26 may 2023, Pienk de Gaay Fortman
Post-apocalyptische kunst van Daniel Arsham
Wat hebben de Motorola DynaTAC 8000X, Nokia 9000 Communicator en BlackBerry 5810 met elkaar gemeen? Als voorlopers van de huidige Smartphones zijn deze niet langer een gebruiksvoorwerp maar verworden tot historische objecten. Het verstrijken van de tijd en de rol die technologie daarin speelt, verstaat de Amerikaanse kunstenaar Daniel Arsham maar al te goed. Met zijn vierde solo tentoonstelling bij Galerie Ron Mandos verwondert Arsham de kijker met kunst die hij ‘mythische hedendaagse archeologie’ noemt. De galerie toont gloednieuwe schilderijen, tekeningen en sculpturen van deze gerenommeerde kunstenaar.
Daniel Arsham, Ash and Pyrite Eroded Wrist Watch 4, 2023, Galerie Ron Mandos
Een levensgrote witte sculptuur van een astronaut vormt de eyecatcher van de tentoonstelling ‘Wandering’ in Galerie Ron Mandos. Voor Quartz Eroded Astronaut Suit (2023) liet Daniel Arsham zich inspireren door de foto die Neil Armstrong van zijn collega Buzz Aldrin maakte tijdens de maanlanding in 1969. Dit iconische beeld voerde Arsham uit in hydrosteen (een mengsel van gips en beton), seleniet en kwarts. Kenmerkend aan Arshams sculpturen is de toevoeging van geologische materialen, zoals ook in zijn serie van kinetische horloges te zien is. Zo is Ash and Pyrite Eroded Wrist Watch 4 (2023) onder andere gemaakt van vulkanische as, seleniet en pyriet. Door deze toe te voegen, benadrukt Arsham het verstrijken van tijd: “Deze materialen doen ons denken aan de revolutie van de tijd. Veel van mijn werk gaat over de ineenstorting of verwarring van de tijd. Erosie doet ons op twee manieren denken: aan de ene kant lijkt het alsof het in een staat van verval is, maar aan de andere kant associëren we kristallen als groei van iets wat over een lange tijdsperiode ontstaat.”
Daniel Arsham, Split Bust of Classical Figure and Storm Trooper, 2023, Galerie Ron Mandos
Deze connectie tussen verleden, heden en toekomst past hij ook toe in zijn houtskool tekeningen, die getuigen van een enorm vakmanschap. Arsham signeert deze met data in het jaar 3000, een aanpak die doet vermoeden dat we vanuit de toekomst naar zijn kunst kijken. Doordat de werken in een donkere ruimte zijn opgesteld wat associaties oproept met een museumkabinet, versterkt dit het effect alsof we kijken naar archeologische objecten. In Split Bust of Classical Figure and Storm Trooper (2023) schetst Arsham een portret dat half klassiek, half futuristisch is. Het geheel creëert een vervreemdend effect. In de titel is een knipoog te vinden naar de Storm Troopers uit Star Wars. Dit is niet geheel toevallig: naast zijn beeldend kunstenaarschap werkt Arsham in opdracht van verschillende bedrijven, zoals de recente samenwerking met Star Wars. Mede door dit soort opdrachten bevindt Arshams kunst zich op het snijvlak van classicisme en pop art. Ook Adidas, Dior en Porsche behoren tot zijn opdrachtgevers. Van de laatstgenoemde is tevens een verwijzing in Galerie Ron Mandos te zien met zijn serie van custom made autosleutels. Deze sleutels hebben een post-apocalyptisch uiterlijk, en lijken op voorwerpen die eeuwenlang begraven zijn geweest en pas onlangs zijn opgegraven. Zonder sleutels geen auto – het Peterson Auto Motive Museum in Los Angeles toont momenteel drie geërodeerde auto’s in Arshams stijl.
Daniel Arsham, Wandering, Galerie Ron Mandos. Fotografie: Michèle Margot
Dat Arsham zichzelf continue artistiek uitdaagt en oog heeft voor de laatste digitale ontwikkelingen, blijkt uit zijn schilderijen uit 2023. Deze creëert hij met behulp van AI (Artificial Intelligence). Arsham voegt tekst en beeld toe aan de computer, zodat er suggesties voor nieuwe beelden ontstaan. Arsham: “Die beelden heb ik overgeschilderd in een techniek met een verf die ik speciaal voor mij heb laten maken en die een zeer hoog pigmentvolume heeft. Dit geeft een weelderige en fluwelen kwaliteit aan het oppervlak van de schilderijen.” Er is een duidelijke connectie te zien met zijn vroegere werk Another light (Rising Beams) (2008) waarop soortgelijke balken en bomen zichtbaar zijn. Door het concept over te dragen aan AI, raakt deze serie aan de kwestie: is iets kunst als het door AI gegeneerd is maar wel geschilderd door de menselijke hand? Gebaseerd op Arshams oeuvre kan daarop het antwoord zijn: alleen de tijd zal het uitwijzen.
Daniel Arsham (1980, USA) woont en werkt in New York, waar hij in 2003 zijn opleiding aan de Cooper Union afrondde en de Gelman Trust Fellowship Award ontving. Kort erna brak hij door als stage designer voor de legendarische choreograaf Merce Cunningham. In 2008 richtte Arsham samen met architect Alex Mustonen Snarkitecture op, een ontwerpbureau dat de grenzen tussen kunst en architectuur onderzoekt. Het werk van de studio omvat installaties, architecturale omgevingen en objecten voor uiteenlopende opdrachtgevers zoals Beats by Dre, Calvin Klein, Design Miami, Kith, New Museum en Valextra. Zijn kunst bevindt zich in talloze collecties waaronder Blanton Museum of Art Texas, Centre Pompidou, Fondation Louis Vuitton en The National Gallery of Victoria.
De kunstenaar zelf aan het woord horen? Galerie Ron Mandos lanceerde deze videoreeks met Daniel Arsham.
