16 december 2024, Wouter van den Eijkel
Kent-ish, Bert McLeans eerste solotentoonstelling bij Galerie van Gelder
Kent-ish heet Bert McLeans eerste solotentoonstelling bij Galerie van Gelder. Het is een verwijzing naar Kent, het graafschap ten zuidoosten van Londen waar McLean vandaan komt. Kent-ish betekent dan zoveel als: net als in Kent of in de stijl van Kent. Wat de oorspronkelijke stijl van Kent is, blijft een raadsel, maar McLeans collage-schilderijen zijn fris en origineel en geven je het vrolijke idee dat alles mogelijk is. Dat geldt ook voor Soles, de presentatie in de achterruimte, van McLeans zuster Freda.
Fly tip
De Britse kunstenaar Bert McLean verwerkt in zijn collage-schilderijen kleine voorwerpen die hij opduikt op illegale afvalstortplaatsen, die men in Engeland fly tips noemt. McLean viste er doppen, dekseltjes, oude balpennen, stukjes karton en piepschuim uit. Vaak heeft McLean de vondsten beschildert, maar soms hebben ze van zichzelf al een kleur of patroon dat bijdraagt aan de compositie. Opvallend is verder dat ieder werk een onderdeel heeft dat niet is vastgezet met lijm of met een nietpistool, maar hangt op een nageltje en zo de bewegelijkheid van de compositie onderstreept.
Op het eerste gezicht lijken de werken uit de Fly Tip serie alle kanten op te gaan, maar als je iets langer kijkt, zie je dat er een patroon of lijnenspel in zit. Ze hebben een ruggengraat, zoals galeriehouder Kees van Gelder het noemt. Maar wel een ruggengraat waar je iets meer moeite voor moet doen, omdat deze is opgebouwd uit elementen die uiterlijk nogal verschillen. Werken met vonden voorwerpen is uiteraard eerder gedaan, maar McLeans werk refereert nergens aan. Het staat op zich. Zijn doeken zijn speels, fris en origineel.
Bert McLean, What does it do?, 2024, Galerie van Gelder
De generositeit van de praktijk
De afgelopen jaren pakte Galerie van Gelder vaker verrassend uit met jonge, nog redelijk onbekende namen als Kimball Gunnar Holth, Salim Bayri, David Kloosterboer en Ian Page. Met Kent-ish en Soles voegt Van Gelder daar Bert McLean en zijn zus Freda aan toe.
Stuk voor stuk zijn Van Gelders debutanten kunstenaars die kunnen improviseren om zo tot de best mogelijke tentoonstelling te komen. Van Gelder neemt daarbij een rol aan die nog het best vergelijkbaar is met die van coach of mentor. Zo overtuigde hij de Rietveld-alumnus om zijn kamer in Amsterdam aan te houden met het argument dat hij hier zijn opleiding heeft gevolgd en hier een netwerk heeft. De kunstenaar stond op het punt zich terug te trekken in een schuur bij zijn ouderlijk huis in Kent, zo’n 50 kilometer van Londen.
Van Gelder leert hen onder meer te ‘vertrouwen op de generositeit van de praktijk’. Met de praktijk bedoelt Van Gelder de galerieruimte en alles dat zich tijdens het inrichten aandient. ‘Juist dan moet je alert zijn als kunstenaar’. In het geval van McLean ontstond er tijdens het opbouwen van de tentoonstelling een gesprek over de precieze plek van een sculptuur van een karretje in de galerieruimte. Aanvankelijk was McLean van plan de sculptuur vrij in de ruimte te plaatsen, maar Van Gelder wees erop dat dat al eerder was gedaan. Zo kwam het karretje tegen de muur te staan. McLean bracht vervolgens nog twee witte strepen aan op de vloer. De breedte van de strepen komt overeen met het formaat van het karretje, waardoor het lijkt alsof er miniatuurkar geparkeerd staat.
Wie de show ziet, begrijpt dat McLean niet heel veel aanmoediging nodig heeft om de generositeit van de praktijk te omarmen. Zo ligt midden in de voorruimte een langwerpige, witte ondiepe doos die door zijn vorm doet denken aan een sjoelbak. Daarin zitten twee goudkleurige doosjes, een vierkante en een cilindervormige. McLean vond ze op een vuilnisbelt, evenals het briefje dat onder het cilindervormige doosje ligt. Met een groene viltstift staat erop geschreven: you should be seen in green. Ook maakte hij een kleine collage met stukjes plastic die hij in de galerie vond, afkomstig van een werk van de vorige tentoonstelling in de galerie van Frederique Jonker.
Bert McLean, Fly tip #8, 2024, Galerie van Gelder
Soles
De achterruimte is ingericht door de zus van McLean, Freda. Haar debuut heet Soles. De 24-jarige Londense is niet opgeleid tot kunstenaar, maar volgde een opleiding voor het maken van zadels en later voor leerbewerking. Van haar zijn is korte film van een lopend paard te zien, een installatie van een band van stro en een paar prachtige door haar gemaakte leren derby schoenen.
Van Gelder durfde het aan om haar een plek te geven op voorwaarde dat ze niet samen met haar broer een tentoonstelling zou maken, maar een eigen ruimte zou inrichten. Haar presentatie onderscheidt zich door de puntgave afwerking van de installatie van stro – een meterslange drempel van zo’n 30 cm hoog –, de gele vloer en de gevouwen stukken papier die ze groepeerde op de wand.
Aanvankelijk wilde McLean een pony laten rondlopen in de achterruimte, maar dat bleek onmogelijk. Daarna speelde ze met het idee om een road movie te maken van haar reis van Londen naar Amsterdam. Toen dat niks werd, wilde ze van de show afzien, maar ook zij werd door Van Gelder overtuigd om te vertrouwen op de generositeit van de praktijk.
Kent-ish van Bert McLean en Soles van Freda McLean is nog tot en met 19 januari te zien bij Galerie van Gelder.
Freda McLean, Soles, Galerie van Gelder
