22 march 2021, Oscar van Gelderen & Manuela Klerkx
De keuze van... Luuk Hoogewerf
In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Luuk Hoogewerf (Cataloguer Post-War and Contemporary Art bij Christie’s Amsterdam, 30 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst is een verrijking. Van ieder werk wat bij ons thuis aan de muur hangt, of onder het bed ligt, word ik ontzettend blij. Daarnaast is kunst een fundamenteel onderdeel van mijn werk als specialist bij veilinghuis Christie’s – het grootste veilinghuis ter wereld.
Ben Edmunds, After the religious experience, 2020, TATJANA PIETERS.
Mijn ouders zullen uiteraard beweren van wel, maar dat is zeker niet zo. Het Dalí Museum in Figueres bezoeken tijdens een vakantie in Spanje telt niet. Kunst betekent: studeren en heel, heel veel zien. Een museumbezoek staat niet op zichzelf, je moet je voorbereiden. Wat ga ik zien? Wat kan ik verwachten? Waarom ken ik deze kunstenaar niet? Lezen, studeren en plaatjes kijken. Ik ging kunstgeschiedenis studeren omdat ik tijdens mijn tussenjaar een bijzondere interesse ontwikkelde voor moderne kunst en de daaraan gerelateerde markt. Tijdens de eerste twee jaar van mijn bachelor handelde ik een beetje in kunst. Het stelde niet veel voor, maar ik ontwikkelde wel een bepaalde feeling voor de kunsten. En ik leerde over kunst praten. Tijdens mijn derde studiejaar liep ik stage bij het Stedelijk Museum Amsterdam. Als stagiair van Leontine Coelewij heb ik daar geholpen met de tentoonstelling ‘Seth Siegelaub: Beyond Conceptual Art’. Er ging een wereld voor mij open.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
The Art Newspaper, Artnet, The Baer Faxt en, uiteraard, Instagram. Ik kan mijzelf volledig verliezen in het scrollen door Instagram. Echter, het echte wel en wee in de kunstwereld kom je te weten door met mensen te kletsen. Opening na opening. Ik beschouw het bezoeken van galeries, musea en beurzen als een fundamenteel onderdeel van mijn werk. Ik vraag mensen geregeld om tips. Welke tentoonstelling moet ik gaan zien? Welk boek lees jij nu? Ik raad mijn stagiaires altijd aan Schilderen in Nederland van Rudi Fuchs te lezen. Het boek geeft een algemene overzicht van de schilderkunst in Nederland over de afgelopen zeven eeuwen. Fuchs heeft een eigen kijk op de kunst. Hij houdt zich niet aan de standaard canon.
Jonat Deelstra, Humide nacht, 2021, GoMulan Gallery.
Ik bezoek wekelijks musea, galeries en kunstenaars in binnen- en buitenland. Een getraind oog ziet meer en als je meer ziet kan je vergelijken, oordelen. Het liefst ga ik naar musea en dan specifiek naar de vaste collectie presentatie. Ik ga in Duitsland – net over de grens – graag naar Museum Abteiberg en Museum Ludwig, die zijn zeer aan te raden.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Te vaak! Ik ben bijzonder impulsief als het gaat om kunst kopen. Tijdens een bezoek aan de ‘Rundgang’ in Frankfurt in 2019 heb ik een schilderij gekocht van Eric Powell – een impulsieve aankoop – maar het werk begint me steeds meer te bevallen. Ik koop het liefst unieke werken en ik probeer mezelf ook niet te beperken. Ik koop kunst niet direct met het idee om het op te hangen. In 2017 heb ik een halfpipe gekocht van Marije Gertenbach – een werk wat veel en veel te groot is voor ons kleine Amsterdamse appartementje.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Al het bovenstaande. Het leukste vind ik om werk direct van de kunstenaars te kopen. Online biedt ook veel uitkomsten. In 2018 was er een tentoonstelling van de in Hongarije woonachtige Botond Keresztesi, in het Kunstfort bij Vijfhuizen. Na het bezoek aan deze tentoonstelling heb ik Botond via Instagram een berichtje gestuurd en heb ik van hem een schilderij kunnen kopen wat in de tentoonstelling hing. Eind 2018 kocht ik ook mijn eerste werk van Sam Hersbach—hij was toen net begonnen bij De Ateliers. Een jaar later kocht ik bij GoMulan Galley mijn tweede werk van Sam, een tekening getiteld ‘BERG-PETS-ZOEF’. Tijdens de laatste Offspring heb ik mijn derde werk van Sam gekocht. Ik probeer waar mogelijk een kunstenaar te volgen, en nooit maar één werk van iemand te kopen. Daarnaast word ik steeds actiever op veilingen. Ook ik verlies mezelf geregeld in het grote veilingspel. Ik stel mijzelf vaak bij voorhand een limiet. Tot hoe ver wil ik bieden? Wat is het waard? En soms wil ik het dan zo graag hebben dat ik mijn limiet te boven ga. Achteraf heb ik gelukkig nooit spijt. Vergeleken met een galerie zijn de kunstwerken die ik koop op de veiling koopjes.
Een veiling is in feite een tweedehands markt. Deze tweedehands markt bevat in de regel kunstwerken die al verkocht zijn via andere kanalen zoals galeries en handelaren, voordat ze ter veiling verschijnen. De commerciële waarde van een kunstwerk verschilt erg in de primaire (galerie) en secundaire (veilinghuis) kunstmarkt. De prijzen in de secundaire markt zijn vooral gebaseerd op de vraag en het aanbod en veilingresultaten uit voorgaande veilingen. Veilinghuizen verkopen doorgaans geen werken van kunstenaars die nog geen secundaire markt hebben. Anders gezegd, er moet al een verzamelcircuit bestaan op de primaire markt waarbinnen deze werken actief gekocht en verkocht worden. Pas dan is er een rol voor het veilinghuis, dat als het ware op de rijdende trein springt en de markt stimuleert. Een veilinghuis maakt geen markt, maar helpt deze wel uit te bouwen.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
We hoeven het niet noodzakelijk eens te zijn – maar wat er thuis aan de wand hangt moet hij wel leuk vinden.
Daniel van Straalen, Cowboy 5, 2019, Galerie Stigter Van Doesburg.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
GoMulan Gallery in Amsterdam en Tatjana Pieters in Gent. Twee totaal verschillende galeries maar Mulan en Tatjana hebben beide een uitstekend oog en een goede visie.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Ik heb een enorme verlanglijst, maar boven aan mijn lijst staat de stalen kubus getiteld Die (1962) van de Amerikaanse kunstenaar Tony Smith (1912-1980). Smith veranderde op radicale wijze de manier waarop een sculptuur eruit kan zien, hoe het gemaakt en begrepen kan worden. Na het zien van dit werk, in het Whitney Museum of American Art in 2015, begreep ik hoe minimalisme mijn gevoel voor tijd en ruimte kan beïnvloeden.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Ik beperk mij bij deze vraag graag op hedendaagse ‘jonge’ kunstenaars. Ik ben namelijk echt all over de place als het gaat om favoriete kunstenaars: van Lawrence Weiner tot Georg Herold en van Jan Schoonhoven tot Roger Raveel—mijn verlanglijst wordt met de week langer.
Ik heb het werk van Ben Edmunds voor het eerst gezien op Art Rotterdam in de Van Nelle Fabriek. The devil is in the detail.
Daniel van Straalen: ik wil zijn Mega Lamellen!
De toxic kleuren in de schilderijen van Jonat Deelstra en de banaliteit van de onderwerpen maken zijn schilderijen bijzonder interessant. Zijn werk is expressief, energiek en reflecteert op de wereld om hem heen.
Ricardo van Eyk: What’s not to like?
Ricardo van Eyk, DECOY II, 2020, tegenboschvanvreden.
