Hoe ziet het ideale atelier eruit? Hoeveel tijd spendeert een kunstenaar in zijn atelier? Is het een heilige plek? In de reeks ‘Het atelier’ deze week: Nick Ervinck, van wie momenteel de solo-expositie ‘Blob-mutations and more’ te zien is bij Galerie Franzis Engels.
Gaat u iedere dag naar uw atelier?
Ja, tenzij ik in het buitenland of onderweg ben. Ik werk meestal niet op zondag.
Hoe laat vertrekt u naar uw atelier, en hoe: te voet, per fiets, openbaar vervoer of auto?
Ik heb en wil de luxe dat ik altijd dicht bij mijn atelier ben, ik woon namelijk boven mijn atelier. Ik leg mijzelf een enorme discipline en routine op. Dat ritme is door de jaren wel veranderd – van student tot alleen wonen, tot een gezin, tot een team. Tegenwoordig ben ik meestal stipt om 08.00 uur actief in mijn studio/atelier.
Houdt u vast aan bepaalde rituelen in uw atelier? Muziek of juist stilte?
De taken van een kunstenaar zijn zeer divers. Als ik in het atelier aan het werk ben, helpt een stevig deuntje wel. Op mijn bureau, in volle concentratie, heb ik het dan weer liever stil. Ik kan echt genieten van de stilte, alhoewel het in mijn hoofd zelden rustig is. Tegenwoordig is het muziekritme ook meebepaald door mijn team.
Echte rituelen heb ik niet, maar anderzijds heb ik er wel duizenden. Ik ben een controle freak, en houd van orde. Alles is gesorteerd, gelabeld, heeft zijn vaste plaats. Zo kan er gestructureerd gewerkt worden. Er zijn over heel de studio magnetische wanden, magneetborden waarop duizenden studies en inspiratie foto’s hangen. Een groeiende bibliotheek met intussen vierduizend boeken. Recent las ik Een leven op onze planeet van David Attenborough, De uitvinder van de natuur het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt, Openbaringen (de in 2021 verschenen biografie van Francis Bacon), Hacking Darwin: Genetic Engineering and the Future of Humanity van Jamie Metzl, en Homo Deus en Home Sapiens van Yuval Noah Harari. Maar er is ook mijn persoonlijke kabinet met stenen, rotsen, Afrikaanse maskers. Honderden sculpturen in opbouw. Je creëert een ruimte en habitat dat inspirerend werkt; enerzijds zoek je rust en anderzijds zoek je juist constant de prikkels op die je fantasie en creatiedrang voeden.
Verder: gele bureaustoelen, gele kaften, gele sculptuurbok, gele werktafel, overal zie je gele accenten.
Hoe belangrijk is licht voor u?
Ik kan niet werken in een duistere ruimte, (dag)licht is super belangrijk. Maar het is minder van belang – vermoed ik – dan bij bepaalde schilders die een specifiek (dag)licht opzoeken. Ik hou uiteraard rekening met hoe een kunstwerk later in een galerie of museale ruimte onder (theatrale) spotverlichting er komt uit te zien. Tegenwoordig merk ik dat licht steeds een belangrijke rol gaat spelen. Door de perfectie van mijn werk merk ik dat werken in de winter veel moeilijker is door het duistere licht en dat de zomer hiervoor veel dankbaarder is. Idem met temperaturen. De zomer is vaak te warm om te polyesteren, of klei droogt te vlug. In de winter dan net het omgekeerde.
Hoe gaat u te werk? Begint het werk pas op het moment dat u uw atelier betreedt of gaat het werk altijd en overal door?
Haha. Het gaat altijd en overal door. Tot – vermoed ik – frustratie van mijn omgeving. Maar ikzelf heb geen aan- en uitknop. Ik ben dag en nacht verzonken in mijn gedachten. En zo heb ik het ook het liefst. Maar ik blijf worstelen hoe je alle taken als kunstenaar moet blijven combineren en het zoeken naar die balans alleen is vermoedelijk al een levenswerk. Voor mij mochten de dagen gerust een pak langer duren.
Maar ook buitenlandse reizen en je werk exposeren zijn zeer goeie reflectie momenten. Ik ben voorbeeld net terug uit Bangkok waar ik een nieuw project heb gelanceerd. Vorig jaar had ik mijn grootste show tot nu toe in Hame Castle in Finland, waar we een verbazingwekkend aantal bezoekers hadden (85.000).
Hoeveel tijd spendeert u gemiddeld per dag in uw atelier?
Veel is periode gebonden. Maar meestal ben ik toch zes dagen in de week negen à twaalf uur per dag aan de slag. In periodes is dit fulltime in het atelier, in periodes is dit fulltime aan de ontwerptafel, in periodes is dit fulltime op mijn bureau. En meestal is het alles door elkaar.
Voor mij blijft mijn kunstpraktijk een manier om vat te krijgen op deze gekke wereld. Een eigen wereld creëren om onze wereld te doorgronden. En mogelijk ben ik nog een gekwelde geest die zich schuldig voelt als ik niet met mijn creaties bezig ben. Mijn oeuvre aan het ontwikkelen.
Ik onderzoek klassieke thema's zoals de mens (met een focus op de anatomie en de opkomst van cyborgs), planten (vooral hun genetische manipulatie), maskers en dieren, altijd vanuit een (kunst)historische achtergrond die ik snij met de hedendaagse pop- en sci-fi cultuur.
Als kunstenaar ben ik vooral geïnteresseerd in het spanningsveld tussen natuur en cultuur, tussen traditie en innovatie. Ik probeer de grenzen van de digitale mogelijkheden te verleggen, met behoud en respect voor het (kunst)historische erfgoed. Bij het maken van een werk onderzoek ik de mogelijkheden tussen het organische en het digitale, tussen het virtuele en het fysieke.
Is het atelier een heilige plek?
Ja, voor mij wel. Het is natuurlijk een persoonlijke, magische ruimte waar je creaties en ideeën vorm kunnen krijgen. Sedert enkele jaren heb ik de kerk van St. Pieters Kapelle (in Middelkerke) voor acht jaar ter beschikking. En omgetoverd tot K.E.R.K., waar ik mijn eigen expositieruimte heb. Uiteraard is de sacrale sfeer niet weg te denken uit dergelijke ruimtes.
Ontvangt u er bezoek, van verzamelaars, curatoren of collega-kunstenaars?
Ja, en ik bezoek zelf graag ateliers van collega-kunstenaars. En ontvang ook graag collega’s om mijn plek te tonen, een etentje in te plannen en gezellig bij te babbelen. De meeste verzamelaars en curatoren van mijn werk zijn hier ook persoonlijk geweest. Het bezoek aan de habitat van de kunstenaar met een persoonlijke uitleg en rondleiding geeft verzamelaars en curatoren vaak een heel andere blik. Ik toon graag mijn wereld en vertel hierover vol passie. Jaarlijkse komen er groepen van de vrienden van musea, tot Davidsfonds, Rotary clubs, zilveren en koperen passers clubs enz.
Wat is het mooiste atelier dat u ooit heeft gezien?
Ateliers waar ik zelf enkel kan van dromen en die ik zelf nooit in realiteit heb gezien, enkel vanuit boeken of internetreportages, zijn de ateliers van Anish Kapoor, Barry X Ball, Frank Stella of Sterling Ruby. Maar deze schaal is in België ondenkbaar.
In het kader van mijn samenwerking met de Henry Moore Foundation bezocht ik enkele jaren geleden het atelier en de privéwoning van Henry Moore, die er identiek uitziet als toen hij nog leefde. Dit was voor mij werkelijk een openbaring. Er was niks luxueus. Niet groot. Maar de sfeer, de ‘heiligheid’ en magische dimensie die zijn werk en oeuvre mogelijk maakte, voel je er nog steeds.
Hoe ziet het ideale atelier eruit?
Groter, haha. Ik ben werkelijk gelukkig met mijn atelier nu. Maar zeker met monumentale werken is een groter atelier met een grotere poort wel iets dat meer dan praktisch zou zijn. Een grotere ruimte met een indeling tussen houtatelier, metaalatelier, keramiekatelier enz. zou ideaal zijn. Ik droom intussen van een groter atelier waar ik atelier, bureau, stockage, bibliotheek, privécollectie allemaal onder een dak zou kunnen groeperen. Maar de vastgoedmarkt en de complexe wetgeving, en de schommelende materiaalprijzen, loon en lening-tarieven maakt het er allemaal niet makkelijker op. Maar wie weet wat de toekomst in petto heeft :)