In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Jasper Henderson (Uitgever bij Thomas Rap, 48 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Een fascinatie voor de eindeloze mogelijkheden van de menselijke geest. Of het nu gaat om boeken, muziek of beeldende kunst: wat de producten van die geest met je kunnen doen, blijft wonderlijk. Ze voeden onophoudelijk de nieuwsgierigheid, geven je een gevoel van vrijheid, maar confronteren je ook met je onbegrip, kunnen even goed geluk als stuursheid oproepen, irritatie zelfs – in mijn geval gaat dat bijvoorbeeld op voor installaties.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Wat betreft boeken, muziek, theater: ja, maar beeldende kunst: nee. We gingen wel naar musea, maar dat was meer een uitje dan dat we gericht naar ‘kunst’ gingen kijken. Ook kochten mijn ouders nooit werken, bij mijn weten. Wel hangt er een fraai stilleven boven de bank, dat nog van mijn grootouders is geweest. Mijn tante echter studeerde kunstgeschiedenis en is een fanatiek verzamelaar van abstracte expressionisten uit de jaren vijftig en zestig, zoals Ger Lataster en Jan Sierhuis. Ook kreeg ik van haar bij grote gelegenheden – afstuderen, huwelijk – een kunstwerk cadeau; een zeefdruk van Karel Appel, een bibliofiele uitgave van een samenwerking tussen enkele dichters en de zogenaamde ‘Amsterdamse Limburgers’. Zij was de enige in mijn omgeving die dat gewoon deed, kunst kopen. Het kan goed zijn dat dat meer invloed op me heeft gehad dan ik altijd dacht. De gerichte interesse is er pas sinds enkele jaren, simpelweg omdat ik op een plek kwam te werken waar ontzettend veel kunst aanwezig was en ik het leuk bleek te vinden om daar meer van te weten. En die drang wordt steeds sterker, zodat ik nu op eigen houtje op onderzoek uit ga.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Vooral online, en via bekenden die er meer van weten dan ik. Als ik iets tegen kom in de krant – iets waar ik dus pas sinds enige jaren op let – of op welk platform dan ook, dan zoek ik het meteen op op bijvoorbeeld GalleryViewer; bij welke galerie zit de kunstenaar? Wie heeft die galerie nog meer in portefeuille? Wat is de achtergrond van de kunstenaar? Wat kosten de werken? Instinctief besluit ik om een afbeelding op te slaan om er later nog een keer, of vaker, naar te kijken. Via vrienden en bekenden word ik op bepaalde kunstenaars gewezen via hun posts op Instagram, en via datzelfde medium blijf ik op de hoogte van beurzen en exposities.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
In een museum raak ik al snel de kluts kwijt; het is vaak te veel. Het aangename van een galerie is de beperktheid, de overzichtelijkheid. Sinds kort vind ik het leuk om af en toe een ‘rondje galeries’ te lopen, met de eigenaar te praten, rustig te kijken met iemand die er veel over kan vertellen. Het is namelijk altijd leuk om naar iemand te luisteren die echt ergens wat van af weet. Tot nu toe beperken die rondjes zich vooral tot Amsterdam, daar woon ik nu eenmaal, maar ik zou ook graag vaker naar bijvoorbeeld Rotterdam en Den Haag willen voor een rondje. Verder ga ik vrijwel dagelijks online op zoek, vooral op Instagram, en dan doorklikken, zodat je in een soort worm hole van kunst terechtkomt.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Het wordt steeds vaker, nu zo’n drie of vier keer per jaar. Het begon met oplages, maar het wordt steeds meer uniek werk. Vooral omdat het, nou ja, uniek is, een eenmaligheid. Weinig fotografie dus, en verder kan ik er nog erg weinig lijn in ontdekken… Blij dat het woord ‘eclectisch’ bestaat.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
In een galerie of online. Dat laatste is verrassend leuk, vooral omdat het tot nu toe nooit is tegengevallen als het dan bezorgd wordt of ik het kan komen halen. Overigens geldt dat ook voor een aankoop in een galerie, als het werk bijvoorbeeld nog moet worden ingelijst. Als je het dan uiteindelijk ophaalt, blijkt het vaak nog fraaier dan toen je het in eerste instantie kocht. Tijdens de eerste lockdown waren er veel mooie initiatieven online, zoals van Nederlandse galeriehouders die edities van ‘hun’ kunstenaars voor aantrekkelijke prijzen aanboden, zoals de galeries van Caroline O’Breen en Gerhard Hofland. Maar ook volg ik Vlaamse initiatieven als van Showhouse JayJay, dat trouwens gerund wordt door een Hollander en een Zweedse, waar unieke werken van veelal jonge kunstenaars vaak via veilingen of Instagram worden verkocht. Tijdens die periode kocht ik bijvoorbeeld werk van Soetkin Verslype en Koen Delaere. In het normale leven zou ik moeilijk iets van die laatste kunnen aanschaffen, door de speciale edities in die periode kon dat wel.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Ik vind het wel prettig dat mijn echtgenote het ook mooi vindt, het komt in ons huis te hangen. Als ik een werk laat zien dat ik overweeg aan te schaffen, kan ze vrij resoluut ‘nou, nee’ zeggen, en dat is het dan. De varianten ‘waar moet het dan hangen?’ en ‘er is geen plek meer’ bestaan ook, maar daar komen we meestal wel uit. Gelukkig staat ze over het algemeen positief tegenover mijn suggesties.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
De laatste twee werken die ik kocht, waren bij Althuis Hofland en dudokdegroot, en dat waren beide bijzonder prettig ervaringen. Beide galeries namen ruim de tijd om te informeren, ik voelde me er zeer thuis. De beschikbare werken van de kunstenaar naar wie ik informeerde, werden in een soort mini expo neergezet zodat ik rustig kon kijken, en uiteindelijk een keuze kon maken. Ook is het prettig dat het vaak mogelijk is om betalingsafspraken te maken. Er bestaat natuurlijk zoiets als de KunstKoopregeling, maar dat is er eerlijk gezegd niet makkelijker van geworden. Je kunt dat in mijn ogen beter met de galerie zelf afspreken. Tot slot, als ik berichten van genoemde galeries krijg over een nieuwe expositie, dan denk ik meestal: ja, dat zou ik graag willen zien. Zoals nu bijvoorbeeld ‘Landscape from Memory’ met werken van o.a. Scott Kahn bij Althuis Hofland.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Een foto/still uit het werk van Bas Jan Ader (bijvoorbeeld Study for ‘I’m Too Sad to Tell You’); een net-verlaten kamer van Vilhelm Hammershøi; een van de ‘Primavera’-schilderijen van Salvo; een groot doek van Koen Delaere, bijvoorbeeld ‘Ride That Dolphins and Emus Faster’, alleen al vanwege de titel; maar ik zou ook heel blij zijn met een maquette-schilderij van Sven Kroner.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Ido Vunderink, omdat ik maar niet begrijp waarom die wiskundige schilderijen me zo ontroeren.
Guy Vording, omdat hij door iets weg te halen ontzettend veel toevoegt, een wereld laat zien die ergens onder ons meeleeft. Het heeft iets zeer unheimisch, er lijkt een waarschuwing in te zitten waar ik zeer door wordt aangetrokken.
Jochem Hamstra, omdat het zo mooi ergens tussen figuratief en abstract in zweeft, tussen knoestig en elegant, met erin altijd een geheim.
Hidenore Mitsue, simpelweg het mijn eerste unieke werk was en omdat mijn kinderen nog steeds graag naar de fantastische, vet aangebrachte kleuren kijken.
Scott Kahn vanwege de bijna psychedelische natuurvisioenen.
Ronald Ophuis, vanwege zijn imponerende en vaak heftige verbeeldingen van ‘Moments of History’, maar ook vanwege de kleinere, maar niet minder indrukwekkende bloemenportretten, waarop de kleuren letterlijk uit het diepe zwart tevoorschijn komen.