03 october 2019, Oscar van Gelderen & Manuela Klerkx.
De keuze van... Gerben Willers
In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Gerben Willers (Artistiek directeur Roodkapje, in Rotterdam)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst en cultuur dragen transitie in zich. Ze ontwikkelen nieuwe vormen en talen waarmee we de wereld beschouwen. Kunst is een essentieel onderdeel van de samenleving. Ik vind dat zij daarom inclusief moet zijn. Omdat ik in de kunstwereld werkzaam ben, is het voor mij ook belangrijk om voor ogen te hebben wat ik, als artistiek directer van Roodkapje, kan betekenen voor de kunst.
Met Roodkapje maak ik er mij hard voor dat jonge kunstenaars zich kunnen ontwikkelen en dat ons programma veel mensen bereikt. Kunst kent vele uitingsvormen en we hebben makers, curatoren, programmeurs en bestuurders nodig die nieuwsgierig zijn, kwaliteit herkennen en continu de toegankelijkheid, de waardesystemen en taal waarmee we cultuur beschouwen analyseren, bevragen en bediscussiëren.
Photosynthesis, 2017, Evelyn Taocheng Wang.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Mijn grootvader van moeders kant verzamelde kunstvoorwerpen. Met een klein budget, hij spaarde voor elke aankoop, heeft hij mooie dingen om zich heen verzameld. Chinese vazen, sculpturen, servies. Alles moest mooi zijn bij hem en oma. Hij had een schitterend handgesneden portret van Mahatma Ghandi (maker onbekend) en van de Rotterdamse kunstenaar Hendrik Chabot hing het duistere schilderij Jezus op de berg Golgotha in de woonkamer. Maar klaar staan voor een ander was belangrijker voor hem dan een kunstwerk kopen. En zo is het maar net.
Mijn grootvader van mijn vaders kant was docent techniek en was als vrijwilliger betrokken bij de vorming van de collectie naoorlogse kunst van het Stedelijk museum Schiedam. Hij was een echte vrijbuiter en kunstenaar, en vestigde zich met mijn grootmoeder en zijn kinderen – een gezin met elf kinderen – in een vrije vakantiekolonie in een oude boerderij op het Limburgse platteland, genaamd ‘Dichterbij’. ‘Dichterbij’ was Constants ‘New Babylon’ in een notendop. Na zijn overlijden is de familie permanent gaan wonen in Meerlo.
Mijn beide ouders zijn basisschoolleraar en tijdens de zomervakanties hebben we veel kathedralen, musea en historische steden bezocht in verschillende landen in Europa. Het Stedelijk Museum Schiedam en Hollywoodfilms waren tijdens de schoolweken leuke uitjes. Nog steeds gaan mijn vader en ik regelmatig op pad naar een museum of een Hollywoodfilm. BlacKkKlansman was een cultureel hoogtepunt van 2018, net als de tentoonstelling Handelsmerken in het Van Abbemuseum.
Mesdames Moustache, 2018, Andrea Freckmann.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Ik heb het grote geluk dat ik in de kunstwereld werkzaam ben. Ik spreek veel met collega’s en kunstenaars. Verder bezoek ik een hoop tentoonstellingen. Mousse magazine is mijn favoriete kunsttijdschrift. Online kijk ik vaak op Artviewer en Contemporary Art Daily. Maar daar krijg je meer een indruk van hoe je foto’s moet maken van kunstwerken om ze op de internationale art blogs te krijgen, of hoe je kunstwerken moet maken die er op de foto goed uitzien. Veel van wat er op staat boeit me niet. Verder zie je op dit soort blogs heel vaak dezelfde namen bovendrijven. Eén daarvan is Lutz Bacher (R.I.P), maar die vind ik dan wel weer heel erg goed. Haar werk zag ik dan weer eerst in het echt bij Galerie Buchholz en later pas op de blogs. Haar serie Sex with Strangers is een regelrecht meesterwerk dat veel meer erkenning verdient. Haar gehele oeuvre, trouwens.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Ik ga het liefste naar kunstinstellingen, kleine initiatieven en ateliers. Initiatieven zoals Peach of Rib bijvoorbeeld, in Rotterdam, zijn interessant om te bezoeken. De kunst speelt zich op dit soort plekken op zo’n micro niveau af dat alle voorwaarden voor een presentatie moeten kloppen: sociaal, economisch etc. CBK Zuidoost in Amsterdam is ook een van mijn favoriete plekken om te bezoeken en de open dagen van kunstacademies en de postgraduates. Mijn favoriete beurs is Liste in Bazel, en mijn favoriete museum is het Van Abbemuseum.
Necim Abiadh - January 14, 2019.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Ik koop het liefst uniek werk van jonge kunstenaars. Ik denk dat ik twee unieke werken per jaar koop. Mijn laatste aanschaf was een schilderij van Rinella Alfonso, tijdens de afstudeertentoonstelling van het KABK. Verder koop ik af en toe edities van internationale kunstenaars, zo’n drie à vier per jaar, maar edities moeten wel de moeite waard zijn.
Ik vind dat de oplage van een werk ook bijdraagt aan de inhoud van het werk, in termen van distributie en beschikbaarheid. Ik zou nooit een Jeff Koons editie kopen in een oplage van 1000, dat vind ik plat geld verdienen. Je zou kunnen zeggen dat dat economische aspect een onderdeel is van zijn werk, maar daar leen ik me niet voor. Dat past beter bij een ander segment verzamelaars en collecties. Maar door bepaalde Engelse en Duitse instellingen in de gaten te houden zie je af en toe mooie edities voorbijkomen.
Zo heb ik een heel mooi werk van Lawrence Abu Hamdan, Earwitness Inventory Chisenhale 2018 kunnen kopen. Dit is een litho van een alfabetische lijst van objecten die zijn opgenomen in zijn installatie Earwitness Inventory, die ook in Witte de With te zien was. Ik heb ook een enorme verzameling aan gratis weggevertjes, ze noemen dat ephemera. Tijdens beurzen zoek ik altijd naar stickers, mooie flyers en dergelijke. Op die manier heb ik een mooie verzameling drukwerk van Oscar Murillo opgebouwd.
Red Knock, version A and B, 2018, Salim Bayri.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Vooropgesteld is dat ik werk koop op basis van een klein budget, hè! Ik spaar liever, en loop in Slazenger polo’s van de Sports World, zodat ik geld kan besteden aan een jonge kunstenaar. Verder is er de ongeschreven regel dat je als professional in de non-profit sector geen werk koopt van de kunstenaars met wie je werkt, om belangenverstrengeling te voorkomen. Omdat musea en kunstinstelling culturele waarde verlenen aan oeuvres kun je als curator of artistiek directeur niet belangeloos het werk van een kunstenaar belichten als je van die persoon ook werk aan de muur hebt hangen. Ik ben het daar mee eens, maar omdat het mijn professionele drijfveer is jonge kunstenaars te ondersteunen, zie ik mijn aankopen écht als extra ondersteuning. Daarbij, vaak koop ik werk van kunstenaars met wie ik niet samenwerk of heb gewerkt. Het komt er dus op neer dat ik het vaakst werk koop van jonge makers. Als ik in een kunstenaar geloof, koop ik een werk als ik er geld voor heb. Maar ik koop ook af en toe gewoon werk bij een galerie.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop?
Beslissen we samen? Clementine bemoeit zich er niet mee. Of beter: ik laat haar er een beetje buiten, want ze wordt soms boos op me. Het kwaadst was ze toen ik een keer (‘Verrassing!’) een werk van Rafael Rozendaal – de foto Self portrait with tattoo on Sunset Blvd – boven de eettafel had opgehangen. Ze was woedend.
Eigenlijk is dat een afschuwelijk werk om te zien, met die dikke neus en een tattoo aan de binnenkant van Rafaels lip. En het is ook nog iets van 1 meter 10 bij 70 centimeter. Ik vond het een enorm belangrijk werk dat veel zei, en nog steeds zegt, over de steeds verdergaande vervlechting van de analoge en digitale wereld.
Het goede is dat ik het twee jaar geleden van de muur heb gehaald, omdat we de muren gingen schilderen en het nooit heb teruggehangen, en nu mist ze het. Ik ga weer eens een plekje zoeken.
Solo de Geneviève, 2018, Pauline Curnier Jardin.
Ik kom graag bij Galerie van Gelder en bij Ellen de Bruijne. Kees van Gelder is een aangenaam persoon om mee te praten en zijn schoonzoon Rabie El Basraoui is een toffe gast die een hoop nieuwe ideeën meebrengt naar de galerie. Ze zijn enorm gastvrij maar schenken er een Lidl-wijn… Chateau van Gelder, en die is maar net binnen te houden. Maar dit soort spaarzaamheid heeft ze een mooie collectie aan unieke werken en multiples opgeleverd. Ellen de Bruijne heeft een ijzersterk programma. Haar kunstenaars zijn conceptueel sterk en vertellen allemaal hun eigen verhalen. Ik heb bewondering voor haar grote loyaliteit aan de zeer uiteenlopende artistieke praktijken van de kunstenaars met wie ze werkt.
Dan zou ik een werk van Willem de Kooning aanschaffen en aan de Collectie Nederland doneren. Ik wil geen dure kunstwerken in huis hebben, dat geeft toch veel te veel gedoe? Maar áls ik een werk in huis zou nemen, met een slotgracht en dubbele hekken met Rottweilers ertussen, dan zou ik onder andere een werk nemen van Cameron Rowland. Zijn werk richt zich onder andere op de (historische) macht van grote bedrijven die hulpbronnen beheren die essentieel zijn voor de mensheid, zoals water, elektriciteit, koper. Hij onderzoekt de kwesties van eigendom en toegang die hieruit voortvloeien. Hij verkoopt de meeste van zijn werken niet, maar verhuurt ze aan verzamelaars en instituten. Zo wordt ook het economisch verkeer tussen kunstenaar, museum of verzamelaar onderdeel van zijn praktijk. IJzersterk, maar een beetje dubbel dus om dat met mijn onbeperkte budget te beheren vanachter mijn stalen hek waar 1000 Volt op staat. Ik zou ook heel graag een grote installatie met video van Erik van Lieshout willen hebben.
z.t, 2019, Ide André.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op Gallery Viewer), en waarom?
Ik ben de eerste koper op Gallery Viewer ooit, vertelde Fons Hof me. Ik heb een foto gekocht van Evelyn Taocheng Wang, maar geef mij nog maar 100 werken van deze kunstenares! Maar eerst even sparen. Evelyn Taocheng Wang bevraagt de wijze waarop we vormgeven aan het concept identiteit en hoe identiteit in relatie staat tot verschillende culturen en persoonlijke geschiedenis.
De schilderijen van Andrea Freckman zag ik dit jaar voor het eerst op Art Rotterdam. Ik ben geïntrigeerd door de socioloog Erving Goffman en zijn theorie van de ‘dramaturgical approach’. Hij beschouwde de wereld van sociale interacties vanuit een dramaturgische invalshoek. De principes van een binnen- en buitenwereld zijn heel duidelijk aanwezig in Freckmans werk.
Ik zag laatst het werk van Necim Abiadh bij de afstudeertentoonstelling afdeling architectuur van de Rietveld. Dit is een enorm getalenteerde kunstenaar.
Salim Bayri is een kunstenaar met wie ik een paar keer heb samengewerkt. Hij vervlecht grootse Europese en Noord Afrikaanse verhalen met actuele thema’s als migratie, vervreemding, het leven in meerdere culturen. Echt heel erg goed.
Ik ben ook erg onder de indruk van Pauline Curnier Jardin, die vorige week de Preis der Nationalgalerie heeft gewonnen. Zij maakt films die bijna zijn te lezen als allegorieën. Ze gebruikt een bijna middeleeuwse symboliek en creëert hele universums.
Amalia Pica: haar werk Islands uit 2006 is een klassieker die ik me altijd voor de geest kan halen.
Ide André is een jongen die met superveel energie verschillende sociale interventies doet op zijn doeken. Bij hem staan fysieke en sociale constructies voorop in het schilderproces, zij bepalen de uitkomst van de werken.
Islands, 2016, Amalia Pica.
Bekijk de Instagram van Roodkapje Rotterdam
Bekijk de website van Roodkapje Rotterdam
Gallery Viewer en Het Parool zijn op 18 april 2019 mediapartners geworden. De samenwerking bestaat uit een uitwisseling van content. Zo publiceert Het Parool wekelijks de rubriek ‘De keuze van…’ van Oscar van Gelderen en Manuela Klerkx in de krant en op de site.
