17 january 2023, Flor Linckens
Denmark: een Belgische kunstenaar versus een overdaad aan informatie
COPPEJANS GALLERY in Antwerpen toont tot en met 18 februari het tweede deel van een solotentoonstelling over Denmark, de Belgische ‘kunstenaar-archivaris’ die bekend staat om de rebelse manieren waarop hij informatie ‘archiveert’.
Zoals de naam al doet vermoeden is ‘Denmark’ een pseudoniem. De werkelijke naam van de kunstenaar is Marc Robbroeckx en de naam Denmark is geen verwijzing naar onze Scandinavische bovenburen, maar naar de Vlaamse roepnaam ‘Den Marc’. De Belgische kunstenaar werd geboren in 1950 en studeerde kunstgeschiedenis en archeologie aan de Universiteit Gent. Na het afronden van zijn studie in 1972 voelt Robbroeckx zich enigszins overweldigd als hij kijkt naar de enorme hoeveelheid aan informatie die zich heeft opgestapeld in zijn huis. Aan de ene kant voelt hij een bepaalde machteloosheid omdat hij denkt dat de overvloed aan informatie hem eerder tegenhoudt dan helpt. Tegelijkertijd voelt hij dat zijn eigen denken nooit het tempo zal kunnen bijhouden van een cumulatief groeiende en onbeheersbare hoeveelheid aan meningen, theorieën, ideologieën en feiten. Hij besluit om zichzelf om te dopen tot ‘kunstenaar-archivaris’.
Het vormt het startpunt voor een langdurig project waarin Denmark begint met het vernietigen, reconstrueren en transformeren van publicaties. Zij krijgen een tweede leven maar worden in feite ontdaan van hun primaire functie: het dragen van kennis. Denmark doet een poging om het volume aan publicaties te verminderen, wetende dat hij de snelheid waarmee er nieuw materiaal gedrukt wordt nooit zal kunnen bijbenen. Hij snijdt boeken en kranten horizontaal uit, verbrandt en bevriest publicaties, verpulvert kranten (onder meer met koppen uit de Golfoorlog) en stopt deze in glazen potten. Hij vouwt bladzijden uit tijdschriften met koperdraad, maakt sculpturen van uitgesneden boeken die geperst worden tussen twee klemmen en lijmt Mao Bijbels tussen houten latten. Voor een werk uit zijn reeks ‘Dood Archief’ maakte hij gebruik van alle proefwerken die een jaar worden gemaakt op een enkele middelbare school.
Ironisch genoeg maakt Denmark voor zijn papieren sculpturen en installaties vaak gebruik van ambachtelijke en arbeidsintensieve handelingen uit de boekdrukkunst. Een tweede ironische element is dat hij hiermee in feite zelf een nieuw archief opbouwt, een soort übermeta archief van archieven (van archieven).
Middels zijn praktijk stelt Denmark vragen over de massaproductie van geprint papier en de overdaad aan informatie die daarmee gepaard gaat. Wat is de rol van media in ons denken? Denmark gebruikt zijn werk ook om kritische vragen te steppen over onze verkwistende en op consumptie gerichte cultuur. Overigens voegt de kunstenaar daar regelmatig een gezonde dosis zelfspot aan toe.
In onze huidige digitale wereld, waarin de informatievoorziening is geëxplodeerd en fake nieuws een hardnekkige parasiet vormt, zijn de vragen die Denmark stelt alleen maar relevanter geworden. Bovendien: Na het zien van deze tentoonstelling zullen kijkers nooit meer op dezelfde manier kijken naar de kranten in de papierbak en die stapel boeken die echt nog eens gelezen moet worden.
Tot en met 30 april 2023 is het werk van Denmark bovendien te zien in een collectiepresentatie van het M HKA in Antwerpen. Zijn werk is verder onder meer vertoond in het SMAK, Bozar, Centre Pompidou, Mu.ZEE, het Van Abbemuseum, het Justitiepaleis in Antwerpen en het Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris. Zijn werk werd onder andere verzameld door de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, de Paris Bibliothèque Nationale, Mu.Zee, het SMAK, de The ARCO Foundation Collection en de collecties van ING, Belfius, AXA en Delen Private Bank.
