15 july 2024, Wouter van den Eijkel
Het atelier van... Lotte Wieringa
Schilder Lotte Wieringa heeft een atelier in Berlijn met veel daglicht, ramen op het noorden en plafonds op 6,5 meter hoogte. De ruimte tikt echt alle wensen af. Het is er hooguit ’s winters een beetje koud. Wieringa werkt daar aan haar schilderijen die wel worden omschreven als droomachtige, psychologische en spirituele landschappen. Zelf vindt ze het lastig om het zo te benoemen: “De taal van woorden is zó anders dan de taal van verf. Hoe benoem je nu juist datgene wat onbenoembaar is, wat ongrijpbaar is.”
Dat ongrijpbare zit ook in de titel van de groepstentoonstelling Angel’s Egg die deze zomer te zien is bij Kersgallery, de titel is ontleend aan een van haar werken. “Het idee van Angel’s Egg is niet zoiets als een ding dat je vast kunt pakken. Het is een emotie, gevoel of mind-set. Tegelijkertijd is het een moment van transformatie en word je uitgedaagd je eigen hoop en dromen te blijven creëren.”
Angel’s Egg is nog tot en met 25 augustus te zien bij Kersgallery in Amsterdam. Op 13 september opent daar Wieringa’s solotentoonstelling.
Waar is je atelier en kan je beschrijven hoe het eruit ziet?
Ik woon nu bijna een jaar in Berlijn en werk daar in een pand waar in de vorige eeuw op grote schaal lithoprints werden gedrukt. Schijnbaar hadden ze op het hoogtepunt wel 1000 medewerkers. Het gebouw is heel ruim opgezet met veel daglicht. Er zijn in totaal ongeveer 30 werkruimtes. Mijn atelier deel ik met 3 anderen. Samen hebben we 170m2 te verdelen, 1/3 hiervan is voor mij. Het plafond is lekker hoog, op z’n hoogst zit t over de 6,5 meter met ramen op het Noorden. Alle schilderatelier-wens-boxen aangetikt. Ik heb veel geluk met deze plek. Het is 45 minuten fietsen, maar dat is het helemaal waard. Elke dag geniet ik van die plek. Alleen in de winter is het behoorlijk koud met al dat beton en geen isolatie. Ja, hoort erbij. Gewoon heel veel laagjes dragen.
Atelier Lotte Wieringa, beeld Ina Niehoff
Neem ons even mee: hoe ziet een doorsnee atelierdag eruit?
Mijn ochtenden beginnen met yoga en meditatie, dit hoort al bij de werkdag. Ik vind het belangrijk even met mijzelf en mijn lijf in te checken om te kijken hoe het gaat. Het doel is rond 10 uur ’s ochtends in het atelier te zijn. Vroeg op de ochtend stroomt mijn creativiteit minder, dan ben ik meer praktisch. Handig voor het beantwoorden van mails, bestellen van materiaal, etc. Het verbaast me telkens opnieuw hoeveel tijd dat kost. Het liefst heb ik al dat soort dingen afgewerkt voordat ik begin te schilderen, zodat mijn hoofd vrij is van to-do lijstjes. In de realiteit is het minder strak en lopen die dingen meer door elkaar heen. Het idee is tot een uur of 18.00 te blijven. Als er een deadline is waarvoor ik veel moet doen, is het weer helemaal anders dan werk ik makkelijk 12 uur op een dag. En soms heb ik geen zin om te stoppen met schilderen en blijf ik daarom langer. Dit is een grove schets van hoe zo’n dag eruitziet, het is elke dag opnieuw bekijken wat nodig is.
Ik begreep dat muziek erg belangrijk is voor je creatieve proces. Staat er altijd muziek aan als je werkt. Zo ja, wat voor muziek en welke functie heeft die muziek?
Muziek helpt me in een mood te komen, het biedt ritme en focus. Zodra ik muziek aanzet ben ik meteen op een andere plek. Ritme is vorm, beweging, energie. Wanneer ik de muziek goed uitkies, spreken de ritmes in de muziek bewegingen aan die in mij leven. Die bewegingen en vormen komen dan naar boven en belanden op het doek. Maar er zijn ook momenten dat ik werk in stilte hoor, als ik eenmaal in de mood zit, kan ik het zelf genereren.
Atelier Lotte Wieringa, beeld Ina Niehoff
Ik las ergens dat je naast traditionele schildertechnieken ook eigen methoden ontwikkelt. Is dat altijd al een onderdeel van je praktijk geweest en wat is de wild-mono-methode precies?
Dat gaat vanzelf! Je bent bezig met materiaal en dan gebeuren er simpelweg dingen, per ongeluk of intentioneel. Wild-mono is een van die dingen die ‘gebeurden’, een spontane ontdekking. Het is een druktechniek vergelijkbaar met een mono-print of zoals je tekent met carbonpapier. Hiermee maak ik de krassen op de schilderijen.
Lotte Wieringa, Angel's egg, Kersgallery
Tot en met 25 augustus is werk van jou te zien in de groepstentoonstelling Angel’s Egg. De titel is afkomstig van een van jouw werken. Wat versta je onder een Angel’s egg?
Het idee van Angel’s Egg is niet zoiets als een ding dat je vast kunt pakken. Het is een emotie, gevoel of mind-set. De titel komt van een animé-film uit de jaren ’80. In die film is het wel een werkelijk ding. Een meisje beschermt een groot ei en draagt het overal met zich mee terwijl ze door een donkere, apocalyptische wereld doolt. Uiteindelijk breekt het ei en bleek het al die tijd enkel een leeg omhulsel te zijn geweest. Je vraagt je af wat dat nu betekent, al haar hoop en verwachting in stukjes eierschaal op de grond. Tegelijkertijd is het een moment van transformatie en word je uitgedaagd je eigen hoop en dromen te blijven creëren.
Je werk wordt wel omschreven als droomachtige, psychologische en spirituele landschappen. Kan je je daarin vinden?
De woorden die ik voor mijn eigen werk vind zijn nog steeds in beweging. Soms vind ik dat lastig, de taal van woorden is zó anders dan de taal van verf. Hoe benoem je nu juist datgene wat onbenoembaar is, wat ongrijpbaar is. Wat emotie is, gevoel, beweging. Mijn werk gaat over de ervaring van mens zijn in deze wereld, over wat er van binnen door mij heen beweegt als een reflectie op alles wat buiten gebeurt. Tijdens het maken duik ik zo diep in de zichtbare wereld tot er alleen maar energie overblijft. Hoe andere mensen over mijn werk denken hangt voor een groot deel af van hoe ik het benoem, terwijl schilderen mijn sterke kant is, niet de taal van woorden. Soms voelt het alsof ik op een van Eschers trappen sta wanneer ik erover moet praten, op andere momenten heb ik er juist weer heel veel over te zeggen.
Lotte Wieringa in haar atelier, beeld Ina Niehoff
Stel ik geef je carte blanche, alles kan en is realiseerbaar, welk project zou je dan willen uitvoeren?
Waar ik over droom is het revitaliseren van uitgeput land, een stukje natuur vrij spel geven opnieuw tot overvloed te komen. Ik wil graag iets teruggeven aan de natuur. Mijn werk heeft zijn oorsprong in het hier en nu, in moeder aarde. Zowel wat betreft materiaal als inspiratie. Voor mijn schilderijen gebruik ik allerlei materialen en kostbare mineralen voor mijn verf bijvoorbeeld. Die komen ergens vandaan, worden ergens weggenomen. Nu woon ik nog in een stad en ben ik nog niet daar in mijn proces zoiets te doen, maar dit zou het opperdoel zijn, het slotstuk. Misschien zet ik op dat stuk grond een gebouwtje met wat schilderijen erin. Een schildertempel. Maar dit is een misschien, wellicht is dat helemaal niet nodig. Het lijkt me mooi als dat stukje natuur gewoon de natuur is, zonder naam bordje of stempel. Al kan ik me voorstellen dat je aan het einde van de rit, wanneer je goed oud hebt mogen worden, heel bijzondere schilderijen maakt. Ik moet het nog even zien allemaal, maar zoiets gaat er komen.
In september heb je een solotentoonstelling bij Kersgallery. Wat kunnen we daar verwachten?
Voor deze show borduur ik voort op de serie 'under warm wings, round eggs', er komen een aantal schilderijen die daarbij horen en een aantal nieuwe werken waar ik verder reflecteer op de kleur rood. De opening is 13 september, kom je kijken?
Beeld Lotte Wieringa
