Annet Gelink Gallery opent dit jaar met Laterfanten, een solotentoonstelling van fotograaf Ed van der Elsken (1925-1990).
Het Nederlandse ‘lanterfanten’ beschrijft het gedrag van rondhangen of wandelen zonder vooropgezet doel of bestemming.
Veel van de jongeren die Van der Elsken in de jaren ’60 en ’70 fotografeerde, hangen schijnbaar doelloos op straat. Deze houding staat in schril contrast met de volle agenda’s, tijdsdruk en haast die onze huidige tijd typeren. Anders dan de yogalessen en mindfulness die floreren in de 21e eeuw, hangt de jeugd in Van der Elskens foto’s niet rond met als doel tot rust te komen, effectiever te werken of een burn-out te vermijden. Zij staan voor een doelloosheid die mogelijk was binnen deze periode en waarnaar vandaag de dag soms terugverlangd wordt.
Het ‘lanterfanten’ heeft niet enkel betrekking op de geportretteerden, maar ook op Van der Elskens eigen manier van fotograferen. Veel foto’s die hij maakte ontstonden wanneer hij rondhing in buurten als Saint-Germain des Pres in Parijs, Kamagasaki in Osaka en de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam. Met zijn oog voor detail en opvallende momenten, kwam hij al rondhangend tot een aantal van zijn bekendste werken. ‘’Werken betekende vaak ronddwalen in wat ik dacht dat interessante buurten waren, op zoek naar wat ik dacht dat interessante mensen waren’’, beschrijft Van der Elsken in Once Upon a Time (1991).
Van der Elsken was geen fotograaf die zich opsloot in zijn studio of volledige controle zocht over de beelden die hij maakte. Bovenal was Van der Elsken een fotograaf van de straat, die zich mengde tussen zijn onderwerpen en deze, met zijn getrainde oog voor het onverwachte, soms schijnbaar uit het niets fotografeerde.
Alle foto’s in deze tentoonstelling tonen mensen die op straat hangen, ronddwalend zonder richting. Door foto’s uit alle hoeken van de wereld te selecteren, legt de tentoonstelling de overeenkomsten bloot tussen verschillende landen, culturen en periodes in hun dagelijks leven – waarbij soms niets anders dan de titel van het werk verraadt waar de foto is genomen. De tentoonstelling biedt de bezoeker de mogelijkheid om doelloos door de tentoonstellingsruimte te dwalen, om simpelweg tijd door te brengen met de foto’s en tegelijkertijd het dagelijks leven zoals anderen dat leidden in zich op te nemen.
---
Het werk van Ed van der Elsken (1925, Amsterdam - 1990, Edam, Nederland) wordt nog steeds op grote schaal getoond in musea voor hedendaagse kunst over de hele wereld. Recente solo- en groepstentoonstellingen vonden plaats in het Rijksmuseum, Amsterdam (2020 & 2018), het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2019), Stedelijk Museum, Amsterdam (2017), Jeu de Paume, Parijs (2017), Taka Ishii Gallery, Tokyo (2015), Museum Boerhaave, Leiden (2014), Stadsarchief Amsterdam (2014), Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2010), Foam, Amsterdam (2005), The Metropolitan Museum, Tokyo (2003), The Palazzina di Giardini, Modena (2002) en vele andere.
Hij wordt geprezen om zijn karakteristieke publicaties, waarvan de meest memorabele 'Love on the Left Bank' (1956), 'Bagara' (1957), 'Jazz' (1959), 'Sweet Life' (1966), 'Eye Love You' (1977), 'Amsterdam!' (1979) en 'Once Upon a Time' (1991) zijn.
*Foto: Ed van der Elsken, Kabuki-cho, Tokyo, 1984. © Ed van der Elsken / Nederlands Fotomuseum