03 september 2021, Flor Linckens
Twee spannende conceptuele kunstenaars
In het weekend van 3 t/m 5 september wordt het galerieseizoen feestelijk geopend in Amsterdam. In Upstream Gallery word je uitgenodigd om een tijdreis te maken in de conceptuele kunstgeschiedenis, in een tentoonstelling waarin een vroeg werk van Marinus Boezem naast recent werk van de hedendaagse kunstenaar Noor Nuyten getoond wordt.
Marinus Boezem (1934) staat bekend als één van de meest invloedrijke Nederlandse conceptuele kunstenaars van de afgelopen eeuw. In de jaren zestig ontdekte hij de artistieke potentie van ongrijpbare elementen als lucht, weer, beweging en licht, resulterend in een reeks spannende en immateriële werken die regelmatig een poëtische lading hebben. Boezems tentoongestelde tafeltennistafel uit 1970 ziet er buitengewoon alledaags uit, uitnodigend zelfs. Ondanks het feit dat de batjes in alle rust klaarliggen op de klassieke aanschuiftafel-turned-tafeltennistafel hoor je als bezoeker hoe geanimeerde speelgeluiden de galerieruimte vullen. Het levert een gedesoriënteerd gevoel op: een discrepantie tussen wat je hoort en ziet en tegelijkertijd een uitnodiging om je verbeelding te gebruiken. Tip: tot en met 14 november kun je het werk van Marinus Boezem ook bekijken in een grote solotentoonstelling in het Kröller Müller Museum.
Marinus Boezem, Upstream Gallery.
De hedendaagse kunstenaar Noor Nuyten (1986) maakt eveneens conceptuele kunstwerken die verwant zijn aan het werk van de conceptuele kunstenaars uit de jaren zestig. Toch is haar werk onmiskenbaar uniek en hedendaags en altijd gebaseerd op grondig vooronderzoek. Tijd speelt daarin vaak een rol. Zo maakte ze een paar schoenen waarvan de zolen achterstevoren zijn geplaatst: een referentie naar culturen die tijd zien in termen van het verleden in plaats van de toekomst. Daarnaast creëerde ze een speciaal horloge voor twee kunstverzamelaars dat een individuele tijdzone creëert op basis van hun hartslag. Maar ook onze digitale wereld neemt een centrale plek in in haar praktijk. Het afgelopen jaar dompelde de Nederlandse kunstenaar zich onder in de wereld van elektroden en 3D-printers. Voor een reeks recente reliëfs wist ze de bewegingen van elektroden op het touchscreen van een smartphone te materialiseren, door de bewegingspatronen van de geactiveerde elektroden na te bootsen, bijvoorbeeld wanneer je tikt of veegt over je scherm. De 3D-geprinte werken uit deze reeks zijn uitgevoerd in gerecycled plastic, gemaakt van verouderde en afgedankte elektronica, waaronder oude computermonitoren.
Noor Nuyten, Refresh, 2021, Upstream Gallery.
Bonus: Noor Nuyten creëerde speciaal voor de tentoonstelling haar eigen conceptuele cocktail, net als Marinus Boezem dat in de jaren zeventig deed. Beide drankjes worden in de galerie geserveerd. De naam van het drankje is te herleiden naar het oude Griekse woord αἰθήρ (aithḗr), dat staat voor bovenlucht. In de wetenschapsgeschiedenis zijn er talloze theorieën gepubliceerd over (de rol van) het mysterieuze ether, van Plato tot Newton. Daarmee probeerden deze wetenschappers de wereld om hen heen te verklaren — en dan specifiek de elementen die nog niet volledig doorgrond waren. Je hebt twee ingrediënten nodig voor de cocktail: een rookpistool en je favoriete drankje. Dat drankje wordt vervolgens onder een glazen stolp geplaatst en gevuld met rook.
