29 june 2023, Pienk de Gaay Fortman
Kunstenaar Jacqueline de Jong – eigenzinnige stijl en rebelse thematiek
Dürst Britt & Mayhew toont in ‘Border...and other lines’ een solo tentoonstelling van Jacqueline de Jong met hyperactueel werk, gemaakt tussen februari 2022 en mei 2023. In haar ruim 60-jarige kunstenaarschap experimenteert De Jong met verschillende materialen, formats en stijlen. Met schilderkunst en maatschappelijk engagement als haar basis. De Jong: “Politieke gebeurtenissen zijn vaker de directe aanleiding voor mijn werk. Het samenspel van actualiteit, erotiek en ironie; dat zijn dingen die steeds terugkeren.”
Kunstenaar Jacqueline de Jong is altijd alert op wat zich in de wereld afspeelt. In de jaren ’60 sloot de kunstenaar zich aan bij de kunstzinnig-politieke beweging Situationisten Internationaal (SI) die kritiek uitte op het kapitalisme. Kort erna publiceerde De Jong The Situationist Times. Niet alleen in de rol van redacteur en uitgever, maar ook door kunstenaarsposters te ontwerpen, af te drukken en deel te nemen aan de studentenprotesten in het Parijs van 1968. In deze door overwegend mannen gedomineerde kringen, vocht De Jong zichzelf vrij als kunstenaar en activist.
De Jong maakt met name schilderijen, maar creëert ook tekeningen, sculpturen, prenten, juwelen en kunstenaarsboeken. Vroege werken uit de jaren zestig omvatten expressieve abstractie, de gewelddadige en humoristische series Accidental Paintings en Suicidal Paintings, en de geestige en erotische Private Lives of the Cosmonauts. Thema's als seksueel verlangen, oorlog en geweld blijven overal terugkomen, met de Série Noire en de Paysages Dramatiques van de jaren tachtig, alsmede schilderijen uit de jaren negentig en jaren tien die explicieter over oorlog gaan. In het vorige decennium liet De Jong zich eveneens inspireren door de monsterlijke vormen van overwoekerde aardappelen om de humoristische en groteske kant van de natuur te verkennen terwijl de kunstenaar experimenteerde met nieuwe materialen en fotografische afdrukken.
Haar meest recente werk, dat nu bij Dürst Britt & Mayhew te zien is, zijn grootschalige olieverfschilderijen die in contrasterende, felle kleuren zijn afgebeeld. Wederom gegrepen door het wereldnieuws, visualiseert De Jong twee rampzalige gebeurtenissen: de vluchtelingencrisis en de oorlog in Oekraïne. In Disasters (2023) komen deze samen. Op het onderste deel van het doek zijn bootvluchtelingen afgebeeld, zwaaiend en reikend met hun armen in een poging om het vaste land te bereiken. De boot wordt omringd door drijvende objecten en dode lichamen. Dat vaste land bestrijkt het bovenste deel van het schilderij, met twee militairen in niet gevechtstoestand, terwijl links daarvan een reusachtige tank zijn vizier op de boot richt. Het kan geen toeval zijn dat De Jong een compositie heeft gemaakt in geel-blauwe kleurtinten als verwijzing naar de Oekraïense vlag. Een aangrijpend tafereel waar je als kijker niet omheen kan. Ironisch genoeg zijn de vluchtelingen op weg naar het vrije Europa, terwijl in Oekraïne een oorlog woedt. Ook in Europa is vrijheid geen gegeven en staan democratische waarden onder druk.
Jacqueline de Jong, Disasters, 2023, Dürst Britt & Mayhew
De serie confronteert, schuurt en zet aan tot denken. De Jong is kunstenaar en rebel: “Ik heb een verhaal gemaakt - niet mijn verhaal, maar hun verhaal via mij.” Haar eigenzinnigheid en de moed om een statement te maken via haar artistieke vaardigheden, is bewonderenswaardig te noemen. In mei 2023 ontving De Jong de prestigieuze Franse titel van Chevalier dans l'Ordre des Arts et des Lettres voor haar betekenisvolle bijdragen aan de kunst.
