Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Hanne Hagenaars
Missen als een ronde vorm. Leven als een ronde vorm.
Introductie: Manuela Klerkx | Tekst: Hanne Hagenaars
Hanne Hagenaars (63, tentoonstellingsmaker en publicist), schreef een fascinerend en ontroerend boek over verder leven na de dood van een geliefde in combinatie met kunst. Geen triest of zwaar boek over de dood (daar is al zoveel over geschreven) maar een getuigenis van wat kunst kan betekenen in een rouwproces of, nog beter, hoe kunst vorm kan geven aan verdriet, aan een gevoel van missen. Eigenlijk aan alles wat er ná de dood naar boven kan komen aan liefde of het gemis daarvan. Hoe door te leven? 'Missen als een ronde vorm’ (werktitel) is een prachtig reisverslag van hoe men kan overleven na een groot verlies.
Hanne sprak met kunstenaars en schreef toegankelijke, essayachtige teksten aan de hand van kunstwerken. Het boek opent met de vroege dood van haar moeder (Hanne was 18 jaar) en de wijze waarop zij niet leek te hebben bestaan omdat er thuis niet over haar gesproken werd. Er geen foto’s in huis stonden. En wat doe je dan? Deze vraag maakte haar nieuwsgierig naar hoe kunstenaars rouw en verlies beleven en verwerken in hun kunst. Om daar achter te komen sprak ze met hen in hun atelier, schreef en mailde ze brieven, en verdiepte ze zich in alle onderwerpen die in het werk naar boven kwamen.
‘Als je niet meer over iemand praat, verlies je je herinneringen.
En als je verdriet niet doorleeft, slaat het zich op in je lichaam en ben je, zoals ik merkte,
rond je 60ste opnieuw bezig met verwerken.’
De Volkskrant, 25 juli 2023, in een gesprek met Karolien Knols
In haar boek ‘Missen als een ronde vorm’ (wat een prachtige titel) maakt Hanne je deelgenoot van haar ontmoetingen met een dertigtal kunstenaars. Zo valt haar op dat kunstenaars met een niet-westerse achtergrond veel meer met het onbenoembare, het spirituele bezig zijn, waardoor ze leerde, als niet-ongelovige, om minder te twijfelen aan wat er buiten dit aardse leven is. Ook constateerde ze dat je met elk maakproces, of je nu een kunstenaar bent of niet, de overledenen dichterbij kunt halen. Zo maakte ze bij wijze van herinnering de kleding van haar moeder in het klein na, en liet ze die vervolgens fotograferen (vastleggen is in dit verband een mooi woord) door niemand minder dan Paul Kooiker. Naast alle fantastische kunstwerken die het boek rijk is komen de herinneringen aan Hanne’s moeder op deze manier ook tot leven.
‘Als ik door de stad fiets en ik zie bepaalde bloemen, dan vóel ik mijn zus Aldi, dan voel ik het gemis. Dat gemis draag ik mijn leven lang bij me. Dat geeft niet. Ik hou ze bij me, al zijn ze dood.
NRC, 16 augusts 2023, in een gesprek met Lucette ter Borg
Inmiddels is Hanne begonnen aan een nieuw boek dat, gebaseerd op een onderzoek naar wat spiritualiteit kan zijn, de titel draagt: ‘Leven als een ronde vorm’. Het woord aan Hanne Hagenaars.
Missen als een ronde vorm. Leven als een ronde vorm.
‘I believe in the spiritual and cosmic energy. Energy comes to you in a way you cannot explain. We are empty transmitters who receive cosmic energy. So I'm spiritual. A sense of humour is so important. The Dalai Lama always starts with a joke.’ lees ik in een interview met Marina Abramovic. Tijdens het schrijven van mijn boek ‘Missen als een ronde vorm’ bleek heel duidelijk dat het gemis van een geliefde makkelijker te dragen is als je voelt dat je onderdeel bent van een groter geheel, en als je ‘ergens’ in gelooft. De vraag hoe je daar dichter bij zou kunnen komen intrigeert me. Hoe ziet het leven er dan uit? Regelmatig hoor ik mensen zeggen: ‘Ik geloof in niets’, maar niets is wel heel karig en beangstigend. Is er dan een ‘alles’? Ik ga op zoek naar voorbeelden van een spiritueel leven. Contact met voorouders, Moeder Aarde, rituelen. Niet de kerk als instituut, maar een persoonlijk geloof in God zou een mens goed kunnen doen.
Hanne Hagenaars (63, tentoonstellingsmaker en publicist), schreef een fascinerend en ontroerend boek over verder leven na de dood van een geliefde in combinatie met kunst. Geen triest of zwaar boek over de dood (daar is al zoveel over geschreven) maar een getuigenis van wat kunst kan betekenen in een rouwproces of, nog beter, hoe kunst vorm kan geven aan verdriet, aan een gevoel van missen. Eigenlijk aan alles wat er ná de dood naar boven kan komen aan liefde of het gemis daarvan. Hoe door te leven? 'Missen als een ronde vorm’ (werktitel) is een prachtig reisverslag van hoe men kan overleven na een groot verlies.
Hanne sprak met kunstenaars en schreef toegankelijke, essayachtige teksten aan de hand van kunstwerken. Het boek opent met de vroege dood van haar moeder (Hanne was 18 jaar) en de wijze waarop zij niet leek te hebben bestaan omdat er thuis niet over haar gesproken werd. Er geen foto’s in huis stonden. En wat doe je dan? Deze vraag maakte haar nieuwsgierig naar hoe kunstenaars rouw en verlies beleven en verwerken in hun kunst. Om daar achter te komen sprak ze met hen in hun atelier, schreef en mailde ze brieven, en verdiepte ze zich in alle onderwerpen die in het werk naar boven kwamen.
‘Als je niet meer over iemand praat, verlies je je herinneringen.
En als je verdriet niet doorleeft, slaat het zich op in je lichaam en ben je, zoals ik merkte,
rond je 60ste opnieuw bezig met verwerken.’
De Volkskrant, 25 juli 2023, in een gesprek met Karolien Knols
In haar boek ‘Missen als een ronde vorm’ (wat een prachtige titel) maakt Hanne je deelgenoot van haar ontmoetingen met een dertigtal kunstenaars. Zo valt haar op dat kunstenaars met een niet-westerse achtergrond veel meer met het onbenoembare, het spirituele bezig zijn, waardoor ze leerde, als niet-ongelovige, om minder te twijfelen aan wat er buiten dit aardse leven is. Ook constateerde ze dat je met elk maakproces, of je nu een kunstenaar bent of niet, de overledenen dichterbij kunt halen. Zo maakte ze bij wijze van herinnering de kleding van haar moeder in het klein na, en liet ze die vervolgens fotograferen (vastleggen is in dit verband een mooi woord) door niemand minder dan Paul Kooiker. Naast alle fantastische kunstwerken die het boek rijk is komen de herinneringen aan Hanne’s moeder op deze manier ook tot leven.
‘Als ik door de stad fiets en ik zie bepaalde bloemen, dan vóel ik mijn zus Aldi, dan voel ik het gemis. Dat gemis draag ik mijn leven lang bij me. Dat geeft niet. Ik hou ze bij me, al zijn ze dood.
NRC, 16 augusts 2023, in een gesprek met Lucette ter Borg
Inmiddels is Hanne begonnen aan een nieuw boek dat, gebaseerd op een onderzoek naar wat spiritualiteit kan zijn, de titel draagt: ‘Leven als een ronde vorm’. Het woord aan Hanne Hagenaars.
Missen als een ronde vorm. Leven als een ronde vorm.
‘I believe in the spiritual and cosmic energy. Energy comes to you in a way you cannot explain. We are empty transmitters who receive cosmic energy. So I'm spiritual. A sense of humour is so important. The Dalai Lama always starts with a joke.’ lees ik in een interview met Marina Abramovic. Tijdens het schrijven van mijn boek ‘Missen als een ronde vorm’ bleek heel duidelijk dat het gemis van een geliefde makkelijker te dragen is als je voelt dat je onderdeel bent van een groter geheel, en als je ‘ergens’ in gelooft. De vraag hoe je daar dichter bij zou kunnen komen intrigeert me. Hoe ziet het leven er dan uit? Regelmatig hoor ik mensen zeggen: ‘Ik geloof in niets’, maar niets is wel heel karig en beangstigend. Is er dan een ‘alles’? Ik ga op zoek naar voorbeelden van een spiritueel leven. Contact met voorouders, Moeder Aarde, rituelen. Niet de kerk als instituut, maar een persoonlijk geloof in God zou een mens goed kunnen doen.
0 Media items ᛫ 1 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Sirine Fattouh, AKINCI
Een perfect glanzend object ligt in de hand van de kunstenaar. Sirine Fattouh maakte deze steenachtige voorwerpen tijdens haar slapeloze nachten en goot ze vervolgens in messing dat ze verzilverde. Het glanzende oppervlak reflecteert de hand en misschien ook het slapeloze gezicht van de kunstenaar. Deze steen is als een ex-voto, een object dat een smeekbede in zich draagt, een verzoek aan God om een aspect van je leven te helen, om te genezen van die zwerende wond of om eindelijk zwanger te worden. Alsjeblieft, breng me slaap. De kerken in het zuiden van Europa hangen vol met ex-voto’s.
Een perfect glanzend object ligt in de hand van de kunstenaar. Sirine Fattouh maakte deze steenachtige voorwerpen tijdens haar slapeloze nachten en goot ze vervolgens in messing dat ze verzilverde. Het glanzende oppervlak reflecteert de hand en misschien ook het slapeloze gezicht van de kunstenaar. Deze steen is als een ex-voto, een object dat een smeekbede in zich draagt, een verzoek aan God om een aspect van je leven te helen, om te genezen van die zwerende wond of om eindelijk zwanger te worden. Alsjeblieft, breng me slaap. De kerken in het zuiden van Europa hangen vol met ex-voto’s.
0 Media items ᛫ 0 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Agnes Waruguru, ROOF-A
In een intieme en efemere expositie van Agnes Waruguru tijdens de Open Studio’s van de Rijksacademie in 2023 zag ik een klein ensemble als een soort voetnoot: een compositie van twee kleine tekeningen met getekende bloemen in geel, paars en blauw en een foto van een meisje in een blauwe wit gestippelde jurk die op de rand van haar bed zit. Ik las deze met handgeschreven zinnen:
Flowers for Thogori
Even when the body is no more
It will be back.
‘I…I am still looking for you.
Dit was onmiskenbaar een in memoriam, een gedenkteken voor een geliefde vriendin of familielid. Ik mail Agnes Waruguru met de vraag of het klopt dat dit ensemble een ‘in memoriam’ is. Wil ze er wat meer over vertellen? Ze antwoordt me met een uitgebreide mail die zo begint:
‘In the past two years I have been thinking about how to create spaces that are meditative and could hold space to encounter a spirit of someone past. I wanted to make a space that felt ephemeral but also grounding and calming. I asked many questions about how to represent an in between space where a spirit might exist. The works can also be seen as an offering or invitation’.
Onder een groot doek liggen keramische kalbassen met als titel Ngomi dat ‘the eternally sleeping ones’ betekent. In haar verdriet probeerde Agnes Waruguru de stemmen van de overleden geliefde op te vangen in de alledaagse geluiden om zich heen. Die geluiden vonden hun bestemming in de ronde vormen van keramiek, de Grief capsules. Het ensemble voor Thogori is onderdeel van een oeuvre dat vergankelijkheid ademt, een pleidooi om aandachtig te leven en om ons leven net als het water te laten stromen.
In een intieme en efemere expositie van Agnes Waruguru tijdens de Open Studio’s van de Rijksacademie in 2023 zag ik een klein ensemble als een soort voetnoot: een compositie van twee kleine tekeningen met getekende bloemen in geel, paars en blauw en een foto van een meisje in een blauwe wit gestippelde jurk die op de rand van haar bed zit. Ik las deze met handgeschreven zinnen:
Flowers for Thogori
Even when the body is no more
It will be back.
‘I…I am still looking for you.
Dit was onmiskenbaar een in memoriam, een gedenkteken voor een geliefde vriendin of familielid. Ik mail Agnes Waruguru met de vraag of het klopt dat dit ensemble een ‘in memoriam’ is. Wil ze er wat meer over vertellen? Ze antwoordt me met een uitgebreide mail die zo begint:
‘In the past two years I have been thinking about how to create spaces that are meditative and could hold space to encounter a spirit of someone past. I wanted to make a space that felt ephemeral but also grounding and calming. I asked many questions about how to represent an in between space where a spirit might exist. The works can also be seen as an offering or invitation’.
Onder een groot doek liggen keramische kalbassen met als titel Ngomi dat ‘the eternally sleeping ones’ betekent. In haar verdriet probeerde Agnes Waruguru de stemmen van de overleden geliefde op te vangen in de alledaagse geluiden om zich heen. Die geluiden vonden hun bestemming in de ronde vormen van keramiek, de Grief capsules. Het ensemble voor Thogori is onderdeel van een oeuvre dat vergankelijkheid ademt, een pleidooi om aandachtig te leven en om ons leven net als het water te laten stromen.
0 Media items ᛫ 14 Beschikbare kunstwerken
3 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Hans van Ham, Stigter Van Doesburg
Hans van Ham ziet een gelijkenis tussen oude inheemse visies op de wereld waarin alles bezield is en de moderne technologie. Hij gebruikt de term Humanoiden voor deze nieuwe samengevoegde wezens in zijn schilderijen. Maar al blazen nieuwe technieken dode materie een soort leven in, zoals bij robots en A.I., het lijkt een inkt zwart en gevaarlijk scenario.
Honderden topbestuurders van bedrijven in kunstmatige intelligentie waarschuwden dit voorjaar voor de risico’s van Artificial Intelligence. Zij zien zelfs voor zich dat in het meest sombere scenario de mens kan uitsterven als gevolg van A.I. Steeds dichter bij Frankenstein en Dr. Godwin Baxter. Misschien zijn de prachtige schilderijen daarom zo duister. De processie van deze nieuw soort mensen zit vol verwijzingen naar oude mythen en bijbelverhalen (zoals titels als Boatsman, Pantalone of Jacob aangeven). Het werk Conspiracy Of The Supernaturals 2024 (Created) stelt de vraag wie er eigenlijk aan het creëren is, een God, of heeft de mens die God misschien zelf bedacht, of heeft hij de rol van God nu overgenomen? In het universum van de kunstenaar brandt deze vraag. In de materie verf verschijnt de materie mens. Een kwetsbare mens waar zonder bezieling niets van over blijft.
Hans van Ham ziet een gelijkenis tussen oude inheemse visies op de wereld waarin alles bezield is en de moderne technologie. Hij gebruikt de term Humanoiden voor deze nieuwe samengevoegde wezens in zijn schilderijen. Maar al blazen nieuwe technieken dode materie een soort leven in, zoals bij robots en A.I., het lijkt een inkt zwart en gevaarlijk scenario.
Honderden topbestuurders van bedrijven in kunstmatige intelligentie waarschuwden dit voorjaar voor de risico’s van Artificial Intelligence. Zij zien zelfs voor zich dat in het meest sombere scenario de mens kan uitsterven als gevolg van A.I. Steeds dichter bij Frankenstein en Dr. Godwin Baxter. Misschien zijn de prachtige schilderijen daarom zo duister. De processie van deze nieuw soort mensen zit vol verwijzingen naar oude mythen en bijbelverhalen (zoals titels als Boatsman, Pantalone of Jacob aangeven). Het werk Conspiracy Of The Supernaturals 2024 (Created) stelt de vraag wie er eigenlijk aan het creëren is, een God, of heeft de mens die God misschien zelf bedacht, of heeft hij de rol van God nu overgenomen? In het universum van de kunstenaar brandt deze vraag. In de materie verf verschijnt de materie mens. Een kwetsbare mens waar zonder bezieling niets van over blijft.
0 Media items ᛫ 0 Beschikbare kunstwerken
2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Lies Kraal, Galerie Frank Taal
Het werk van Lies Kraal heb ik nooit in het echt gezien en een klein gekleurd vlakje op het scherm doet helemaal niets. Lies Kraal maakt haar hele leven abstracte werken maar er is weinig informatie over haar te vinden. Online staat een korte film waarin ze in haar studio haar werk toelicht. Een studio met een paradijselijke tuin vol bloemen, stenen en tomatenplanten. Kraal streeft naar een zo eenvoudig mogelijk, minimaal leven waarin elk onderdeel even belangrijk is. Een lucifer wordt aangestoken en met het vlammetje laat ze een wierookstokje branden. Een langwerpig rood monochroom hangt aan de muur en twee vrouwen mediteren met de handen gevouwen voor dat werk, alsof ze het aanbidden. Rechts een televisiescherm dat het werk in grootte overtreft.
Geluiden van vogels en bellen die tinkelen in de wind. Een vol en rijk leven kan zich op een klein stukje grond afspelen. ‘Being one with the work and with everything else.’ Daar getuigt haar werk van. ‘I want to do more with less. Seeing how much you can get out of one colour.’
Het werk van Lies Kraal heb ik nooit in het echt gezien en een klein gekleurd vlakje op het scherm doet helemaal niets. Lies Kraal maakt haar hele leven abstracte werken maar er is weinig informatie over haar te vinden. Online staat een korte film waarin ze in haar studio haar werk toelicht. Een studio met een paradijselijke tuin vol bloemen, stenen en tomatenplanten. Kraal streeft naar een zo eenvoudig mogelijk, minimaal leven waarin elk onderdeel even belangrijk is. Een lucifer wordt aangestoken en met het vlammetje laat ze een wierookstokje branden. Een langwerpig rood monochroom hangt aan de muur en twee vrouwen mediteren met de handen gevouwen voor dat werk, alsof ze het aanbidden. Rechts een televisiescherm dat het werk in grootte overtreft.
Geluiden van vogels en bellen die tinkelen in de wind. Een vol en rijk leven kan zich op een klein stukje grond afspelen. ‘Being one with the work and with everything else.’ Daar getuigt haar werk van. ‘I want to do more with less. Seeing how much you can get out of one colour.’
1 Media items ᛫ 27 Beschikbare kunstwerken
6 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Maria Pask, Ellen de Bruijne Projects
‘Let my heart enjoy your goodness.’ Maria Pask zoekt naar een helende en spirituele werking van haar tekeningen. Zij vindt het spirituele in het geloof. De tekeningen interpreteren door God geopenbaarde beelden, die door middel van penseelstreken worden omgezet in iets nuttigs en moois. Een van haar voorbeelden is Emma Kunz: ‘Yes, Emma Kunz. It’s not so much a superficial aesthetic connection, even though I can relate to the repetition and vortexes, but it’s more that I connect to her way of working, her life and her goals with her work. She wanted to make a document of her research and I see my work as a way to give me answers to life and to spiritual and philosophical questions (conundroms), or to put down on paper images/visions that I would describe as God given (channelling). She also used her drawings to help her patients. I am my own patient (!) trying to help my mental state with the patterns that help me understand behaviour/things happening in life, etc.’
‘Let my heart enjoy your goodness.’ Maria Pask zoekt naar een helende en spirituele werking van haar tekeningen. Zij vindt het spirituele in het geloof. De tekeningen interpreteren door God geopenbaarde beelden, die door middel van penseelstreken worden omgezet in iets nuttigs en moois. Een van haar voorbeelden is Emma Kunz: ‘Yes, Emma Kunz. It’s not so much a superficial aesthetic connection, even though I can relate to the repetition and vortexes, but it’s more that I connect to her way of working, her life and her goals with her work. She wanted to make a document of her research and I see my work as a way to give me answers to life and to spiritual and philosophical questions (conundroms), or to put down on paper images/visions that I would describe as God given (channelling). She also used her drawings to help her patients. I am my own patient (!) trying to help my mental state with the patterns that help me understand behaviour/things happening in life, etc.’
1 Media items ᛫ 6 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Melanie Bonajo, Bradwolff & Partners / AKINCI
Nog maar net van de academie schreef Melanie Bonajo een ‘Brief aan de kosmos’ die het beste te omschrijven is als een geloofsbrief van een kunstenaar. Ook maakte ze een boekje met bijna transparante foto’s van een bos waarmee ze wilde verklaren dat wij mensen van de planten afstammen. ‘Een centraal element in mijn werk is de visie dat de realiteit op een leugen berust en dat we die voortdurend moeten testen.’, zegt ze in een interview in Metropolis M.
Deze twee vrouwen doen me denken aan twee heksen, met die grote ronde hoeden en de grashalmen die voor het gezicht zijn gebonden alsof ze eruit groeien. Moderne heksen die de magie zoeken in de natuur. Ze doen ook denken aan pestmaskers met hun langwerpige vogelachtige neuzen. In de film Economy of Love toont Bonajo sekswerkers die trots zijn op hun beroep en dat als een eigen, krachtig statement poneren in onze mannenmaatschappij. Pestmaskers kunnen in de context van 'Economy of Love' worden gezien als een bescherming die we nodig hebben binnen de illusie van veiligheid in menselijke interactie en intimiteit. Die kwetsbaarheid is wat we als mensen behoeven maar dat is niet zonder risico. Hulp vanuit een bepaalde magie is bijna onmisbaar.
Nog maar net van de academie schreef Melanie Bonajo een ‘Brief aan de kosmos’ die het beste te omschrijven is als een geloofsbrief van een kunstenaar. Ook maakte ze een boekje met bijna transparante foto’s van een bos waarmee ze wilde verklaren dat wij mensen van de planten afstammen. ‘Een centraal element in mijn werk is de visie dat de realiteit op een leugen berust en dat we die voortdurend moeten testen.’, zegt ze in een interview in Metropolis M.
Deze twee vrouwen doen me denken aan twee heksen, met die grote ronde hoeden en de grashalmen die voor het gezicht zijn gebonden alsof ze eruit groeien. Moderne heksen die de magie zoeken in de natuur. Ze doen ook denken aan pestmaskers met hun langwerpige vogelachtige neuzen. In de film Economy of Love toont Bonajo sekswerkers die trots zijn op hun beroep en dat als een eigen, krachtig statement poneren in onze mannenmaatschappij. Pestmaskers kunnen in de context van 'Economy of Love' worden gezien als een bescherming die we nodig hebben binnen de illusie van veiligheid in menselijke interactie en intimiteit. Die kwetsbaarheid is wat we als mensen behoeven maar dat is niet zonder risico. Hulp vanuit een bepaalde magie is bijna onmisbaar.
0 Media items ᛫ 26 Beschikbare kunstwerken
6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Dodi Espinosa, Galerie Fleur en Wouter
Om te genezen van oude wonden is het volgens Espinosa nodig om naar binnen te keren, om door de pijn heen te gaan en zo dat verleden langzaamaan los te laten. Espinosa gebruikt voor dit proces graag de term ‘sjamanistische chirurgie’. Hij gelooft in de genezende kracht van kunst, in het sjamanistische potentieel van kunst bij het helen van wonden. Die overtuiging vormt het fundament voor zijn praktijk, waarbij hij zichzelf als proefpersoon of voorbeeld gebruikt om vervolgens te komen tot een universeel werk. Deze houding vereist uiterste eerlijkheid en grote moed om de diepten van de duisternis te betreden en geconfronteerd te worden met die dingen waar we eigenlijk liever voor weg lopen. Espinosa’s kunst wil het stigma rond die duistere dingen uit wissen. Zijn kunst gelooft in duisternis om uit te komen bij een licht en vrij leven. ‘Er is schoonheid in de donkerste momenten van het leven’, aldus Espinosa.
Om te genezen van oude wonden is het volgens Espinosa nodig om naar binnen te keren, om door de pijn heen te gaan en zo dat verleden langzaamaan los te laten. Espinosa gebruikt voor dit proces graag de term ‘sjamanistische chirurgie’. Hij gelooft in de genezende kracht van kunst, in het sjamanistische potentieel van kunst bij het helen van wonden. Die overtuiging vormt het fundament voor zijn praktijk, waarbij hij zichzelf als proefpersoon of voorbeeld gebruikt om vervolgens te komen tot een universeel werk. Deze houding vereist uiterste eerlijkheid en grote moed om de diepten van de duisternis te betreden en geconfronteerd te worden met die dingen waar we eigenlijk liever voor weg lopen. Espinosa’s kunst wil het stigma rond die duistere dingen uit wissen. Zijn kunst gelooft in duisternis om uit te komen bij een licht en vrij leven. ‘Er is schoonheid in de donkerste momenten van het leven’, aldus Espinosa.
0 Media items ᛫ 11 Beschikbare kunstwerken
2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Rob Johannesma, andriesse~eyck galerie
Misschien is spiritualiteit wel heel simpel: met aandacht leven.
Dan graag een werk van Rob Johannesma om eindeloos en met aandacht naar te kijken.
Negen Elegieën heet zijn expositie in andriesse~eyck galerie. De titel bestaat uit een palindroom (negen) en een anagram (elegie is eigeel), maar het begrip elegie betekent ook ‘in memoriam’, klaagzang of dodenklacht. De zachte lagen van tempera zijn mat en poederachtig en bieden een landschap, een kosmos, of een gedetailleerde kijk op een stukje grond alsof je er met je neus op zit. Een uitzicht.
‘Meditaties op het schilderen in zijn meest elementaire vorm, kleur en verf’, zo worden de schilderijen wel omschreven. Maar ik kan er in dromen, een waarheid in vinden.
En ik denk aan het woord dodenklacht. Ja, de pijn over het gemis kleurt soms bitter maar dwalend door de verfstreken wordt alles weer zacht. Het heeft geen zin om boos te zijn op de wind, de regen of het lot. Het gaat om het moment. Concentratie, kijken en zien.
Misschien is spiritualiteit wel heel simpel: met aandacht leven.
Dan graag een werk van Rob Johannesma om eindeloos en met aandacht naar te kijken.
Negen Elegieën heet zijn expositie in andriesse~eyck galerie. De titel bestaat uit een palindroom (negen) en een anagram (elegie is eigeel), maar het begrip elegie betekent ook ‘in memoriam’, klaagzang of dodenklacht. De zachte lagen van tempera zijn mat en poederachtig en bieden een landschap, een kosmos, of een gedetailleerde kijk op een stukje grond alsof je er met je neus op zit. Een uitzicht.
‘Meditaties op het schilderen in zijn meest elementaire vorm, kleur en verf’, zo worden de schilderijen wel omschreven. Maar ik kan er in dromen, een waarheid in vinden.
En ik denk aan het woord dodenklacht. Ja, de pijn over het gemis kleurt soms bitter maar dwalend door de verfstreken wordt alles weer zacht. Het heeft geen zin om boos te zijn op de wind, de regen of het lot. Het gaat om het moment. Concentratie, kijken en zien.