Iedere zomer trakteert Galerie Ron Mandos de bezoeker op een overzicht van de afstudeerexposities van alle Nederlandse kunstacademies. Het woord trakteert is hier op zijn plaats, want Best of Graduates is niets minder dan een cadeau aan iedereen die geen tijd heeft om alle tentoonstellingen te bezoeken. De RM Young Blood Award is dit jaar gewonnen door Mees de Rozario, hij studeerde af aan de Artez Hogeschool in Arnhem.
Deze 18e editie van Best of Graduates werd net als alle voorgaande edities samengesteld door curator Radek Vána. Samen met Lars Been en Ron Mandos bezocht hij alle eindexamententoonstellingen. Dit jaar zijn er presentaties te zien van 26 jonge kunstenaars, waardoor bijna iedere kunstacademie is vertegenwoordigd. De meeste presentaties zijn van studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (8), gevolgd door de Gerrit Rietveld Academie en de HKU (ieder 5). De overige academies zijn vertegenwoordigd met 3 of minder exposanten.

De winnaar van de RM Young Blood Award, Mees de Rozario, studeerde af aan een van de academies met 3 deelnemers: de Artez Hogeschool uit Arnhem. Als je de galerie binnenstapt, loop je direct tegen zijn Rave organ (rave orgel) aan.
Het orgel is niet geënt op kerkorgels, maar op een ander, oer-Hollands fenomeen: draaiorgels. Het Rave orgel heeft niet alleen grofweg dezelfde vorm, het is ook verrijdbaar. Alleen de kleurstelling is anders met zwart en fluorescerend roze en paars, en, niet onbelangrijk de muziek is techno in plaats van smartlappen.
Het werk is speels en humoristisch – er staan teksten op als: the only good system is a sound system – maar stelt tegelijkertijd wezenlijke vragen over het gebruik van onze openbare ruimte. Van wie is die eigenlijk? Wie mag er geluid maken en wie bepaalt dat? Welke muziek is acceptabel in de openbare ruimte: Is rave werkelijk aanstootgevender dan een smartlap?
Samensteller Radek Vána legt uit dat De Rozario’s orgel past in een trend die hij waarnam tijdens zijn bezoeken aan de presentaties: “Dit jaar zagen we veel werken die gaan over de culturele achtergrond, de wortels, van de deelnemers. Die wisten ze te vermengen met privézaken, en, heel belangrijk, goed in beelden te vertalen.”

Eveneens in de voorruimte is werk te zien van Anthony Chiou (HKU). Op de schilderijen die hij maakte op basis van foto’s en herinneringen die hij nam in Suriname, het land waar hij opgroeide, doen intuïtief aan. Figuren op de schilderijen zitten weggedoken, zijn uitgerekt of zijn onderdeel van iets groters. Het resulteert is een mix van herinnering en verbeelding. Zijn schilderijen reflecteren dan ook zijn achtergrond. Ze combineren verschillende achtergronden en culturen en geeft daar een eigen draai aan om zo tot iets nieuws en eigens te komen.

Hedendaagse Arcimboldo’s
Ook het werk van Đặng-Vu Đặng (Rietveld Academie) gaat over zijn herkomst. In zijn serie Serving FACE is iedere foto een zelfportret van Đặng dat is opgebouwd uit een Vietnamees keuken. Een soort hedendaagse Arcimboldo’s die functioneren als een persoonlijk en cultureel archief waarin voedsel, familie en zelfrepresentatie samenkomen.
Vána: ‘Aan de precisie waarmee Đặng zijn zelfportretten heeft gemaakt en gefotografeerd, kan je nog een beetje zien wat voor werk hij doet. Hij is sinds 10 jaar werkzaam als tandarts en heeft daarna de Doc Time-opleiding gevolgd.’ De groeiende collectie telt inmiddels meer dan 50 zelfportretten.

De klasse druipt ervan af
Ook in de andere ruimtes wordt gereflecteerd op het huidige tijdsbestek. Het meest in het oog springen het performance-videowerk van Pip Greenaway (KABK) en de raadselachtige voordrachtskunst van Rover Indigo Bertels-Andréa (GRA).
In het videowerk Prologue Too Much To Swallow van Pip Greenaway zien we de maakster in close-up tegen een zwarte achtergrond terwijl ze steeds natter wordt van een kunstmatige regenbui. Dit alles in slow motion. Het is het soort regen en beeldtaal die we kennen van parfumreclames. Het videowerk doet dan ook zeer professioneel en gestileerd aan. De klasse druipt ervan af.
De thematiek en de maatschappijkritiek wordt echter pas duidelijk wanneer je langer naar het werk kijkt. Wie de tijd heeft, ziet dat het niet zomaar een mooi plaatje is, maar dat de hoofdpersoon zich gaandeweg steeds ongemakkelijker voelt. Prologue is een kritiek op onze consumptiemaatschappij. Als we altijd maar consumeren, van de ene aankoop naar de volgende, staan we dan zelf niet op het menu om geconsumeerd te worden?
Prologue Too Much To Swallow is, de naam zegt het al, een onderdeel van een grotere presentatie. Deze zal op een later moment integraal worden getoond in de galerie.

Ook Jip Schalkx (KABK) snijdt een uiterst actueel thema aan: sociaal contact in een tijd van sociale media. In haar video-installatie 4ever &ver &ver ligt een groep tienermeisjes zij aan zij in een groot bed, elk met oortjes in. Hoewel ze dezelfde ruimte delen, lijkt ieder meisje in haar eigen wereld verzonken, wat de spanning benadrukt tussen samen zijn en afzondering in een tijd van voortdurende digitale verbondenheid.

Dat je ook om de dominantie van sociale media heen kan bewijst Rover Indigo Bertels-Andréa. Hij maakt gebruik van het tamelijk archaïsche medium radio om een verhaal te vertellen dat maar niet lijkt te beginnen.
Als luisteraar krijg je namelijk slechts vergelijkingen tussen inheemse flora en de meest uiteenlopende begrippen te horen. Aanvankelijk denk je aan een soort premoderne wetenschap: “Het sneeuwklokje staat voor geluk. Korenbloem staat voor de schijn. Grote tijm voor standvastigheid”, maar gaandeweg breiden de onderwerpen zich uit naar het recente verleden: “De madelief staat voor Nederland. Schaafstro staat voor de geschiedenis. De aster staat voor de kolonie.”
Dit alles voorgelezen op een toon die doet voorkomen dat het om feitelijkheden gaat, zoals vroeger de waterstanden in de rivieren werden voorgedragen. Een soort iconografie voor na de Apocalyps voorgedragen op de korte golf zoals de piratenzenders van weleer.

We Do Care; Gifting Fabrics van Dieuwke Oosterbosch (Artez Arnhem) is een doorlopend project waarin ze de daad van het geven onderzoekt als een manier om verbinding te creëren. In persoonlijke één-op-één gesprekken stelt Oosterbosch de deelnemers de eenvoudige vraag: “Als je iets aan iemand of aan een plek zou kunnen geven, wat zou je dan geven?”
De antwoorden vormen het startpunt voor haar met hand geborduurde ‘gifting fabrics’, die ontvanger mag houden. De werken zijn normaal gesproken niet te koop voor particulieren. Voor deze presentatie zijn de werken wel te koop, maar alleen voor instellingen. ‘Het is iets waar deze tijd wel behoefte aan heeft’ aldus Vána. ‘De academie in Arnhem staat bekend om ze engagement. Dieuwke weet daarbij de menselijk maat goed te behouden.’
Op vrijdag 29 augustus reikt Wethouder voor Kunst & Cultuur Touria Meliani de Best of Graduate Awards uit. Đặng-Vu Đặng zal daarbij een performance uitvoeren met zijn eetbare zelfportretten. De uitreiking begint om 17.00 uur.