In Retelling Untold Tales from Mokum, de eerste tentoonstelling van Christoph en Sebastian Mügge bij Galerie Fontana, spelen de broers met het idee dat het onmogelijk is historische verhalen foutloos of objectief na te vertellen. Liever voegen ze valse informatie en nieuwe elementen toe aan hun speelse installatie om tot nieuwe verhalen te komen.
Iedereen die de Netflix-serie The Crown zag, weet het: als een verhaal goed verteld wordt, is het lastig om de gedramatiseerde versie van het verleden niet aan te nemen voor de waarheid. Toch zit er ruimte tussen de serie en de werkelijkheid, alleen laat die laatste versie zich iets lastiger reconstrueren en navertellen.
De Mügges zijn zich hiervan bewust en vermengen in de achterruimte van de voormalige chocoladefabriek aan de Lauriersgracht feit en fictie. Door elementen toe te voegen, zoals 1100 meter geplet aluminiumfolie, 4500 papieren ballen en oude bouwmaterialen, aan hun installatie die ingaat relatie tussen het calvinisme en het Nederlandse gebruik om gordijnen op te laten, ontstaan er nieuwe verhalen.

Sebastian (1981) en Christoph (1983) Mügge werden geboren in het Duitse Bonn uit Zweeds-Duitse ouders. Sebastian studeerde in 2011 af aan de Kunstacademie van Umea in Zweden. Christoph studeerde in Düsseldorf. Ze hebben elk hun specialisme, Christophe maakt sculpturen en Sebastian tekeningen, maar samen maken ze grootschalige site-specifieke installaties die vaak gaan over de plaats of stad waar de installatie staat.
De broers wonen en werken in Zweden. De broers stonden niet op de radar van galeriehouder Joris Montens, maar hij raakte snel overtuigd van hun werk. “Wij krijgen bijna dagelijks portfolio’s toegestuurd. Meestal is het niks, maar zij stuurden ons een gerichte mail met een indrukwekkende staat van dienst en veel visuals van vorige tentoonstellingen, dit gaf meteen de doorslag”, aldus Montens.

Dit is jullie eerste show in Nederland. De installatie neemt nogal wat ruimte in. Hebben jullie daar rekening mee gehouden bij het benaderen van Galerie Fontana?
Het is onze eerste show in Nederland als duo, maar we hebben allebei al eerder exposities gehad in Enschede. We geven de voorkeur aan tentoonstellingsruimten met een uniek karakter, omdat ons werk reageert op de specifieke architecturale elementen, en de hoofdruimte van Galerie Fontana was het perfecte pand om onze installatie te realiseren.
Het viel me op dat de meeste van jullie site-specific installaties reflecteren op de geschiedenis van de omgeving van de plek waar de installatie staat. Deze installatie draait om de Nederlandse traditie van ramen met open gordijnen en haar relatie tot het calvinisme. Waarom kozen juist voor deze elementen en hoe verhouden deze zich tot de onmogelijkheid van een historisch correcte weergave van verhalen?
De installatie bevat veel clichés over Nederland zoals de smalle huizen etc. die we in nieuwe contexten gebruiken om hun betekenis uit te breiden en te veranderen. Het typisch Nederlandse raam zonder gordijnen is een krachtige metafoor voor een cultureel verschil met de buurlanden, maar moet ook niet als de waarheid worden beschouwd, aangezien verschillen tussen naties vaak vereenvoudigd en overdreven worden. Meer universeel kan het raam worden gezien als een fotolijst of filterbubbel waardoor je eigen wereld wordt gezien.
De installatie bevat ook oude raamkozijnen, zo'n 4500 oranje papieren ballen en 1100 meter aluminiumfolie. Allemaal ter plekke gemaakt, met lokale producten. Is dit hoe jullie normaal gesproken werken?
De installatie met zijn herhaling en overdrijving is een goed voorbeeld van hoe wij werken. Ook hebben we, zoals gebruikelijk, enkele materialen geïntroduceerd die we nog nooit eerder hadden gebruikt, zoals de ramen. Ter plaatse werken kan een uitdaging zijn omdat we onze comfortzone moeten verlaten, maar tegelijkertijd is het zo leuk om zorgvuldig geselecteerd materiaal uit een lokale context op te nemen en op een totaal nieuwe manier te presenteren.

Jullie hebben dus een vooropgezet idee voordat jullie naar Amsterdam afreizen en voegen daar ter plaatse lokale elementen, zoals de ramen, aan toe.
Omdat we ons zo goed mogelijk voorbereiden hadden we al enkele ideeën voordat we kwamen. Maar we waren ons er ook volledig van bewust dat er veel zou gebeuren na aankomst in Amsterdam. Daarbij maakt openstaan voor onverwachte resultaten deel uit van ons proces. We weten nooit welk materiaal we ter plaatse zullen vinden. Dit keer hadden echt geluk om zulke speciale items op straat in Amsterdam te vinden. Het was een aangename verrassing al die vreemde dingen te vinden tijdens onze dagelijkse speurtocht!
We speelden al een tijdje met idee om ramen van gesloopte gebouwen te gebruiken, dus we moesten een plek vinden waar we ze konden vinden. Joris Montens heeft ons in contact gebracht met Jan van IJken Oude Bouwmaterialen in Eemnes, die ons ramen leende voor de duur van de tentoonstelling.

Kan je uitleggen wat de functie is van het aluminiumfolie binnen de installatie?
We gebruiken graag onorthodox alledaagse materialen op ongebruikelijke manieren, en we hebben de aluminiumfolie zo bewerkt dat het er anders uitziet dan bij normaal gebruik. Op het eerste gezicht lijken de glanzende patronen op de vloer van de galerie die de diverse elementen van de installatie met elkaar verbinden zelfs op gegoten aluminium. Deze platte slangen van aluminiumfolie werken als een soort kabelnetwerk van verschillende verhaallijnen verbindt. Tegelijkertijd doen de slangen ook het tegenovergestelde. Omdat aluminiumfolie radiogolven kan reflecteren en absorberen, kan het de transmissie van de radiogolven verstoren. Het aluminiumfolie verwijst ook naar zijn primaire functie om dingen te bewaren. In plaats van enkel etenswaren interpreteren we deze functie breder.
Wat hopen jullie te bereiken bij de bezoekers? Wat moeten we onthouden als we de installatie hebben gezien?
Het is aan de bezoekers om er hun eigen invulling aan te geven. Sommige mensen zullen gewoon blij worden bij het zien van de levendige kleuren en de vele nostalgische dingen die persoonlijke herinneringen zullen oproepen. Anderen zullen een diepere, kritische reflectie op duurzaamheid hebben, na te hebben vernomen dat alle kerstversieringen en toetsenborden nog in hun verpakking zaten en onmiddellijk zouden zijn weggegooid als we ze niet toevallig hadden gevonden. Na verloop van tijd zullen bezoekers vrijwel zeker een valse herinnering aan de show hebben en deze verwarren met andere tentoonstellingen die ze hebben gezien.

Waar werken jullie nu aan?
Op dit moment werken we aan een installatie voor Galleri BOX in Göteborg. De installatie stelt het huis voor een fictief, overleden en vergeten persoon uit Göteborg. Later dit jaar hebben we ook een tentoonstelling bij space52 (Athene, Griekenland), KIC (Zagreb, Kroatië) en elders in de wereld.