22 may 2023, Wouter van den Eijkel
Through Bone and Marrow
Als iets door merg en been gaat, blijft het je wel even bij. Dat is precies de bedoeling van Through Bone and Marrow, de groepstentoonstelling van curator Maarten Spruyt wroet in de open wonden van deze tijd en biedt aanknopingspunten voor een nieuwe esthetiek die ruimte biedt aan verval en ongemak. Through Bone and Marrow is in de eerste plaats een unheimische totaalervaring van sculpturen en geluidskunst, die je in je eentje beleeft.
Het Rotterdamse Brutus omschrijft zichzelf als artist-driven playground. “Dé plek waar kunst is te zien die confronteert, ontwricht en prikkelt. Werk van grote namen wordt afgewisseld met nog te ontdekken talent en alle kunstdisciplines komen voorbij: van sculptuur tot performance, van tekening tot video.” Zo bezien is Through Bone and Marrow een schot in de roos, want de groepstentoonstelling die Maarten Spruyt samenstelde met werk van 20 kunstenaars– een goede mix van jong en oud – prikkelt en confronteert. Through Bone and Marrow is dan ook geen feel-good show, maar een die onder je huid kruipt, en dwingt je om na te denken over de staat van de planeet en onze omgang met de wereld om ons heen. Het is een wake-upcall met zachte alarmbellen.
Mirte van Laarhoven, Immersive Creatures
Een nieuwe esthetiek
Through Bone and Marrow gaat over een nieuwe of alternatieve verbintenissen tussen mens en natuur en mens en techniek. “We leven in een veranderende wereld en daar gaan we nog wel even last van hebben”, vertelt Spruyt aan de telefoon. Je kan de tentoonstelling lezen als een zoektocht naar een nieuwe esthetiek die ruimte biedt aan ongemak, imperfectie en de schoonheid van verval. Die nieuwe esthetiek wordt vooral gevonden in mengvormen waarin van technieken en media samenkomen. Zo vloeien in de sculpturen van Maartje Korstanje insect, fossiel en flora naadloos in elkaar over, brengt Vladimir Zbynovsky steen tot leven door het materiaal op intieme wijze te combineren met glas, en verwerkt Jan Eric Visser zijn eigen afval in zijn werk.
De schoonheid van het verval wordt perfect ondersteund door ruimtes van Brutus, waar het koud en donker is en de verf van de hoge wanden afbladdert. Als bezoeker loop je alleen door de tentoonstelling heen, waardoor Through Bone and Marrow een overweldigende zintuigelijke ervaring is die je laat nadenken over onze omgang met techniek en natuur en af en toe lichtpuntjes aanreikt. De show beslaat het grootste deel van de 6000m2 van Brutus, en hoewel de kunstenaars het meest uiteenlopend werk maken, voelt het aan als één geheel. Dat laatst is de verdienste van curator Maarten Spruyt, die zijn tentoonstellingen opbouwt als associatieve verhalen waarin sfeer de hoofdrol speelt. “Ik kan goed een groter verhaal vertellen, ergens een groter web omheen spinnen waardoor er een groter kunstwerk ontstaat.”
Spruyt maakte naam als curator van tentoonstellingen in het Van Gogh Museum en het Centraal Museum en stelt sinds 2006 de jaarlijkse modetentoonstelling in het Haagse Kunstmuseum samen. In 2020 stelde hij in het HEM de tentoonstelling Chapter 3Hree samen. “Chapter 3Hree was door de lockdowns maar kort te zien, maar een van de mensen die ik heb rondgeleid was Joep van Lieshout (de drijvende kracht achter Brutus, red.). Through Bone and Marrow bouwt in feite voort op Chapter 3Hree.”
Zimoun, 2017
Als één organisme
De titel van de tentoonstelling is niet toevallig gekozen, want Through Bone and Marrow voelt voor de bezoeker aan als een organisme. Een gewerveld organisme, in de vorm van vier speciaal voor de tentoonstelling gemaakte installaties van Zimoun, Maarten Vanden Eynde, Frank Bruggeman en Mirte van Laarhoven. “In een open zenuw zitten pijnpunten, daarvoor heb je wervels nodig”, aldus Spruyt.
Ossip, 28-4-2017 kriek, 2018, Galerie Ramakers
Daarnaast is de show een uitstekende mix van jong en oud. Een oudgediende als Ossip komt uitstekend tot zijn recht in een installatie. “Ossip is een heel gevoelige man en dat zit ook in zijn werk. Het is niet alleen maar naargeestig, maar dat komt pas duidelijk naar voren als onderdeel zijn werk uitmaakt van een installatie.”
Van de jonge kunstenaar Quintus Glerum is de installatie Sick of the wires te zien. Glerums werk werd samen met dat van drie anderen toegevoegd aan de tentoonstelling nadat Spruyt het tijdens het Art Rotterdam in The New Current had gezien. “Ik kon niet alle werken van Chapter 3Hree meenemen, maar de werken van deze kunstenaars sloten naadloos op de nieuwe esthetiek aan.” Glerum snapt wel waarom zijn werk werd toegevoegd. “Op de verschillende schoolbankjes reflecteer ik op mijn leercurve als maker en toon ik mijn frustraties met technologie, maar in het verlengde daarvan gaat het ook over de plek die technologie inneemt in ons leven en in de maatschappij. Dat sluit goed aan op het thema van de tentoonstelling.”
Quintus Glerum, Sick Of The Wires, electronic installation consisting of four desks, robotics, electronics
Through Bone and Marrow is nog tot en met 25 juni te zien bij Brutus in Rotterdam
Voor bezoekersinformatie, ga naar brutus.nl
