Embodied Photography is een selectie werken uit een privécollectie, samengesteld door Katia Krupennikova. De tentoonstelling richt zich op het complexe samenspel tussen het lichaam, de fotograaf en de toeschouwer binnen de fotografie. Conceptuele kunstenaars als Dieter Appelt, John Coplans en Ulay dagen traditionele opvattingen over representatie, auto-etnografie en perceptie uit, waarbij elk van hen het lichaam inzet als een plaats van onderhandeling, transformatie en relaties.
Dieter Appelt beweegt in zijn fotografie en performances tussen aanwezigheid en uitwissing, tussen materialiteit en ontbinding. Hij creëert visuele metaforen die de grensgebieden verkennen tussen aanwezigheid en afwezigheid, het zichtbare en het onzichtbare. In Membranobjekt (Membrane Object), dat hij als een masker draagt, versterkt hij verborgen herinneringen en de lagen van het mysterieuze en het onbewuste. Appelts lichaam fungeert zowel als instrument als onderwerp—een plek van experiment waar het zelf en de buitenwereld samenkomen. In 1976 hing hij zichzelf op aan een boom op het eiland Monte Isola, een moment dat een directe connectie met de natuur inluidde. Dit leidde tot werken als Die Befreiung der Finger (De Bevrijding van de Vingers) (1977-79), waarin zijn lichaam samensmelt met het natuurlijke landschap. Appelts fotografie legt de nadruk op performativiteit: het lichaam is zowel een fysieke aanwezigheid als een symbool van vergankelijkheid.
John Coplans richt zich in zijn zelfportretten op zijn ouder wordende lichaam, vaak gefragmenteerd en zonder gezicht, waarmee hij conventionele ideeën over identiteit en schoonheid uitdaagt. Door zijn lichaam te presenteren als een abstracte, sculpturale vorm, verlegt Coplans de focus van individualiteit naar universaliteit. Hij nodigt de toeschouwer uit om veroudering, sterfelijkheid en de ongemakkelijke aanwezigheid van het menselijk lichaam te confronteren. Zijn werk transformeert het lichaam tot een archief van geleefde ervaring en roept vragen op over de rol van fotografie in het vastleggen van verval en de vergankelijkheid van identiteit. Het ontbreken van een gezicht en de fragmentatie in zijn zelfportretten destabiliseren bovendien de klassieke act van fotograferen, waarbij het lichaam zowel een persoonlijk als een cultureel archief wordt.
Ulay’s werk From China Red: VIP room (1988-98) onderzoekt de relatie tussen het lichaam en de camera. Hier zijn de lichamen echter afwezig, slechts lege stoelen blijven over, aangeraakt door zonlicht. Deze elementen dagen de positie van de toeschouwer uit en verschuiven de rol van extern naar intern, alsof de kijker zich binnen het beeld bevindt. De lege stoelen suggereren een mogelijke aanwezigheid, terwijl het licht fungeert als metafoor voor de blik. Deze verschuiving van het fysieke naar het psychologische, en van het rationele naar het affectieve, vervaagt de grenzen tussen waarnemer en waargenomen, waardoor het kunstwerk een plaats van introspectie wordt.
Gezamenlijk benadrukken de geselecteerde kunstenaars de relationele en performatieve aard van fotografie, waarin het lichaam niet enkel wordt gedocumenteerd of geobserveerd, maar zichzelf actief positioneert als onderzoeker—creërend en interpreterend. In deze beelden treden de makers op als dragers van herinnering, tijd en omgeving. Hun werken bevragen de grenzen tussen subject, kunstenaar en publiek en nodigen uit tot een diepere reflectie op de machtsdynamiek van het kijken. Door hun uiteenlopende benaderingen onthullen zij het lichaam als een plek van onderhandeling, weerstand en transformatie binnen het fotografische medium.
Dieter Appelt (1935, DE) fotograaf en videokunstenaar onderzoekt in zijn werk de spanning tussen aanwezigheid en afwezigheid, het lichaam en de natuur. Met zijn performatieve benadering van fotografie en video legt hij de vloeibaarheid van tijd vast en onderzoekt hij de grenzen van perceptie.
John Coplans (1920, UK – 2003, VS) was kunstenaar, schrijver en curator. Als mede-oprichter van Artforum beïnvloedde hij de kunstkritiek. Zijn rauwe, fragmentarische zelfportretten tonen de vergankelijkheid van het lichaam en bevragen fotografie als archief van tijd.
Ulay (Uwe Laysiepen) (1943, DE – 2020, SI) was een kunstenaar die de grenzen van performance en fotografie verlegde. Zijn werk draaide om identiteit, relaties en het lichaam, waarbij hij fysieke en emotionele grenzen opzocht.
Katia Krupennikova (1982, RU) is curator, onderzoeker en docent, gevestigd in Amsterdam. Ze doceert Curatorial Studies aan de HKU en was curator bij onder andere V-A-C Foundation in Moskou en Ujazdowski Castle in Warschau. Recente projecten zijn Beyond a Certain Point There is No Return (Tale of a Tub, 2023) en It’s OK...commoning uncertainties (Oude Kerk, 2022–2023).