Voor de toeschouwer is het geen gemakkelijk werk, laten we dat vooropstellen, maar het is ook geen eenvoudige taak die Franck Bragigand op zich heeft genomen. Want hoe geef je ‘de wereld’ in al haar rijkdom, haar complexiteit, met haar vele facetten, hoe de mens haar heeft beschouwd en veranderd, de maatschappij waarin we leven, en zo voorts…. zo goed mogelijk weer? De Nederlandse kunst stond al in de zeventiende eeuw, of zelfs eerder bekend om haar aandacht voor de weergave van de werkelijkheid. ‘The Art of Describing’ is de titel van een bekend boek over de Nederlandse kunst. Franck Bragigand kijkt echter niet naar de werkelijkheid van voorwerpen zoals stilleven, landschap, zeevaart, interieurs, zoals de Nederlandse meesters ooit deden, maar de werkelijkheid ook van instituten, hoe de mens de wereld heeft ingericht en bekeken vanuit allerlei disciplines, zoals de filosofie en de hermeneutiek, de religie, de wetenschap, metafysica, de wereldpolitiek en economie, maar ook de indeling van de wereld zoals de United Nations die hanteert. Daarvoor is dan ook een diepgaande studie nodig, van diverse documenten, geschriften, publicaties, boeken die Bragigand van belang acht. Hij bestudeert die grondig, als een wetenschapper, maar dan niet als iemand die zich met één specifiek onderwerp bezighoudt, maar als een allrounder die de complexiteit, de verbanden van de gehele wereld, of zelfs universum onderzoekt. Een onmogelijke opgave zou je zeggen. Waanzinnig is het wel, maar Bragigand ziet het als een levenstaak en neemt zijn werk serieus. Hij is bezig om een encyclopedie van onze werkelijkheid, onze wereld in al haar complexiteit samen te stellen.
Dit alles brengt dan ook met zich mee dat in zijn kunst ook veel woorden, termen opduiken. Art Language, Art is Language, en later zal er weer een andere combinatie van taal en kunst zijn handtekening vormen.
Maar ondanks de overvloed van woorden, namen, termen in zijn kunst, beschouwt Bragigand zichzelf in eerste instantie als schilder. Wel is zijn doel de kijker na te laten denken. De onderliggende structuren van onze wereld, ons universum, die hij door zijn nauwgezette onderzoek van talloze documenten meent te kunnen blootleggen, roept bij hemzelf verwondering op, en naar hij hoopt ook bij onszelf als beschouwer van zijn kunst. Zo komt hij tot de ontdekking dat het getal 10 niet alleen voorkomt in de bijbelse tien geboden, maar ook ten grondslag ligt aan andere basisregels, voorschriften en principes zoals de Washington Concensus, de Bill of Rights of zelfs de principes van Burning Man.
Op de achterste wand van de galerie hangt een encyclopedisch hoofdwerk, waarin hij de belangrijke wereldgebeurtenissen vanaf 1901 tot heden, de verschillende ontwikkelingen, internationale conventies, conferenties en de gevolgen ervan enzovoorts heeft weergegeven in een kleurrijk, bijna vrolijkmakend werk.
Bovenstaande mag allemaal misschien tamelijk rationeel, onpersoonlijk zelfs klinken, hoe kleurrijk het is ook, maar dan laat hij een ander groot werk zien waarin hij zijn familielijn, zijn stamboom, zijn Family Tree presenteert in een lange horizontale lijn, met daaromheen belangrijke gebeurtenissen, uitvindingen, ontdekkingen die vanaf het begin van de 17e eeuw hebben plaatsgevonden. Onderaan het vierdelige werk heeft hij de verschillende groeivormen van bomen weergegeven, een grap, maar toch ook serieus. Zichzelf heeft hij op het laatste blad in een knalrood bolletje weergegeven, met zijn geboortejaar. Daarvandaan is nog een lijn verder getrokken die naar zijn in 1995 geboren zoon leidt. De tijd gaat door, de toekomst ligt nog open.
Met andere woorden. Wij staan niet los van de wereld, de gebeurtenissen om ons heen, ons leven, ons wezen, ons bestaan ligt ingebed in de complexe wereld om ons heen, in de geschiedenis, en dus ook de kunstenaar zelf staat niet los van de gebeurtenissen van de wereld, maakt er deel van uit, maar voegt door dit werk ook zelf iets toe. Hij ziet het als zijn taak als kunstenaar, als schilder zoals hij zichzelf in eerste instantie blijft beschouwen, niet alleen bewust te maken van hoe wij onlosmakelijk onderdeel uitmaken deze complexe wereld, hoe wij erdoor beïnvloed worden, misschien zelfs gemanipuleerd, maar hij nodigt ons door middel van dit rijke werk ook uit om ons te verdiepen in die complexe verbanden die ons leven mede bepalen. Daarom nodigt de kunstenaar de bezoeker ook uit om met hem in gesprek te gaan. En ik kan u verzekeren, een gesprek met Franck Bragigand is zeer boeiend en verrijkend!
Bert Steevensz