Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Sjoerd Kloosterhuis
Sjoerd Kloosterhuis: Kwetsbaarheid als kunstvorm
Wie een beetje thuis is in de Amsterdamse kunstwereld heeft hem vast wel eens gezien. In actie of staand voor een kunstwerk: Sjoerd Kloosterhuis. Deze bevlogen, onafhankelijk curator is vooral bekend van zijn presentaties waarin een grote rol is weggelegd voor performances, video- en installatiekunst. Zo nodigde hij in 2018 Jimmy Robert uit voor een performance tussen de schilderijen die deel uitmaakten van de grote Pieter-Paul Rubens tentoonstelling in Museum Boijmans van Beuningen. Sjoerd is een van de oprichters van ROZENSTRAAT - a rose is a rose is a rose, een projectruimte in de Amsterdamse Jordaan die zich specifiek richt op het maken van solotentoonstellingen met mid-career kunstenaars. Eerder werkte hij onder andere als curator bij Garage Rotterdam en als programma coördinator aan het Sandberg Instituut. In februari 2020 was Sjoerd jurylid van de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs. Toen ik hem vroeg een Collectie te maken voor GalleryViewer antwoordde hij:
Het lijkt me leuk om werken te selecteren die op een bepaalde manier een link hebben met de tentoonstellingen die ik maak. Deze hebben meestal een sociaal-maatschappelijk en/of historisch thema hebben en gaan in op onzekerheden, trauma’s en effecten van sociale omstandigheden waarmee de mens gedurende de verschillende fases van het leven te maken kan krijgen. Daarnaast vormt de aanwezigheid van beweging en performance een tweede uitgangspunt.
Portretfoto: Aad Hoogendoorn
Het lijkt me leuk om werken te selecteren die op een bepaalde manier een link hebben met de tentoonstellingen die ik maak. Deze hebben meestal een sociaal-maatschappelijk en/of historisch thema hebben en gaan in op onzekerheden, trauma’s en effecten van sociale omstandigheden waarmee de mens gedurende de verschillende fases van het leven te maken kan krijgen. Daarnaast vormt de aanwezigheid van beweging en performance een tweede uitgangspunt.
Portretfoto: Aad Hoogendoorn
2 Media items ᛫ 4 Beschikbare kunstwerken
0 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Jimmy Robert’s werk ken ik uit de tijd dat ik bij Stigter Van Doesburg werkte. Het pakte me vanaf het eerste moment dat ik het zag. Robert’s praktijk bestaat zowel uit performances, fotografie en sculpturen als video’s en installaties en heeft vaak betrekking op onderwerpen als identiteit, feminisme en postkolonialisme. De concepten van beweging en lichamelijkheid vormen daarbij een rode draad; vanuit het perspectief van de zwaartekracht creëren zij samen de lichtheid die kenmerkend is voor Robert’s werk.
Robert’s Metallica, één van mijn favoriete werken, bestaat uit een beeldhouwwerk en een performance die werd opgevoerd in de grote Rubens tentoonstelling in Boijmans van Beuningen en op video werd vastgelegd. Net als de schilderijen van Peter Paul Rubens lijkt de performance het menselijk lichaam te willen verheffen. In tegenstelling tot de wulpse figuren van Rubens vindt in dit geval de verheffing plaats vanuit het perspectief van het kwetsbare lichaam. Vanwege de scherpe vormen van het sculptuur is de performer genoodzaakt zijn bewegingen subtiel en met grote aandacht uit te voeren. Met fijnzinnige handelingen en manoeuvres slaagt hij uiteindelijk in deze opdracht.
Het beeldhouwwerk en de performance van Metallica is verbonden met de print Untitled (Michael) uit 2006 waarin Robert kritiek lijkt te uiten op het klassieke onderscheid tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid. Wat maakt iets typisch vrouwelijk of mannelijk? Bestaat er überhaupt een onderscheid tussen typisch mannelijk of typisch vrouwelijk? En als dit al zo is, zouden we dit onderscheid dan niet eindelijk van ons af moeten werpen? De print gaat ook in tegen het clichébeeld van de hyper mannelijkheid van de man van kleur. Hoezo zou een man van kleur ‘mannelijker’ (moeten) zijn? Kan en mag hij niet net zo goed over meer ‘vrouwelijke’ kenmerken beschikken als mannen met een andere huidskleur?
(Stigter Van Doesburg)
Robert’s Metallica, één van mijn favoriete werken, bestaat uit een beeldhouwwerk en een performance die werd opgevoerd in de grote Rubens tentoonstelling in Boijmans van Beuningen en op video werd vastgelegd. Net als de schilderijen van Peter Paul Rubens lijkt de performance het menselijk lichaam te willen verheffen. In tegenstelling tot de wulpse figuren van Rubens vindt in dit geval de verheffing plaats vanuit het perspectief van het kwetsbare lichaam. Vanwege de scherpe vormen van het sculptuur is de performer genoodzaakt zijn bewegingen subtiel en met grote aandacht uit te voeren. Met fijnzinnige handelingen en manoeuvres slaagt hij uiteindelijk in deze opdracht.
Het beeldhouwwerk en de performance van Metallica is verbonden met de print Untitled (Michael) uit 2006 waarin Robert kritiek lijkt te uiten op het klassieke onderscheid tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid. Wat maakt iets typisch vrouwelijk of mannelijk? Bestaat er überhaupt een onderscheid tussen typisch mannelijk of typisch vrouwelijk? En als dit al zo is, zouden we dit onderscheid dan niet eindelijk van ons af moeten werpen? De print gaat ook in tegen het clichébeeld van de hyper mannelijkheid van de man van kleur. Hoezo zou een man van kleur ‘mannelijker’ (moeten) zijn? Kan en mag hij niet net zo goed over meer ‘vrouwelijke’ kenmerken beschikken als mannen met een andere huidskleur?
(Stigter Van Doesburg)
Grace Schwindt
2 Media items ᛫ 19 Beschikbare kunstwerken
3 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 2 Aanbevelingen
De performances van Grace Schwindt zag ik voor het eerst tijdens het jaarlijkse performance festival Playground in MuseumM in Leuven. Het werk van de Duitse kunstenaar die sinds enkele jaren in Amsterdam woont en met wie ik bij ROZENSTRAAT - a rose is a rose is a rose een solo-tentoonstelling maakte, verschilt qua vorm enorm van het werk van Jimmy Robert. Toch probeert ook zij de schoonheid en de kracht van het kwetsbare lichaam te laten zien.
In haar werk plaatst Grace vraagtekens bij de manier waarop het individu wordt gedwongen om zowel fysiek als mentaal zijn weg te vinden in onze alsmaar harder wordende maatschappij. Ze meent dat de structuur waarbinnen wij leven niet alleen ons eigen gedrag maar ook onze relaties met anderen beïnvloedt. Deze structuur is eveneens van invloed op ons bewustzijn en staat daarmee aan de basis van onze gevoel van kwetsbaarheid en onzekerheid met betrekking tot ons lichaam. Grace probeert op subtiele wijze de heersende normen rondom het gezonde lichaam te doorbereken.
De combinatie van de materiaalsoorten creëert een duidelijke spanning in een reeks sculpturen die Grace in 2019 maakte in reactie op het beroemde Engelse gedicht The Rime of the Ancient Mariner van Samuel Taylor Coleridge. Het voelt alsof de broze ceramische delen ieder moment zouden kunnen bezwijken onder het brons. Een gevoel dat wordt versterkt door de overgang tussen de abstracte en figuratieve delen van de werken, die - ieder voor zich - zouden kunnen staan voor leven en dood. Tegelijkertijd is het geen nare, snijdende spanning. Het geheel oogt eerder sereen; alsof beide delen vrede hebben met wat er te gebeuren staat.
(Zeno X Gallery)
In haar werk plaatst Grace vraagtekens bij de manier waarop het individu wordt gedwongen om zowel fysiek als mentaal zijn weg te vinden in onze alsmaar harder wordende maatschappij. Ze meent dat de structuur waarbinnen wij leven niet alleen ons eigen gedrag maar ook onze relaties met anderen beïnvloedt. Deze structuur is eveneens van invloed op ons bewustzijn en staat daarmee aan de basis van onze gevoel van kwetsbaarheid en onzekerheid met betrekking tot ons lichaam. Grace probeert op subtiele wijze de heersende normen rondom het gezonde lichaam te doorbereken.
De combinatie van de materiaalsoorten creëert een duidelijke spanning in een reeks sculpturen die Grace in 2019 maakte in reactie op het beroemde Engelse gedicht The Rime of the Ancient Mariner van Samuel Taylor Coleridge. Het voelt alsof de broze ceramische delen ieder moment zouden kunnen bezwijken onder het brons. Een gevoel dat wordt versterkt door de overgang tussen de abstracte en figuratieve delen van de werken, die - ieder voor zich - zouden kunnen staan voor leven en dood. Tegelijkertijd is het geen nare, snijdende spanning. Het geheel oogt eerder sereen; alsof beide delen vrede hebben met wat er te gebeuren staat.
(Zeno X Gallery)
0 Media items ᛫ 74 Beschikbare kunstwerken
9 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Het werk van Daniele Formica bestaat uit installaties, performances en werken op papier die hij zelf omschrijft als ‘een zich ontwikkelend repertoire van poëtische beweringen en gefragmenteerde theorieën over het universum en de mensheid’. Dit klinkt zwaar maar ondanks de serieuze ondertoon van zijn werk - dat je misschien zou kunnen omschrijven als een reeks overpeinzingen - oogt het resultaat licht en uitdagend en nodigt het de kijker uit tot nadere inspectie.
Zijn tekening List of actions that deal with states of matter, was eerder dit jaar te zien tijdens zijn solotentoonstelling bij Ellen de Bruijne Projects. Het merendeel van de werken in deze presentatie maakte de kunstenaar tijdens de lockdown in zijn Haagse appartement, ver weg van zijn in Perugia woonachtige Italiaanse familie. Het was een periode waarin hij veel alleen thuis was en de muren soms op hem afkwamen. Maar het was ook een tijd waarin hij diverse ideeën met betrekking tot huiselijke zaken, dagelijkse routines en persoonlijke gevoelens liet samenkomen. List of actions that deal with states of matter laat zich misschien ook op deze manier lezen. Het refereert in eerste instantie aan het natuurkundige begrip van materie en de verschillende vormen waarin materie bestaat maar dan toegepast op het idee van aarden. De woorden zijn op zo’n manier op het papier geplaatst dat er een ritme ontstaat dat weleens de vluchtige overgangen tussen diverse fases zou kunnen markeren.
(Ellen de Bruijne Projects)
Zijn tekening List of actions that deal with states of matter, was eerder dit jaar te zien tijdens zijn solotentoonstelling bij Ellen de Bruijne Projects. Het merendeel van de werken in deze presentatie maakte de kunstenaar tijdens de lockdown in zijn Haagse appartement, ver weg van zijn in Perugia woonachtige Italiaanse familie. Het was een periode waarin hij veel alleen thuis was en de muren soms op hem afkwamen. Maar het was ook een tijd waarin hij diverse ideeën met betrekking tot huiselijke zaken, dagelijkse routines en persoonlijke gevoelens liet samenkomen. List of actions that deal with states of matter laat zich misschien ook op deze manier lezen. Het refereert in eerste instantie aan het natuurkundige begrip van materie en de verschillende vormen waarin materie bestaat maar dan toegepast op het idee van aarden. De woorden zijn op zo’n manier op het papier geplaatst dat er een ritme ontstaat dat weleens de vluchtige overgangen tussen diverse fases zou kunnen markeren.
(Ellen de Bruijne Projects)
1 Media items ᛫ 10 Beschikbare kunstwerken
3 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
In een recent interview met Ansuya Blom voor zijn rubriek Kunst is Lang op de site van Mister Motley, beschrijft Luuk Heeze heel treffend dat ‘Ansuya Blom tekent, schildert, filmt en schrijft over wat normaal gesproken niet op de voorgrond treedt, omdat het niet logisch en rationeel is, of geen definitieve, uitgesproken vorm heeft’. Het is precies dit ongrijpbare dat mij zo aanspreekt in haar werk. Het biedt ruimte voor reflectie en twijfel en roept standaard vragen bij me op. Het zowel fysiek als geestelijk kwetsbare menselijk (en de rol van de psychiatrie daarin), is een terugkerend thema in Blom’s werk dat bijna standaard een podium biedt aan stemmen uit de marge van de samenleving.
Toen ik het werk Just voor het eerst zag, had ik niet meteen door waar het werk naar refereerde. Vanwaar de puntjes die in tegenstelling tot de overige delen van de compositie zo precies op het papier lijken te zijn gezet? Waar duiden zij op? Heeft de kleurtegenstelling een functie of is deze eerder van praktische aard? Waardoor voel ik dat er beweging zit in dit werk? En waarom vind ik het werk intiem maar tegelijkertijd ook huiveringwekkend? Toen ik het uitgangspunt van de tekening las (ze heeft het met gesloten ogen getekend, dus vanuit de connectie tussen haar hand en de denkruimte in haar hoofd) viel er veel op zijn plek maar ook zonder deze kennis spreekt het werk duidelijk tot mijn verbeelding.
(Galerie van Gelder)
Toen ik het werk Just voor het eerst zag, had ik niet meteen door waar het werk naar refereerde. Vanwaar de puntjes die in tegenstelling tot de overige delen van de compositie zo precies op het papier lijken te zijn gezet? Waar duiden zij op? Heeft de kleurtegenstelling een functie of is deze eerder van praktische aard? Waardoor voel ik dat er beweging zit in dit werk? En waarom vind ik het werk intiem maar tegelijkertijd ook huiveringwekkend? Toen ik het uitgangspunt van de tekening las (ze heeft het met gesloten ogen getekend, dus vanuit de connectie tussen haar hand en de denkruimte in haar hoofd) viel er veel op zijn plek maar ook zonder deze kennis spreekt het werk duidelijk tot mijn verbeelding.
(Galerie van Gelder)
8 Media items ᛫ 28 Beschikbare kunstwerken
10 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 1 Aanbevelingen
Op dit moment is in het Stedelijk Museum Amsterdam het werk te zien van de vier genomineerden voor de Prix de Rome. Toen ik door de tentoonstelling liep dacht ik ook weer aan de video The Undercurrent waarmee Rory Pilgram in 2019 de Prix de Rome won. Deze film lijkt in eerste instantie over een groep jonge klimaatactivisten te gaan maar al snel wordt duidelijk dat het ook gaat over de individuele levens van de jongeren. Hierdoor ontstaat een complex beeld en wordt duidelijk dat de meesten van hen te maken hebben met uitsluiting en diverse andere vormen van onzekerheid. De film geeft een goed beeld van de werkwijze van de kunstenaar. Pilgrim vindt het belangrijk om een (activistisch) platform te bieden aan verschillende stemmen en gemeenschappen. Dit doet hij op een zeer poëtische wijze en onder het feministische motto: ‘het persoonlijke is politiek’. Daarnaast zijn de ondergewaardeerde rol en de verschillende facetten van zorg een terugkerend thema in Pilgrim’s video’s en performances. Zo ook in de tekening A Body Can Only Take So Much, 2018 waarin de kunstenaar een lans lijkt te breken voor een grotere vorm van ‘selfcare’.
(andriesse eyck)
(andriesse eyck)
4 Media items ᛫ 2 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
De scène: een groot wit vierkant, een tafel en drie stoelen. Elke keer dat de performance wordt opgevoerd nemen drie nieuwe mensen plaats aan de tafel. Ze blijven, net als het publiek, in het ongewisse van wat er zal gebeuren. Stap voor stap gidst Zhana Ivanova de gelegenheidsacteurs met precieze instructies door de voorstelling. Vorig jaar februari, nam ik tijdens kunstbeurs ARCO Madrid zelf deel aan de performance Borrowed Splendour. Totaal ongemakkelijk zat ik aan het tafeltje. Ik volgde aanwijzingen keurig op terwijl het publiek toekeek. De regels van het spel voelden verstikkend. Ik vroeg me continue af hoe ik het deed: kwam ik geloofwaardig over, sprak ik luid genoeg, zaten er stiekem toch geen vlekken op mijn trui, kwam ik wel zelfverzekerd over? Plezier kwam er pas naar mate de performance vorderde. Na afloop schuilde er achter mijn glimlach toch ook een groot gevoel van opluchting. Ik kon gelukkig weer opgaan in het anonieme publiek bestaande uit de massaal aanwezige kunstliefhebbers.
In het werk van Zhana Ivanova draait het om patronen en systemen waarmee we ons dagelijks leven vormgeven. Haar performances, die standaard een formeel karakter hebben en waarin de performers bijna altijd te maken krijgen met regels, benadrukt ze echter op indringende wijze de dubbelzinnigheid van deze eigen regels.
(Ellen de Bruijne Projects)
In het werk van Zhana Ivanova draait het om patronen en systemen waarmee we ons dagelijks leven vormgeven. Haar performances, die standaard een formeel karakter hebben en waarin de performers bijna altijd te maken krijgen met regels, benadrukt ze echter op indringende wijze de dubbelzinnigheid van deze eigen regels.
(Ellen de Bruijne Projects)