31 july 2025, Flor Linckens
Erik Mattijssen in Museum MORE: het theatrale in het alledaagse
Museum MORE presenteert tot en met 26 oktober een solotentoonstelling van Erik Mattijssen. In ‘Merrily, merrily, merrily, merrily’ ontvouwt zich een universum dat de kunstenaar de afgelopen decennia zorgvuldig opbouwde: eigenzinnig, gelaagd en direct herkenbaar, met alledaagse objecten in de hoofdrol. Poppenkastpoppen, conservenblikken, bedspreien en kamerplanten vormen hier samen een verstild tafereel waarin de mens zelf afwezig is, maar hun aanwezigheid altijd voelbaar. De kunstenaar wordt vertegenwoordigd door Galerie Fleur & Wouter, waar vorig jaar nog een solopresentatie van zijn werk te zien was.
Mattijssen werkt het liefst op papier, met potlood, gouache of pastelkrijt. Zijn composities worden getekend door alledaagse voorwerpen als speelgoed, conservenblikjes, theedoeken en behang, geïnspireerd door een uitgebreid beeldarchief dat de kunstenaar opbouwde gedurende zijn carrière. Die interesse in gebruiksvoorwerpen begon al op vroege leeftijd: zijn vader verkocht vroeger levensmiddelen als vertegenwoordiger.
De resulterende beelden ogen op het eerste gezicht licht en feestelijk, maar er sluimert vaak iets donkerders achter deze ogenschijnlijke eenvoud en vrolijkheid. In zijn werk stelt Mattijssen geen grote gebaren centraal, maar juist het kleine, het tastbare, dat wat we over het hoofd zien. Zijn beelden zijn toegankelijk en gelaagd, persoonlijk en universeel. Daarmee weet hij een gevoel van nostalgie op te roepen dat niet sentimenteel is, maar scherp, precies en indringend. Zijn werk is niet zozeer een exacte weergave van de werkelijkheid, maar eerder een reconstructie van hoe iets voelt. De resulterende composities zijn tijdloos en ietwat vervreemdend. Ze tonen geen mensen, maar toch zijn zij onmiskenbaar aanwezig in de objecten waarmee ze zich omringen. Mattijssen: “Het gaat mij om wat achterblijft nadat iets gebeurd is, nadat mensen de kamer hebben verlaten. Sporen van het leven.”
Ondanks een menselijke afwezigheid is de kunstenaar enorm gefascineerd door marionetten en poppen, zoals die van het Beiers Poppentheater. Eigenlijk hebben al zijn werken wel iets weg van een theaterset, waarin niets precies lijkt te kloppen met de werkelijkheid, alsof je naar een onscherpe herinnering kijkt. De poppen in zijn werk hangen regelmatig aan touwtjes, wat de scènes een morbide ondertoon geeft. Ook verwijzingen naar memento mori komen voor: verwelkte bloemen, schedels, gebarsten servies.
De expositie in Museum MORE werd samengesteld door Julia Dijkstra en Erik Mattijssen en omvat meer dan vijftig werken die Mattijssen in de afgelopen vijfentwintig jaar maakte.
De tentoonstelling markeert niet alleen het tienjarig jubileum van Museum MORE, maar ook veertig jaar sinds Mattijssens eerste solotentoonstelling. Speciaal voor deze gelegenheid maakte Mattijssen het monumentale werk ‘Winterstalling’: een draaimolen van bijna vier meter hoog en zeven meter breed. Gelijktijdig verschijnt het boek ‘Oog voor dingen’, met teksten van Dirk van Weelden en een selectie uit de poëzie en het theaterwerk van Judith Herzberg. Samen bieden zij een rijke context voor Mattijssens beeldtaal, waarin het kleine het grote raakt, en het persoonlijke het universele.
Tip: op zondag 21 september verzorgt de kunstenaar een collageworkshop in het museum.
Erik Mattijssen werd in 1957 geboren in Veenendaal. Hij gaf ruim dertig jaar les aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, waar hij zelf ook zijn studie afrondde. Mattijssen heeft altijd veel gereisd en voltooide onder meer residentieprogramma’s in Ierland, Spanje, Parijs en Berlijn. Hij woonde ook een tijdje in India en Suriname. Zijn werk was eerder te zien in solotentoonstellingen in Kunsthal Rotterdam, Stedelijk Museum Schiedam en Museum Jan Cunen en zijn werk is opgenomen in de collecties van onder andere het Stedelijk Museum, het Centraal Museum, Gemeente Amsterdam, het LAM Museum, het Ministerie van Buitenlandse Zaken, AkzoNobel, de VandenBroek Foundation, DELA en verschillende ziekenhuizen. Hij sleepte bovendien verschillende prijzen in de wacht, waaronder de NN Art Award én de bijbehorende publieksprijs.
