bij meesters als Leonardo da Vinci en Michelangelo uit. Ik vond ze interessant, omdat ze naast esthetische gaven ook vakmanschap bezaten en in meerdere disciplines uitblonken. Moderne kunst ontdekte ik door de eerste graffiti golf uit de Verenigde Staten, waarbij Keith Haring, als buitenbeentje, mij enorm aansprak. Door de lessen kunstgeschiedenis en mijn werk als designer kwam ik al snel terecht in grote en kleine musea met ‘contemporary art’. Van bekende schilders als Mark Rothko tot onbekende kunstenaars in kleinere galeries. Ik blijf het leuk vinden om geïnspireerd naar huis te gaan, al dan niet met een aankoop.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Online, televisie en tips van vrienden. Zo zag ik werk van Ray Caesar voor het eerst bij vrienden en dat bleef me intrigeren – vooral toen ik ontdekte dat het niet getekend of geschilderd was maar gemaakt met 3D software. Hij bleek bij KochxBos Gallery te exposeren. Toen we een aantal jaar later de uitnodiging voor hun winterexpositie in de brievenbus kregen waar ‘Girl in a Red Chaperone’ op stond, riep mijn vrouw meteen dat ze dat als kerstcadeau wilde krijgen. Het hangt sindsdien bij ons in de woonkamer, en deze ode aan een zelfportret van Jan van Eyck heeft ook de kinderen al tot menig werkstuk voor school geïnspireerd.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Het liefst in het ‘echt’. Of dat een galerie, beurs, park of museum is maakt niet uit. Ik heb het geluk dat ik vlakbij het Museumplein in Amsterdam woon, en daar regelmatig de musea in kan lopen; gewoon even rondstruinen vind ik heerlijk. Ik kan eigenlijk niet wachten tot ze weer open gaan. ArtZuid is altijd een leuke route om te lopen, maar in coronatijd helemaal een welkome afleiding. We hebben onze kinderen van jongs af aan meegenomen naar musea, galeries en speciale (buiten-)exposities en merken dat het ze interesseert. Hopelijk blijft dat zo, ook als ze later oud zijn.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Ik denk dat we zo’n drie tot vijf aankopen doen. Dat kan een uniek werk zijn of in oplage. Het gaat erom dat het werk je iets doet, dat kan net goed met een foto als met een schilderij of sculptuur. Is ‘Floating Girl’ van Banksy slecht omdat het je het overal tegenkomt? Ik zou er juist trots op zijn om met zo’n simpel idee zo’n grote groep mensen aan te spreken.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Galeries vinden we leuk, omdat je er lekker kunt kletsen met gelijkgestemden en je steekt er een hoop op. Terwijl je op een kunstbeurs door het grote aanbod heel veel nieuwe artiesten en aanbieders tegelijk kunt checken. De KunstRAI vinden we daarom altijd erg interessant. Wat we ook leuk vinden is om in het atelier van een kunstenaar rond te kijken. Dichter bij de bron kom je niet en het zijn altijd leuke gesprekken over de manier van werken en het waarom, over concepten.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Het enige criterium is dat we het samen mooi/goed/tof/ vinden want we moeten er per slot van rekening allebei naar kijken. Nu de kinderen ouder worden, hebben die ook meer inspraak. Hoewel we niet in alles met ze meegaan. Als ze iets heel vreselijk vinden willen we wel onderhandelen over waar in huis we het ophangen. Maar tot nu toe zijn ze na verloop van tijd altijd op hun eerste oordeel teruggekomen en hebben ze het leren waarderen.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Jazeker, dat is KochxBos Gallery in Amsterdam. Ze hebben altijd opvallend werk in hun galerie, waarbij Claire Partington onze favoriet is. Maar ook over de presentaties van Ray Caesar, Martin Draax en Bethany de Forrest hebben we het nog dagen gehad. Het vloeroppervlak van de galerie is niet zo groot, maar toch heb je nooit het gevoel dat je creatief te kort bent gekomen. Daarnaast nemen ze ook altijd uitgebreid de tijd voor al hun gasten en spat het enthousiasme van de verhalen die ze over de werken en de kunstenaars vertellen af. Dat maakt elk bezoek tot iets persoonlijks. Vaak laten we ons toch ook weer verleiden tot een aankoop, ook al waren we nog zo van plan alleen te gaan kijken. Werk van Zoe Byland en Meryl Donoghue staat nog op onze verlanglijst.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Het ontbrekende paneel van het drieluik geschilderd door Jan van Eyck. Dit paneel, onderdeel van het beroemde triptiek ‘De aanbidding van het Lam Gods’ van de gebroeders Hubert en Jan van Eyck, werd in 1934 gestolen uit de Sint-Baafskathedraal in Gent. Een gedeelte is nooit teruggevonden, omdat de dief een half jaar later overleed, voor hij kon vertellen waar hij het had verstopt. Het lijkt me prachtig om het terug te kopen, voor elke prijs, en het dan terug te geven.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
De grote keramische beelden van Claire Partington – waarbij ze bijvoorbeeld personen uit de 16e eeuw mixt met symbolen uit de huidige urban cultuur, zoals hiphop handentaal of een Nike swoosh op een harnas – zijn scherp en schitterend gemaakt met enorm oog voor detail. Ze toont echt vakvrouwschap! Maar ook haar bronzen dukaten en ‘lovers eyes’ vinden we prachtig en we prijzen ons dan ook gelukkig dat we die in onze mini-verzameling hebben Wij zijn nu aan het sparen voor een van haar grotere beelden.
Bastiaan Woudt maakt prachtig gestileerde zwartwit fotografie die je doet hunkeren naar een verre reis, liefst ook nog terug in de tijd.
We hebben van Martine Johanna een tekening aan de muur die met een basic potlood zo mooi gedetailleerd is gemaakt. Prachtige symboliek en met de wetenschap dat haar werk autobiografisch is, blijf je nadenken. Mijn vrouw wilde eigenlijk een olieverf schilderij van haar dus dat komt misschien een volgende keer.
Een doek van The London Police was een van de eerste grotere werken die we samen kochten. Het hing in een galerie waar we een etentje hadden voor een bruiloft, en ik heb er de hele avond naar gekeken. Mijn vrouw en ik hadden meteen de smaak te pakken want we namen die avond ook nog een kleiner schilderij mee. Elke keer als ik nu op straat ergens graffiti zien van The London Police denk ik terug aan dat feestje.
Joep Königs leerde ik kennen in Eindhoven, waar hij café De Groot bestierde samen met Hans ‘Bots’ Sanders. Ik kwam er pas later achter dat Joep ook kunst maakte, en hoe! Hij schildert met aquarelverf, maar dan op een zo’n rock ’n roll-achtige manier dat hij voor mij de lulligheid die aan aquarelleren kleeft voor eeuwig heeft veranderd. Een baas, die enorme vellen papier voorziet van pure emotie.
Luis Palma, een fotograaf uit Porto. Toevallig kwamen we werk van hem tegen dat we prachtig vonden. Vervolgens hebben we zijn telefoonnummer opgevraagd bij de balie van het hotel waar we verbleven en drie uur later zaten we met hem aan de koffie. De verstilde wereld die Palma weergeeft probeer ik na te doen in mijn eigen werk, maar hij is de meester. Hoe hij de foto van een gletscher in de mist, in een lijst van twee bij anderhalve meter, naar Amsterdam heeft gekregen blijft een raadsel.
Maar ook voor werkjes op de vierkante centimeter heb ik een enorm zwak. Bijvoorbeeld van Dennis Møgelgaard, die kastanjes op ware grootte schildert alsof je ze zelf op tafel hebt liggen. Heel knap vind ik dat; ik kan ook uren kijken naar miniaturen van oude meesters. Ooit hoop ik nog een olieverf stilleven van circa vijf bij vijf centimeter van hem op de kop te tikken, en dan wel super gedetailleerd.