03 september 2021, Manuela Klerkx
De gecodeerde schilderkunst van Carlos Caballero
'I am lucky when I feel like being alive, going to my studio everyday'
Na zijn afstuderen aan de Academie voor Schone Kunsten van Camagüey (Cuba) studeerde Carlos Caballero (1983, Camagüey, Cuba) tussen 2005 en 2010 aan het Instituto Superior de Arte (ISA) in Havana. Na een solo tentoonstelling bij Galerie Greta Meert in 2018 en deelname aan een aantal groep shows waaronder in WIELS, het Singer Museum Laren en bij Tatjana Pieters Gallery stelt hij van 4 september tot en met 10 oktober 2021 werk ten toon bij PLUS ONE Gallery in Antwerpen.
MK Hoe is kunst in jouw leven gekomen?
CC Mijn moeder vertelde me vaak dat ik als driejarig jongetje al gefascineerd was door de kleuren als ze bezig waren met de decoratie voor mijn verjaardag. Ik vond dat prachtig. Ook wist ik al heel vroeg dat ik wilde schilderen. Mijn vader, hij is nu met pensioen, was leraar en mijn moeder is nog steeds apotheker. Ze hebben mij altijd ondersteund, maar kunst zit niet echt in de familie. Vanaf de eerste jaren op de kunstacademie ben ik geïnteresseerd in jazz muziek. Zo houd ik bijvoorbeeld van de jazz muziek van John Coltrane en Miles Davis. Jazz muziek is sowieso heel belangrijk in mijn leven.
MK In zijn artikel ‘Emptying the cloud’ beschrijft Louis De Mey je werk als volgt: ‘Het oeuvre van Carlos Caballero voelt aan als een mini-universum, een wereld waarin alles op elkaar lijkt afgestemd maar waar wij als toeschouwer nooit helemaal vat op zullen krijgen.’ Kun je toelichten wat hij met ‘mini-universum’ bedoelt? En kun je je daarin vinden?
CC Ik beschouw de picturale ruimte van het doek als iets oneindigs en tegelijkertijd als iets dat zich afspeelt binnen de grenzen van het canvas. Ik gebruik symbolen, schematische en organische vormen die ik op heel zorgvuldige wijze op doek of op papier schilder of teken om composities te maken waarvan sommige gerelateerd zijn aan een soort van gecodeerde of onleesbare teksten.
MK Ik zag een filmpje nav je residentie in Huis Van Wassenhove (onderdeel van Museum Dhondt-Dhaenens) in januari 2020 waarin je spreekt over ‘verwarring’ (confusion) in relatie tot je werk. Kun je dat toelichten? Ook in relatie tot begrippen als ‘alfabet’ en ‘perfectie vs imperfectie’ die een belangrijke rol in je werk spelen?
CC De titels die ik mijn schilderijen geef zijn als een sleutel die toegang geeft tot de betekenis van het werk maar de sleutel opent soms niet de juiste deur (hij lacht). En dat is precies de bedoeling want het werk moet ook enigszins ongrijpbaar, ontoegankelijk blijven. Ik ben geïnspireerd door het boek ‘Painting as an Art’ uit 1987 waarin filosoof Richard Wollheim de grenzen van zowel de filosofie, de psychologie als de kunstgeschiedenis oprekt om tot een ruimer, eigenlijk alles omvattende kijk op kunst te komen. Hij geloofde dat je het creatieve en psychologische of filosofische proces dat ten grondslag ligt aan een kunstwerk erbij moet betrekken om tot de exacte betekenis van een kunstwerk door te kunnen dringen.
MK Hoe ontstaat een werk in jouw hoofd en hoe ga je te werk als een idee eenmaal gerijpt is?
CC Ik toon er een reeks van twaalf tot vijftien nieuwe werken. Mijn jobEen idee kan door van alles tot stand komen, bijvoorbeeld door een uitlijning van vormen die ik ontdek via Photoshop en Illustrator. Maar veel ideeën ontstaan door het tekenen in mijn schetsboeken (diaries).Vervolgens zoek ik de juiste kleuren om tot een bepaalde sensibiliteit die past bij die vormen en composities. De presentatie, de rangschikking van de losse elementen, is daarbij het belangrijkst. Op de een of andere manier zijn die als een wild paard dat je niet moet beteugelen door alles te willen controleren maar door te begrijpen waarom het zich op een bepaalde manier gedraagt. Net als Agnes Martin zoek ik naar de perfectie in het onvolmaakte, in het niet geheel controleerbare.
MK Je komt uit Cuba en bent sinds een aantal jaar woonachtig in Gent. Je hebt de kunstacademie gedaan en kunstgeschiedenis gestudeerd in Havana. België is een land van grote schilders, zowel in het verleden als in het heden. Wat is de invloed van beide landen, culturen en talen op je werk?
CC In Cuba lag de nadruk zowel op de grafische opleiding als op de kunstacademie op het narratieve aspect. De aanpak was heel klassiek. Met de nadruk op het figuratieve. Dat vond ik steeds minder interessant. Toen ik naar Gent kwam waren veel dingen nieuw voor mij. Zo moest ik wennen aan een nieuwe cultuur en aan nieuwe mensen. Ook moest ik een nieuwe taal leren om te kunnen communiceren. In mijn werk ben ik eerder op zoek naar vragen dan naar antwoorden. Verwarring is daarvoor een goede basis.
MK Kun je wat vertellen over de tentoonstelling die bij PLUS ONE Gallery opent?
CC Ik ontwikkel een soort ‘nieuwe taal’, een onbekend alfabet met een onbekend aantal karakters en zonder leesbare betekenis. De werken in de tentoonstelling maken deel uit van een doorlopend proces. Ik heb ze in 2020 gemaakt en zal ze presenteren in dialoog met recent werk.
Carlos Caballero, Row, 2020, Plus-One Gallery.
