08 december 2022, Oscar van Gelderen
De galerie van... Ron en Sara Lang
In de rubriek ‘De galerie van’ laten we een keur aan galeriehouders uit Nederland en België aan het woord: hoe (en wanneer) zijn ze hun galerie gestart, wat is er sindsdien allemaal veranderd in de kunstwereld, wat is hun profiel, wat verzamelen ze zelf, en wat is de impact van de pandemie op hun galerie? Deze week Ron en Sara Lang (LANGart).
Heeft u kunst van huis uit meegekregen?
Een grote verzamelaar vroeg het Ron laatst nog op de PAN: ‘Hoe komt een jongen uit Amsterdam West in de hedendaagse kunst terecht?’ Een terechte vraag, want kunst speelde bij hem thuis geen rol. Zijn interesse in de hedendaagse kunst werd gewekt toen hij na de MULO naar de HAVO ging. Hij herinnert zich nog goed de excursie naar het Boijmans van Beuningen waar een grote overzichtstentoonstelling was van Salvador Dali. Van de dichter Piet Calis, die Nederlands gaf, kregen de leerlingen een inleiding. Daarna volgden bezoeken naar het Stedelijk Museum en het Rijksmuseum: de interesse was gewekt. Later, op de Pedagogische Academie, was Jaap Egmond – de leraar kunstgeschiedenis en kunstenaar – de man van wie Ron erg veel heeft geleerd. Ron was iedere zaterdag op zijn atelier, waar de hele dag gesproken werd over beeldende kunst, muziek en politiek, en ondertussen werkten ze aan de reliëfs die Jaap maakte. Samen met Jaap Egmond bezocht Ron voor het eerste het Isenheimer Altar. Een indrukwekkende ervaring. Ron gaat er nog vaak langs, op reis naar Italië.
Sara, dochter van Ron en Rossana, is opgegroeid in een huis dat van vloer tot plafond gevuld was met hedendaagse kunst. Samen met haar zus Eva bracht ze uren door in galeries en musea, achteraf steevast beloond met een gevulde koek en ranja. Uiteraard was haar eerste bijbaantje dan ook niet oppassen, maar bedienen tijdens openingen in de legendarische Galerie De Praktijk van Dirk Vermeulen. Zolang ze zich kan herinneren is hedendaagse kunst een integraal onderdeel van haar leven!
ArtBrussel 1998 met Piet Dieleman, Leo Copers en Dermot O'Brien
Hoe bent u in aanraking gekomen met de kunstwereld?
Vanaf 1976 gingen Ron en Rossana vaak naar galeries en musea. Regelmatig kochten ze kunst, ondanks het kleine budget dat ter beschikking stond van het salaris van een onderwijzer. Ron herinnert zich de gouden tijden – de jaren zeventig en tachtig – toen een stoet mensen de galeries van Amsterdam op de fiets bezocht, en elkaar onderweg wees op goede tentoonstellingen in de stad. Velen kochten werk en bouwden zo een verzameling op. Er werd gekeken en gesproken over kunst. Daarbij ging het nooit over geld, waarde, waardestijging of investeren. Het ging over de inhoud, de verwondering, het was een bruisende tijd waarin eerst de galeries en later de beurzen opkwamen.
Wat was uw eerste betrekking in een galerie? Of bent u gelijk zelf een galerie gestart?
Van liefhebber raakte Ron al snel werkzaam in de hedendaagse kunst. Ron heeft jaren aan de drukpers gestaan bij Rento Brattinga van de Steendrukkerij Amsterdam, en met vele bijzondere kunstenaars gewerkt zoals Armando, Carel Visser en Rob van Koningsbruggen. Daarna heeft Ron een aantal galeries gerund met partners; eerst met Dick de Bruijn (Singel 74) en daarna met Maia Swaanswijk (Metis_NL). In 2001 nam Ron met zijn vrouw, Rossana, het roer over van Metis-nl. In de jaren daarna groeide de galerie – Ron noemt het ‘de mooie jaren’ – tot de financiële crisis in 2010. Sara heeft na haar rechten studie en Master aan Nijenrode kortstondig in de financiële wereld gewerkt. De liefde bracht haar naar New York waar ze voor Performa werkte, maar bracht haar ook weer terug naar Amsterdam en uiteindelijk werd ze in 2014 de zakenpartner van haar vader bij LANGart.
Letizia Battaglia, Ron, Sara en Rossana 2010
Hoe zou u het profiel van uw galerie willen omschrijven?
Galerie LANGart toont een mix van onbekende – vaak jonge – en soms meer gevestigde kunstenaars. De laatste tijd komt de nadruk meer en meer te liggen op jonge kunstenaars. Het ontdekken van jonge talenten is ons altijd goed afgegaan. LANGart was altijd een galerie waar iedereen welkom is, noem het laagdrempelig. Of je nu bekend bent met de hedendaagse kunst of niet, van grote institutionele verzamelaar tot student, je zult je – hopelijk – altijd welkom voelen. Ron en Sara zijn van mening dat je als galeriehouder een ambassadeur bent voor de kunst in het algemeen en voor je eigen kunstenaars in het bijzonder. En dat betekent dat je nieuwe fans voor kunst wil creëren en dus niet alleen wilt verkopen.
Wat vindt u het mooiste aspect van het vak galeriehouder?
Het mooiste zijn de atelierbezoeken waar ontdekkingen worden gedaan en tentoonstellingen worden geboren. Daarnaast is het contact met de verzamelaars ook een bron van inspiratie waaruit grote vriendschappen zijn ontstaan. Met atelierbezoeken gingen Ron en Sara tijdens corona gewoon door, en ze maakten een mooie podcastserie die nog steeds te beluisteren is op de website.
Een 'fan' tijdens de PAN 2020
Met welke galeries voelt u zich nationaal/internationaal verwant?
Met geen enkele. En hoewel de contacten met veel van de collega’s goed is, varen we toch het liefst onze eigen koers al is het contact met collega’s heel erg goed en zijn sommigen zelfs goede vrienden geworden.
In een ideale wereld: welke kunstenaar zou u het allerliefst vertegenwoordigen?
Een aantal jaar geleden hebben we het roer omgegooid, We werken nu met een kleine groep kunstenaars, want dan kan je een prettige werk sfeer creëren en een duurzame relatie opbouwen. Ook stimuleren Ron en Sara een goede band tussen de kunstenaars. De galerie organiseert een aantal keer per jaar etentjes met de kunstenaars. Ze inspireren elkaar, gaan bij elkaar op atelierbezoek, werken samen en worden vrienden. Ron en Sara gaan in hun zoektocht naar kunstenaars altijd voor de juiste balans tussen (uiteraard) goed werk, een kloppend verhaal en een prettige persoon. Met deze groep kunstenaars heeft LANGart voor zichzelf de ideale wereld gecreëerd. Maar moeten we dan per se een naam noemen, dan zouden we nog wel eens willen werken met Marlene Dumas, een van de beste kunstenaars en enorm vriendelijk. Wat een solo dit jaar, in Palazzo Grassi in Venetië. Maar ook met Alfredo Jaar, een fantastische kunstenaar, die daarnaast zeer benaderbaar is. Gelukkig gaan we in maart 2023 weer met hem samenwerken: een tribute tentoonstelling voor de dit jaar overleden Letizia Battaglia, waar we meer dan twintig jaar mee hebben samengewerkt.
Solopresentatie Lin de Mol Art Rotterdam 2020
Wat is er veranderd in de kunstwereld sinds u uw eerste stappen zette?
De hedendaagse kunstwereld is meer en meer een wereld geworden van geld en handel. De galeriewereld is ‘global’ geworden, er zijn grote kolossen van galeries ontstaan en hedendaagse kunst is meer en meer een speeltje geworden van de heel rijken. Er wordt soms meer geluisterd dan gekeken in deze wereld. Juist de beurzen hebben, denken we, het landschap veranderd. Er zijn er enorm veel en de verzamelaars krijgen daar de kans veel werk in een keer te zien. Efficiënt dus. Helaas missen mensen die alleen naar beurzen gaan wel de context die ze zouden kunnen zien in een solotentoonstelling in een galerie. Dat is ook de reden waarom LANGart altijd een kunstenaar solo brengt op Art Rotterdam. Dit jaar maken we een solo met Maaike Fransen, met performances én de prachtige films die zij maakt van de performances.
Wat/wie verzamelt u zelf?
Vanaf de jaren zeventig bouwde Ron samen met zijn vrouw Rossana een collectie op met werk van Kees de Goede, Gijs Assmann, Jaap Egmond, en natuurlijk van kunstenaars met wie hij werkt en gewerkt heeft, zoals Norbert Schwontkowski, Letizia Battaglia, Olga Chernysheva, Ronald Zuurmond, Lin de Mol, Laura Hospes en Julius Stibbe. Sara begon uiteraard later met verzamelen, en heeft nu werken van Norbert Schwontkowski, Letizia Battaglia, Kim Habers en Guglielmo Castelli.
Solotentoonstelling Merijn Bolink 2021
Heeft Corona uw denken over de kunstwereld beïnvloed?
Corona heeft niet zoveel invloed gehad op ons denken over de kunstwereld. Al eerder zijn veranderingen opgang gekomen, zoals de commercialisering van de kunst waarover we hierboven al spraken. Daarnaast was even pas op de plaats wel verfrissend voor de hectische maalstroom waarin de kunst, maar eigenlijk het hele leven, zat. Die bezinning was helaas van korte duur. Uiteindelijk blijkt er in de kunst – zoals ook met het vlieggedrag – na corona weinig veranderd. Verkopen via internet zien Ron en Sara voor, tijdens en na corona nog niet veel gebeuren. Via het beeldscherm mis je toch het fysieke contact met het werk, dat geldt zeker voor schilderkunst en sculpturen. Aansluiting bij GalleryViewer heeft dan ook lang op zich laten wachten.
PAN Amsterdam 2022
