09 may 2023, Flor Linckens
Laatste kans: een gelaagd labyrint over vrijheid
Lumen Travo Galerie in Amsterdam presenteert tot en met 13 mei een kunstinstallatie van Ni Haifeng, die de kunstenaar eerder presenteerde in het Amsterdam Museum. Haifeng maakte de installatie ‘In the Labyrinth of Freedom’ speciaal voor de tentoonstelling ‘Freethinkers’ (2021-2022), ter gelegenheid van het 75-jarig jubileum van het Het Humanistisch Verbond. In de museumtentoonstelling werden hedendaagse gebeurtenissen in een historisch kader geplaatst, in een opstelling die de kijker uitnodigde tot reflectie en discussie.
Met ‘In the Labyrinth of Freedom’ stelt Haifeng zichzelf hetzelfde doel. Hoe definiëren we de paradoxale term vrijheid en wat zegt dat over hoe we de grenzen en belemmeringen van vrijheid interpreteren? Hoe verhoudt het individu zich in dit kader tot het samenleving als geheel, en in hoeverre zijn zij verantwoordelijk voor elkaars vrijheid? Een vlag representeert doorgaans een idee of entiteit en is zelden simpelweg een stuk textiel: vlaggen vervullen een rol in onze taal, zorgen voor verbinding of verdeling en het omkeren of verbranden van een vlag kan hevige reacties oproepen. Haifeng gebruikt de vlaggen om dieper in te gaan op noties als de vrije wil, eigenheid en de ideologie rondom individualisme.
De poëtische en gelaagde praktijk van Haifeng omvat verschillende disciplines waaronder fotografie, video en installatie en centreert thema’s als taal en betekenis, identiteit, (post)kolonialisme en globalisering, de constructie van historische narratieven en de uitwisseling tussen verschillende culturele systemen.
In the Labyrinth of Freedom, Lumen Travo Galerie
‘In the Labyrinth of Freedom’ is een immersive en soms claustrofobische presentatie van grootschalige, gekleurde en monochrome vlaggen met teksten en jaartallen die op verschillende manieren worden gepresenteerd: aan de muur, gevouwen op een stapeltje op een sokkel, dicht op elkaar gespannen op horizontale banieren of slap hangend aan een verticale stok. De oorspronkelijke presentatie in het Amsterdam Museum bestond uit 268 vlaggen en werd ook op deze manieren getoond. Haifeng gebruikt hiervoor kleuren en abstracte vormen en soms een meer expliciete achtergrond, waaronder een zwart-witte foto van een Rothko.
De vlaggen dragen soms filosofische teksten en beladen vragen als ‘Does anyone suppose a slave trade would help their civilization?’ (1780-1825), naar een speech van de Britse abolitionist William Wilberforce. Een tweede vlag stelt: ‘The proletarians have nothing to lose but their chains (1848)’, uit het beroemde Communistische Manifest dat in dat jaar werd gepubliceerd door Karl Marx en Friedrich Engels. In een gangetje in de tentoonstelling lees je 'History only suggests that capitalism is a necessary condition for political freedom (1962)’, uit het boek Capitalism and Freedom van de Amerikaanse econoom Milton Friedman. Een andere vlag stelt ‘We feel free because we lack the very language to articulate our unfreedom (2001)’, een quote van de beroemde en beruchte filosoof Slavoj Žižek. Andere vlaggen refereren naar politieke of sociale fenomenen (‘Anti-Vaxxer (2021)’) of bekende economische terminologie als laissez-faire, gevolgd door het jaartal waarin het begrip voor het eerst gebruikt werd. Een andere vlag noemt ‘Enduring Freedom’ (2001), de hoogst ongelukkig gekozen naam voor de Amerikaanse militaire operatie in Afghanistan. Door de jaartallen bij de soms tegenstrijdige teksten te noemen plaatst de kunstenaar het discours rondom vrijheid in zekere zin in een historisch kader en hij benadrukt tegelijkertijd de tegenstrijdigheid binnen onze geschiedenis. De werken worden bovendien gepresenteerd in een historische periode die wordt getekend door neoliberalisme, late stage capitalism, populisme, extreemrechts, polarisering, oorlog en crises die elkaar in rap tempo opvolgen.
In the Labyrinth of Freedom, Lumen Travo Galerie
Ni Haifeng werd geboren in Zhoushan in China. De kunstenaar rondde een opleiding af aan de Zhejiang Academy of Fine Arts (nu: China Academy of Art) en verdeelt zijn tijd tegenwoordig tussen Beijing en Amsterdam. Zijn werk was verder onder meer te zien in Museum M+ in Hong Kong, het Bonnefantenmuseum in Maastricht, Huis Marseille in Amsterdam, Museum De Lakenhal in Leiden, Espace Culturel Louis Vuitton in Parijs, GEM in Den Haag, (het huidige) Kunstinstituut Melly in Rotterdam, de Queensland Art Gallery in Brisbane en tijdens Manifesta.
In the Labyrinth of Freedom, Lumen Travo Galerie
