Gideon Kiefer (°1970, België) bouwt herinneringen op zoals een archeoloog een verleden reconstrueert: laag na laag. Zijn schilderijen, sculpturen en tekeningen bevragen hoe herinneringen worden gevormd en hoe het vastgelegde schuurt met het verzonnen. In zijn nieuwe tentoonstelling, 'The Fragile Excavation' bij BARBÉ Gallery, graaft hij letterlijk en figuurlijk in het verleden en laat hij de bezoeker in het ongewisse.
Een vrijhaven uit het verleden
Voor deze solotentoonstelling heeft Gideon de ruimte van BARBÉ Gallery ingrijpend veranderd. Een groot podium vult de galerie, met daarin een kruipkelder, gebaseerd op de kelder van zijn jeugdvriend in Neerpelt. Dit was hun geheime schuilplaats, een plek waar ze zich als pubers onttrokken aan de buitenwereld. Gideon noemt het een “vrijhaven”, een plek zonder toezicht, waar ze konden roken, drinken, niets doen. De autozetels die in de reconstructie staan, zijn geïnspireerd op de originele exemplaren: oude Mercedeszetels die destijds in de kelder stonden.
Naast de installatie ligt een opgravingsrapport waarin Kiefer zijn fictieve ‘archeologische onderzoek’ documenteert. Elk element uit de kelder is genummerd en beschreven, compleet met afmetingen, locaties en ‘opgegraven schatten’. De illusie wordt verder versterkt door de installatie bronzen stenen die als vondsten uit deze kruipkelder worden gepresenteerd, elk met exacte GPS-coördinaten. Maar in werkelijkheid verwijzen ze naar andere locaties uit Kiefers jeugd, waardoor de reconstructie subtiel kantelt en de grenzen tussen echtheid en fictie verder vervagen.
Schilderijen met sporen
Gideons schilderijen tonen verlaten landschappen met verzonken structuren in de natuur, vaak weergegeven in bevreemdende, onnatuurlijke kleuren. De beelden balanceren tussen hypergedetailleerde precisie en abstracte verfstroken. Delen van doeken blijven onbeschilderd, waardoor de ondergrond zichtbaar blijft. Hierop noteert hij observaties, verwijzingen en poëtische tekstfragmenten, die extra lagen aan de beelden toevoegen. Dit alles zorgt voor een bevreemdend effect: het schilderij lijkt zich niet volledig prijs te geven, betekenis blijft in beweging en zijn aanwijzingen zijn even vaak misleidingen.
Zijn maatschappijkritische blik sluimert overal onder het oppervlak. In een van zijn landschappen duikt bijvoorbeeld een ‘klimaat-pauzeknop’ op. Het is een ironische toevoeging, een speelse verstoring binnen het beeld.
Monotypes als momentopnames
Gideon is in de eerste plaats tekenaar en werd recent genomineerd voor de Prix de dessin de la Fondation Guerlain 2025, een prestigieuze prijs die de meest vernieuwende tekenkunst in Europa bekroont. Zijn tekeningen vormen het fundament van zijn praktijk en blijven een essentieel onderdeel van zijn werk, zelfs wanneer hij experimenteert met andere media.
In 'The Fragile Excavation' toont hij naast schilderijen en sculpturen ook zeven monotypes, kleine werken die hij creëerde op de binnenkant van een melkkarton. De monotypes in de tentoonstelling dienden als ontwerpschetsen voor de schilderijen.
Monotypes zijn een vorm van grafische kunst waarbij een unieke afdruk wordt gemaakt. In tegenstelling tot andere druktechnieken zoals etsen of houtsneden, waarbij meerdere identieke afdrukken kunnen worden gemaakt, levert een monotype slechts één unieke afdruk op. Deze techniek past goed bij Gideons thematiek: een fragiele en niet-reproduceerbare afdruk van iets dat dreigt te verdwijnen – net als herinneringen, maar ook de natuur zelf.