20 september 2024, Flor Linckens
Fotografie: een nieuwe dimensie in de praktijk van Daniel Arsham
Op Unseen onthult de Amerikaanse kunstenaar Daniel Arsham voor het eerst zijn fotografische werk in Nederland. Arsham is internationaal bekend vanwege zijn sculpturen en installaties, waarin hij thema's als tijd, verval en technologische veroudering onderzoekt. Zijn ‘Future Relics’ zijn bijvoorbeeld sculpturen van iconische alledaagse objecten uit de 20e en 21e eeuw, vervaardigd uit steen, kwarts, vulkanisch as of kristal. Ze doen denken aan eeuwenoude, gekristalliseerde en verweerde artefacten, als fictieve archeologische overblijfselen van onze tijd, bezien vanuit een verre toekomst. Nu neemt Arsham een nieuw medium in gebruik: fotografie. Hoewel fotografie al sinds zijn jeugd een belangrijk onderdeel van zijn creatieve proces is, bleef deze meer persoonlijke kant van zijn praktijk lang buiten de schijnwerpers.
Arsham: ”Ik had eigenlijk nooit de intentie om mijn foto's aan een breder publiek te laten zien. Voor mij vormde het voornamelijk een manier om dingen vast te leggen in de studio en tijdens reizen. Om er op die manier op een andere manier aandacht aan te geven. Maar het was een mooie oefening om de lange boog van al deze foto's te bekijken. Het is in zekere zin vergelijkbaar met de keuzes die ik maak in mijn reguliere kunstpraktijk: de keuzes die ik maak zijn vaak volledig intuïtief.”
Daniel Arsham, self portrait, 2015
Arsham selecteerde daarbij enkele honderd beelden uit een persoonlijk archief, dat bestaat uit duizenden foto’s. Zijn tentoonstelling op Unseen, te vinden in de booth van Galerie Ron Mandos, markeert de tweede keer dat deze foto's wereldwijd worden tentoongesteld, na hun debuut in New York eerder dit jaar. Het cureren van zijn fotografische werk omschrijft Arsham als een intuïtief proces: Arsham: "Samen met James Law, een fotograaf en goede vriend van me, heb ik bijna 300.000 beelden teruggebracht tot enkele honderden voor het boek dat ik recent heb uitgebracht [Daniel Arsham: Photographer]. Het was vooral een praktische oefening in het groeperen van de foto's op basis van typologieën, en vervolgens uiteraard het selecteren van de beelden die ik het meest interessant of het meest ongewoon vond.”
Net als in zijn sculpturen speelt tijd een centrale rol in Arsham’s fotografie. Waar zijn sculpturen vaak verwijzen naar een verre toekomst, draait zijn fotografie juist om het vastleggen van vluchtige momenten. Arsham: “Als mijn sculpturen gaan over het verlengen van tijd, dan gaat mijn fotografie over het bevriezen ervan.”
Op Unseen nodigt Arsham de kijker uit om de wereld door zijn lens te bekijken: stedelijke en natuurlijke landschappen, fragmenten van het alledaagse, vastgelegd met een persoonlijke blik. Zijn fotografische beelden bieden een rauwe, documenterende blik op de wereld om hem heen, zonder de surrealistische vervreemding die zijn sculpturen kenmerkt. Toch komen de thema’s die zijn sculpturen zo karakteriseren – tijd, verval of materiële transformatie en technologie die razendsnel veroudert en overbodig wordt – subtiel terug in zijn foto's, met name in de vergankelijke schoonheid van stedelijke landschappen. Zo documenteerde hij als kind de verwoestende orkaan Andrew in 1992, een gebeurtenis die een blijvende indruk op de kunstenaar maakte, en in het verlengde daarvan: op zijn werk. Arsham: "Als kind bracht ik veel tijd door in Miami, een stad die letterlijk uit een moeras is opgebouwd en in honderd jaar tijd veranderde van grasland naar stedelijke structuren en verval. Dat heeft me altijd geboeid. Een aantal van mijn foto's documenteren de orkaan van 1992, waarbij ik op het nippertje aan de dood ontsnapte.”
Daniel Arsham, Island time, 2015, Galerie Ron Mandos
De selectie beelden uit zijn archief is thematisch geordend, van stadsgezichten en portretten tot verbeeldingen van dieren en de natuur en vergezichten van de sterren, vastgelegd met lange sluitertijden als een visualisatie van het verstrijken van tijd. Veel van zijn foto’s zijn geschoten in zwart-wit, een keuze die de nadruk legt op vorm, textuur en contrast. Arsham: “Toen ik op 12-jarige leeftijd begon met fotografie, begon ik met zwart-wit fotografie. Dat was de vorm die me altijd heeft aangetrokken. Er zijn een paar kleurenfoto's die vrij minimalistisch zijn en kleur meer als accent gebruiken, wanneer het simpelweg niet logisch was om de beelden in zwart-wit te houden.” Arsham kreeg zijn eerste camera, een Pentax K1000, van zijn grootvader, die hem de basisprincipes van de fotografie bijbracht. Arsham zag al snel in dat het gebruik van een camera je dwingt om op een meer bewuste en diepgaande manier naar je omgeving te kijken.
Daniel Arsham werd in 1980 geboren in Cleveland en groeide op in Miami. Tegenwoordig woont de kunstenaar in New York. Hij ontwikkelde al op jonge leeftijd een fascinatie voor kunst en architectuur. Hij studeerde aan de prestigieuze Cooper Union in New York, waar hij in 2003 de Gelman Trust Fellowship Award ontving. Hij stelde onder meer tentoon in het MoMA PS1 en het New Museum in New York, het Museum of Contemporary Art in Miami en het Carré d’Art in Nîmes. Op dit moment is zijn werk te zien tijdens de Biennale van Venetië in de Chiesa di Santa Caterina. Werken van Arsham zijn onder meer opgenomen in de collecties van Centre Pompidou in Parijs, het Walker Art Center in Minneapolis en het Pérez Art Museum in Miami.
Daniel Arsham, generations, Galerie Ron Mandos
