Avanti! la Battaglia Continua
Een homage aan Letizia Battaglia, de Mafia fotografe die april 2022 overleed.
Ook in Nederland weten we inmiddels: Maffia is overal. Holleeder heeft zich in de jaren 2002 tot en met 2006 ondermeer schuldig gemaakt aan het geven van opdracht voor de moorden op John Mieremet, Cor van Hout, Willem Endstra en Kees Houtman. In het nu lopende Marengo-proces staan 17 personen terecht voor verschillende moorden en pogingen tot moord. Het kopstuk van dit gigantische drugskartel werd in 2019 opgepakt in Dubai, Redouan Taghi. Op de lijst van doden staan naast de bekende afrekeningen in het milieu ook kroongetuigen, een advocaat en een journalist. De Nederlandse politie en justitie zijn te rade gegaan bij collega’s in Italië, waar ze al langer met dit bijltje hakken.
In Italië, en dan in het bijzonder op Sicilië werden in de periode van grofweg 1970 en 1995 bijna dagelijks mensen door de georganiseerde misdaad vermoord. Ook hier; afrekeningen in het milieu, maar ook Officieren van Justitie, journalisten, rechters en politiefunctionarissen.
Op 17 januari 2023 werd de grote maffia baas Matteo Messina Denaro gearresteerd. Verantwoordelijk voor, naar eigen zeggen, zeker 50 moorden waarvan de beruchtste die op onderzoeksrechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino in 1992.
In 1992 fotografeerde Letizia Battaglia misschien wel haar beroemdste foto: Rosaria Schifani, de weduwe van Vito Schifani, een van de lijfwachten van Giovanni Falcone, die bij de aanslag op diens leven net als zijn collega’s en Falcone’s vrouw, Francesca Morvillo, omkwam. Een intiem portret met gesloten ogen, de ene helft van het gezicht in het daglicht, de andere helft in de schaduw.
Letizia Battaglia (Palermo 1935 - 2022) werkte in die periode als fotoreporter bij het linkse dagblad L’Ora en legde zo de vele afrekeningen van de maffia vast. Ze werd beroemd om haar foto’s waarin ze de misdaden van de maffia heeft gedocumenteerd. Zij legde de ‘loden-jaren’ van Sicilië vast. Veel van haar foto’s werden beroemd, niet vanwege de gruwelijkheid er van, maar meer om de vaak goed gekadreerde en bovenal menselijke benadering die de foto’s kenmerken. Battaglia zei weleens: “Als de foto niet is gelukt, dan sta je waarschijnlijk te ver weg.” Ze gebruikte dan ook steevast een 35 mm lens, zodat ze op armlengte van het subject moest komen, op aaibare afstand, zoals ze het zelf noemde. En juist die nabijheid geeft haar foto’s die menselijkheid. Haar foto’s kenmerken zich ook door het spel met licht en donker. Ze zette het contrast graag extra aan bij het afdrukken in haar eigen donkere kamer.
Ook Battaglia ontkwam niet aan bedreigingen en moest in 2005 op aanraden van de burgemeester van Palermo een jaar de stad uit. Letizia Battaglia, de voorvechtster voor gerechtigheid en vrede overleed in april 2022.
LANGart vertegenwoordigt het werk Letizia Battaglia al vanaf 2003. Al die tijd groeide de belangstelling voor haar werk onder een groot publiek. Letizia Battaglia haar foto’s, haar daden en haar passie voor gerechtigheid en vrijheid hebben veel kunstenaars geïnspireerd. Daarom presenteert LANGart met trots een eerbetoon aan Letizia Battaglia: 17 kunstenaars in een groepstentoonstelling in de galerie. Kunstenaars die met haar gewerkt of geleefd hebben of in haar een inspiratiebron zien voor hun werk: Gijs Assmann, Merijn Bolink, Santi Caleca, Olga Chernysheva, Pauline Curnier Jardin, Marlene Dumas, Alessandro Guerriero, Alfredo Jaar, Marion Kalter, Susan Meiselas, Lia Pasqualino, Sylvia Plachy, Maria D. Rapicavoli, Dayanita Singh, Shobha, Emo Verkerk, Franco Zecchin.
De tentoonstelling ‘Avanti! la Battaglia Continua’ wordt geopend op zaterdag 11 maart 2023 door Hedy d’Ancona (Den Haag, 1937), voormalig minister van welzijn, volksgezondheid en cultuur sociologe, sociaal geografe en feministe. De tentoonstelling zal te zien zijn tot 14 mei. Bij deze tentoonstelling wordt een catalogus geproduceerd, ontworpen door Rebrandt. Een eerdere samenwerking met Rebrandt heeft de Red Dot award opgeleverd.