26 september 2024, Yves Joris
Naar het paradijs van de vervreemding
In de wereld van de hedendaagse schilderkunst is het niet altijd even duidelijk waar realiteit eindigt en fictie haar intrede doet. Het is net in dit tweeduister dat Marilou van Lierop zich als een vis in het water voelt. Haar werk roept een diepe vervreemding op, een gevoel van ongrijpbaarheid, dat ons evenzeer aantrekt als het ons uitdaagt. De tentoonstelling met de titel ..… to Imparadise ….. prikkelt de verbeelding. Een titel die doet denken aan een paradijselijke toestand, maar in haar interpretatie betekent dat wellicht iets anders dan het klassieke visioen van een utopische wereld. Wat is het paradijs in haar werk? Of is het een ironisch commentaar op het verlangen naar iets onbereikbaars, iets dat altijd vervaagt voordat het binnen handbereik komt?
In haar oeuvre zijn herkenbare elementen altijd aanwezig, maar ze tegelijkertijd worden gevat in een context van vervreemding en ondoorgrondelijkheid. Haar wereld is zowel herkenbaar als vreemd, en deze spanning is wat haar werk zo intrigerend maakt. Met een lichte surrealistische ondertoon schildert ze een realiteit die ons voortdurend ontsnapt. Dit paradijs is geen rustgevende plek van vrede, maar een locatie van constante beweging en verandering. Zoals in de beschrijving van haar tentoonstelling wordt aangehaald: "Ons oog schuift heen en weer en vindt nergens rust."
In een tijd waarin velen streven naar duidelijke antwoorden en vastomlijnde betekenissen, daagt Van Lierop ons uit om te verdwalen. Haar schilderijen weigeren een coherent verhaal te presenteren. Ze spelen in op onze natuurlijke neiging om orde te scheppen in chaos, maar net wanneer we denken een narratief te hebben gevonden, glipt het ons weer door de vingers. Dit spel met fragmentatie en de onsamenhangendheid van de delen versus het geheel, nodigt ons uit tot een filosofische reflectie: kunnen we ooit echt betekenis vinden in de complexiteit van het leven, of is het zoeken zelf de essentie van onze ervaring?
Marilou van Lierop, Lat: 4°58’39,4N Lon: 46’30.OW, 2021, Shoobil
Chaos en menselijke controle
Een terugkerend thema in haar werk is de menselijke poging om greep te krijgen op chaos. Dit thema resoneert niet alleen in de onderwerpen die ze kiest, maar ook in haar techniek. Haar delicate penseelstreken en transparante lagen creëren een dynamiek die doet denken aan een voortdurend bewegend geheel, waarbij structuren en patronen slechts zijdelings zichtbaar zijn. We krijgen slechts flarden te zien van wat zou kunnen bestaan, nooit het volledige plaatje. Dit creëert een zekere mate van hulpeloosheid, een gevoel dat de mens in de chaos van de moderne wereld niet meer in staat is om controle uit te oefenen.
In haar werk op convexe oppervlakken, zoals de elementen uit klimmuren, wordt deze thematiek van chaos en controle nog verder uitgediept. Deze oppervlakken bieden geen neutrale basis, maar verstoren ons zicht en onze interpretatie. We zien diffuse beelden, balancerend tussen abstractie en representatie. Deze werken lijken een subtiele kritiek te leveren op onze behoefte om grip te krijgen op een wereld die steeds complexer wordt. De klimmuren, symbool voor menselijke pogingen om hogerop te komen, lijken hier eerder een metafoor voor onze mislukking: hoe hoger we klimmen, hoe diffuser ons beeld van de realiteit wordt. Of dreigen we als Icarus te dicht bij de zon te komen en neer te storten.
Marilou van Lierop, the Possibility of an Island II, 2023, Shoobil
De kunstmatige wereld van de inflatables
Naast de convexe oppervlakken vormen inflatables een ander intrigerend aspect van Van Lierops werk Deze opblaasbare objecten, die in eerste instantie verwijzen naar een kunstmatige, vrolijke en oppervlakkige wereld, krijgen in haar werk een diepere betekenis. Bijvoorbeeld in het gebruik van de water walking ball, waarop voorstellingen van opblaasbare sekspoppen en Disney-figuren zoals Frozen verschijnen. Dit contrast tussen de vrolijke, oppervlakkige esthetiek van de inflatables en de donkerdere onderliggende thema's roept vragen op over de aard van onze hedendaagse samenleving.
Zijn we niet allemaal gevangen in een wereld van artificiële vreugde, waarin oppervlakkige beelden en consumptiegoederen ons afleiden van de diepere, existentieel beladen vragen? Deze opblaasbare elementen in Van Lierops werk symboliseren deze oppervlakkigheid, maar ook de fragiliteit van de menselijke ervaring. Ze zijn licht, transparant en kwetsbaar, net als de kunstmatige werelden die we om ons heen creëren om de chaos van de werkelijkheid te vermijden.
Hybride figuren en iconografische verwijzingen
In Van Lierops portretten van individuen zien we vaak hybride figuren, waarin menselijke en dierlijke elementen worden vermengd. Deze figuren zijn doordrenkt met iconografische verwijzingen, die zowel naar het verleden als naar onze moderne wereld reiken. Ze nodigen ons uit om na te denken over identiteit, over wie we zijn in relatie tot de wereld om ons heen. Door het samensmelten van mens en dier creëert ze een sfeer van vervreemding, maar ook van hernieuwde reflectie. Wat betekent het om mens te zijn in een wereld die steeds meer kunstmatig en afstandelijk aanvoelt?
De geschiedenis speelt een belangrijke rol in deze werken. Verwijzingen naar het verleden worden vaak in contrast geplaatst met de actuele, virtuele werelden die we nu bewonen. Dit roept de vraag op: hoe verhouden we ons tot ons verleden in een tijdperk waarin technologie en kunstmatige omgevingen een steeds grotere rol spelen? Zijn we nog in staat om betekenis te ontlenen aan onze geschiedenis, of worden we steeds meer gevangen in een vluchtige, digitale realiteit?
Marilou van Lierop, Dog Day Afternoon, 2024, Shoobil
Imparadise lost or regained?
De titel van Van Lierops tentoonstelling, …… to Imparadise ..… roept een complex scala aan betekenissen op. Het woord ‘imparadise’ suggereert een beweging naar een paradijselijke staat, maar tegelijkertijd impliceert het dat deze toestand nooit volledig bereikt wordt. Het is alsof we voortdurend op weg zijn naar een paradijs dat steeds buiten ons bereik blijft. In die zin is het paradijs in Van Lierops werk geen utopische bestemming, maar eerder een illusie, een fata morgana die ons blijft verleiden terwijl we verder dwalen in de chaos van ons bestaan.
De cirkel wordt dan ook rond. Dit idee van het onbereikbare paradijs sluit immers nauw aan bij de thematiek van haar schilderijen: de fragmenten die nooit een volledig geheel vormen, de chaotische structuren die ons uitdagen om betekenis te vinden waar die misschien niet is. Het paradijs is in haar werk geen plek van rust, maar een voortdurende zoektocht, een beweging naar iets dat altijd aan ons ontsnapt. Dit maakt de titel van haar tentoonstelling zowel poëtisch als ironisch, en zet ons aan tot nadenken over de aard van ons verlangen naar orde, betekenis en utopie.
Marilou van Lierop creëert met ..… to Imparadise ….. een wereld waarin vervreemding, ambiguïteit en filosofische reflectie vreedzaam naast elkaar leven. Haar werk nodigt ons uit om na te denken over onze relatie tot de chaos van de moderne wereld, onze poging om betekenis te vinden in het ongrijpbare, en de rol van kunst in deze zoektocht. Haar schilderijen zijn geen antwoorden, maar vragen – vragen die ons dwingen om ons eigen verhaal te construeren uit de fragmenten die ze ons biedt. En misschien is dat wel de essentie van haar werk: het besef dat het paradijs waar we naar zoeken, nooit volledig binnen ons bereik zal komen, maar dat het in de zoektocht zelf ligt, in het spel van betekenis en chaos dat ons menselijk maakt.
Marilou van Lierop, ..… to Imparadise ..…, 2024, Shoobil
