Collecties

Manuela Klerkx , Kunstagent, auteur & redacteur Gallery Viewer

Naakt, seks en politiek in 10 kunstwerken

‘Le Monde à l’Envers’ heet de solotentoonstelling van Patrick van Caeckenbergh bij Zeno X Gallery. De juiste titel op het juiste moment want inderdaad: de wereld staat op z’n kop.

Zo las ik vanochtend dat een leraar in Rotterdam is moeten onderduiken vanwege een cartoon die - al vijf jaar - in de klas hing en weten we vandaag, 5 november 2020, nog steeds niet (zeker) of Biden of Trump de President van de Verenigde Staten zal worden maar weten we wel zeker dat de Amerikanen tot op het bot verdeeld zijn; waart Covid nog altijd onder ons waardoor musea en andere culturele instellingen hun deuren (weer) moeten sluiten, kunstbeurzen nog steeds worden afgeblazen en we, meer dan ever before in vredestijd, aan huis gekluisterd zijn.

De wereld op z’n kop.

Ook is op macro- en microniveau de discussie over wat wel en niet mag in de kunst onlangs weer hevig opgelaaid. Zo is de Philip Guston-expositie in Washington uitgesteld wegens het ontbreken van zwarte curatoren: “Een tentoonstelling met onder meer schilderijen met Ku Klux Klan-figuren kan niet door alleen witte curatoren worden samengesteld”, aldus Kaywin Feldman, directeur van de National Gallery of Art in Washington, in een interview met de website Hyperallergic. De beslissing om de overzichtstentoonstelling van het werk van de Amerikaanse kunstenaar Philip Guston (1913-1980) uit te stellen tot 2024 kwam het museum op felle kritiek vanuit de kunstwereld te staan. “Geen tentoonstelling over kleur zonder curatoren van kleur”, aldus Feldman*.

In Nederland sloeg onlangs een bom in naar aanleiding van het artikel ‘Hoe een kunstenaar carrière maakt onder aanhoudende beschuldigingen van aanranding en verkrachting’ (Lucette ter Borg, NRC, 30 oktober 2020) waaruit bleek dat de Nederlandse kunstwereld een zich zwaar misdragende kunstenaar jarenlang de hand boven het hoofd hield. En dat politie en justitie aangiftes over aanranding, verkrachting en andere fysieke en psychologische mishandeling en intimidatie systematisch naast zich neer legt. Prompt verscheen er een account op Instagram waar kunstenaars, galeriehouders en docenten aan de kunstacademie openlijk en anoniem worden beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag, al dan niet in de seksuele sfeer. Zonder hoor en wederhoor.

Een uiterst pijnlijke maar blijkbaar noodzakelijke situatie om het tij te keren.

Dus laten we beginnen met luisteren naar slachtoffers en hen serieus nemen en laten we ophouden met crimineel gedrag te vergoelijken of te faciliteren door weg te kijken. Maar laten we alsjeblieft geen kliklijnen starten of mensen publiekelijk aan de schandpaal nagelen. En al helemaal niet zonder hoor en wederhoor.

Kunst is een fantastisch medium om wantoestanden en pijnpunten aan de kaak te stellen. Ook als dat ongemakkelijk is of schuurt. En daarom ga ik nu, in het grote kunstaanbod van GalleryViewer, op zoek naar kunst waarin naakt, seks en politiek een rol, zo niet de hoofdrol spelen.

*https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/philip-guston-expositie-in-washington-uitgesteld-wegens-het-ontbreken-van-zwarte-curatoren~b5d6187e/

Alice Lucchinelli

1 Media items ᛫ 10 Beschikbare kunstwerken

2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen

Ik schreef al eerder over de Italiaanse kunstenares Alice Lucchinelli die opgroeide in een Italiaans stadje waarin je als vrouw weliswaar niets voorstelt maar je als ‘queer’ of ‘gay’ zowat moet onderduiken. Alice: “With my practice, I seek to highlight queer issues, femininity, and cultural identity, while trying to make a change, even if small. Photography empowered me and freed me to become my self, even if it is only in a single image.” Kunst als middel om zelf vrij te worden en anderen de mogelijk te bieden daaruit kracht te putten. Mooi.

(Chrysalid Gallery)

'Good' kledingstukken (in samenwerking met Viktor & Rolf)

Lily van der Stokker

7 Media items ᛫ 25 Beschikbare kunstwerken

2 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen

Kunstenares Lilly van der Stokker en fashion designers Viktor & Rolf vormen een mooi trio met deze gender- en discipline overschrijdende kledingstukken. Hoewel de scheidslijn tussen heren- en vrouwen kleding steeds vager wordt is het in veel bedrijven nog steeds tabou om als heer met een gebloemde stropdas op kantoor te verschijnen en zijn ‘peeptoes’ voor vrouwen verboden terrein. De buitenkant, hoe je je kleedt, zegt in veel gevallen iets over de binnenkant. Kleding is net als kunst een communicatiemiddel dus hoe individueler en authentieker hoe beter, zou ik zeggen.

(Galerie van Gelder)

melanie bonajo

3 Media items ᛫ 41 Beschikbare kunstwerken

11 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 1 Aanbevelingen

In haar - vaak geestige - werk onderzoekt Melanie Bonajo het ‘vulva-identificerende lichaam’ in verband met de vraag hoe we “als zusters en hoeders van onze eigen toekomst, elkaar [kunnen, red.] helpen en ondersteunen binnen een veiligere seksuele ruimte, door rituelen van zuivering, intimiteit, demystificatie en empowerment van vrouwelijke seksualiteit die voorbij de schaamte en schuld gaan waarmee de samenleving ons conditioneert.” Daarbij onderstreept ze ook het belang van ‘woke’ zijn in de zin van je bewust zijn van discriminerend en onderdrukkend gedrag in de samenleving.

(AKINCI)

Marc Bijl

4 Media items ᛫ 8 Beschikbare kunstwerken

6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 3 Aanbevelingen

Marc Bijl maakt korte metten met de oppervlakkige betekenis van theorieën en symbolen uit de (recente) geschiedenis en politiek. Gebruik makend van anarchistische elementen uit de Punk- en Gothicbeweging toont hij de subversieve en destructieve kanten van de samenleving en daarin overheersende denkbeelden in zijn kunst. Met ‘Burning Peace’ (2004) vernietigt hij het vredesteken, symbool voor het jaren zestig ideaal van ‘Love, Peace en Happyness’. Ik begrijp waarom hij daartoe is gekomen, maar wat komt er voor in de plaats?

(Upstream Gallery)

Anne-Lise Coste

1 Media items ᛫ 56 Beschikbare kunstwerken

12 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 1 Aanbevelingen

De dramatische en tegelijkertijd politieke titel ‘De voorsteden staan in brand’ illustreren het werk van Anne-Lise Coste dat op energieke en emotionele wijze sociale onrust, economische ongelijkheid en wantoestanden aan de kaak stelt. Aan de hand van teksten, graffiti, gekrabbel en dadaïstische personnages en situaties toont zij de donkere kant van de maatschappij waar onderdrukking, geweld en misbruik aan de orde van de dag zijn. De kunst van Anne-Lise kenmerkt zich door een donker randje: in ‘Le beau coucher’ bijvoorbeeld doorbreekt ze de poëzie van een zonsondergang door deze vanaf de snelweg - de ‘Autoroute du Soleil’?- te schilderen. Een zonsondergang op het kruispunt tussen romantiek en cynisme.

(Ellen de Bruijne Projects)

Sheila Rock

1 Media items ᛫ 43 Beschikbare kunstwerken

2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen

Als je naar de foto’s van Sheila Rock kijkt kun je niet anders dan terugverlangen naar de ‘Sex & Drugs & Rock ’n Roll’ van de jaren zeventig en tachtig, maar dan zonder de hard drugs en de HIV/Aids zeg maar. Jaren waarin met name de punkbeweging brak met het conservatisme en de hypocrisie van voorafgaande generaties en zich afkeerden van de mainstream consumptie en Yuppencultuur. Toch waren ook toen - of misschien juist toen - machtsmisbruik, grensoverschrijdend gedrag en discriminatie aan de orde van de dag. Van begrippen als ‘consent’, ‘me too’ en ‘white supremacy’ had nog niemand gehoord. Of liever gezegd, men wilde er niet van horen.

(ElliottHalls Gallery)

Sarah Maple

4 Media items ᛫ 79 Beschikbare kunstwerken

6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen

Shakespeare schreef het al: “In Times We Hate That Which We Often Fear’. En dat geldt nog steeds, vooral nu, waarin we ons steeds meer door angst laten leiden: angst voor bloot, angst voor seks, angst voor immigranten, angst voor Covid, angst voor economische krimp, etc. De stap van angst naar haat is een kleine, zo blijkt wel weer uit de Amerikaanse verkiezingen. Op een lichtvoetige manier daagt Sarah Maple - die als Moslima opgroeide - ons uit om traditionele normen en waarden met betrekking tot godsdienst, identiteit , white privilege, seksuele discriminatie, etc onder de loep te nemen.

(Koch X Bos Gallery)

Thierry Oussou

0 Media items ᛫ 46 Beschikbare kunstwerken

12 shows ᛫ 4 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen

De in Benin geboren en in Amsterdam woonachtige Thierry Oussou refereert in zijn artistiek onderzoek, dat bestaat uit tekeningen en schilderijen, video’s en installaties, performances en objecten, naar de ‘sociale archaeologie’ ofwel de relatie tussen hedendaagse kunst en ethnografische beelden en objecten. Onderwerpen als authenticiteit, erfgoed en ‘appropriation’ met name in relatie tot zijn land van herkomst bestudeert hij om beter inzicht te krijgen in heersende machtsrelaties en -structuren. Oussou: “I have a desire to document the vanishing before it is completely gone. Forgetting and not being aware of your own history can be used as a tool of manipulation by politicians.”

(Lumen Travo)

Natasja Kensmil

3 Media items ᛫ 18 Beschikbare kunstwerken

5 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 2 Aanbevelingen

In de kunst van Natasja Kensmil staan dieperliggende machtsverhoudingen en het geweld van historische gebeurtenissen centraal. In deze tekening ‘The Global Inquisition’, dat deel uitmaakt van de gelijknamige serie, staat de godsdiensttwist van de Spaanse Inquisitie (1478), een instituut dat de katholieke orthodoxie moest handhaven, centraal. Enerzijds celebreert ze op deze tekening de katholieke bokaal, als pronkstuk van macht, en anderzijds toont zij hem als symbool van een religieus instituut dat alles en iedereen aan zijn macht onderwierp of wilde onderwerpen. Ook vandaag de dag leven veel mensen, en met name vrouwen, gay mannen en vrouwen en andere minderheden in angst voor de ‘Spaanse Inquisitie’, in welke vorm dan ook.

(andriesse eyck galerie)