22 june 2022, Oscar van Gelderen
Het atelier van... Joana Schneider
Hoe ziet het ideale atelier eruit? Hoeveel tijd spendeert een kunstenaar in zijn atelier? Is het een heilige plek? In de reeks ‘Het atelier’ deze week: Joana Schneider (Rademakers Gallery).
Gaat u iedere dag naar uw atelier?
Ik werk iedere dag, maar niet altijd in mijn atelier. Nu moet ik ook zeggen dat mijn atelier flexibel is qua locatie en dus een beetje ongedefinieerd is. Ik werk op een aantal verschillende plekken: het atelier in Loods 6, in de Bootenloods en thuis. Al deze plekken bevinden zich op het KNSM-eiland. Zelfs Rademakers Gallery, die mij vertegenwoordigt, zit op het KNSM-eiland. Het voelt een beetje alsof het hele KNSM-eiland mijn atelier is. Mede omdat mijn werkplek telkens verandert, is mijn huis een hele belangrijke plek geworden. Het functioneert als creatieve hub waar mijn team samenkomt, ideeën ontstaan en waar geflecteerd wordt. Ik zou het willen omschrijven als een soort woonatelier. Met 7-meter hoge muren en ongeveer 900 kubieke meter verdeeld over twee verdiepingen is het zeer ruim. Thuis omring ik mij met werken die af zijn. Ik vind het geweldig om mijn woonkamer en hal te gebruiken als presentatieruimte of om er de laatste aanpassingen aan een werk te doen. Mijn vriend is redacteur bij Adidas en werkt ook vanuit huis.
Hoe laat vertrekt u naar uw atelier, en hoe: te voet, per fiets, openbaar vervoer of auto?
Ik heb geluk. Ik heb een hele korte route naar mijn werk. Zodra ik mijn slaapkamer uitstap, ben ik er.
Houdt u vast aan bepaalde rituelen in uw atelier? Muziek of juist stilte?
Nee, ik heb niet echt rituelen, maar ik heb wel een gestructureerde ochtend. Ik sta om 8 uur op, dan zet ik koffie voor mijn stagiairs, assistenten en voor mijzelf. Om 9 uur drinken we bij mij thuis samen koffie en bespreken we wat er die dag gedaan moet worden. Om 1 uur komen we weer bijeen voor de lunch. Wat betreft jouw tweede vraag: ik houd ervan om te werken zonder muziek maar ook niet in stilte; mijn team en ik luisteren graag naar verhalen. Als ik alleen werk, bijvoorbeeld aan de inpakmachine, luister ik graag naar de audioboeken van Jonathan Franzen. Met het team luisteren we graag naar true crime verhalen en popmuziek. Daar houdt iedereen van.
Hoe belangrijk is licht voor u?
Licht is heel belangrijk voor mijn werk. Het heeft een direct invloed op de manier waarop je een werk waarneemt. De recyclede PET-garen waarmee ik vaak werk reflecteren het licht sterk. Op een zonnige dag benadrukt het licht het digitale aspect ervan. ‘s Avonds en met industrieel licht, daarentegen, komt juist de dramatische kant tot zijn recht. In een recent werk, Spectrum, speel ik met die verandering van eigenschappen door licht in te zetten als creatieve component.
Hoe gaat u te werk? Begint het werk pas op het moment dat u uw atelier betreedt of gaat het werk altijd en overal door?
Mijn werk omringt mij de hele tijd. Ik denk aan niks anders en ben er de hele tijd mee bezig. Dat klinkt misschien extreme voor sommige mensen, maar ik ben blij en dankbaar dat ik de mogelijkheid heb om op die manier te leven. Ik sta altijd op om inspiratie op te doen door mensen in mijn omgeving, vooral tijdens mijn werkproces. Iedere dag zie ik weer nieuwe dingen gebeuren in mijn atelier; daarbij documenteer ik iedere stapje in mijn werkproces. Ik heb groeiend archief van 15000 afbeeldingen en kleine samples.
Hoeveel tijd spendeert u gemiddeld per dag in uw atelier?
Ik werk grofweg 7 a 8 uur per dag, in goed gestructureerde dagen. Ik heb een structuur nodig die mijn week en dagen in een ritmisch, terugkerend patroon verdeeld, als een pendant van de vrijheid die ik heb in mijn acties en output en die bij het beroep horen. Natuurlijk kan het gebeuren tot laat doorwerk als ik sta te popelen om aan een nieuw en spannend idee te werken.
Is het atelier een heilige plek?
Ik heb een klein privéatelier dat ik als mijn werktempel behandel. Het is het hoogste punt van het grote appartementencomplex waarin ik woon en werk en ik ben de enige die daar werkt. Het voelt afgesloten van de rest van de wereld en ik vind er rust en stilte. Ik gebruik het als heenkomen van het meer hectische en luidruchtige leven in het atelier.
Ontvangt u er bezoek, van verzamelaars, curatoren of collega-kunstenaars?
Ja, vooral tijdens de pandemie gebruikte ik mijn ‘woonatelier’ als private tentoonstellingsruimte, waar ik, in samenwerking met Rademakers, verzamelaars, curatoren en tal van andere mensen ontving om mijn werk te tonen en te bespreken.
Wat is het mooiste atelier dat u ooit heeft gezien?
Het atelier van Claudy Jongstra. Ik werd er verliefd op omdat het heel goed georganiseerd is en verdeeld is over verschillende werkplaatsen. Die verschillende locaties zijn toegewijd aan specifieke onderdelen van haar creatieve proces, zoals het vilt atelier en het kleurstoflab. Ook zijn haar studio in Spannum en boerderij in Huns omringd door de natuur en prachtig gelegen op het Friese platteland.
Hoe ziet het ideale atelier eruit?
Een ruim gebouw met verschillende verdiepingen met voldoende kamers van verschillende afmetingen, waarbinnen ik mijn creatieve proces kan verdelen over een aantal essentiële werkplaatsen. Natuurlijk moet het ook in archictonisch opzicht inspirerend zijn. Nu ik er zo over spreek, denk ik aan een oude fabriek waar je eindeloos veel ruimte hebt en veel geluid kan maken. Er moet ook een stille ruimte voor reflectieve die tevens gebruikt kan worden om meer complex, gedetailleerd en delicaat werk te maken. Ik hoop dat ik je over vijf jaar kan uitnodigen op mijn ideale atelier.
