KETELEER GALLERY is zeer verheugd u "A Short Trip" voor te stellen, de tweede solotentoonstelling van Floris Van Look (°1990. Wilrijk, BE) bij de galerie. De tentoonstelling bestaat uit een volledig nieuwe reeks olieverfschilderijen.
Met A Short Trip introduceert Van Look – in navolging van zijn vorige tentoonstelling die met kabouters en geantropomorfiseerde bomen, fruit en kerktorens bevolkt was – zijn nieuwste personage: een levend, doch smeltend, ijsblokje. Een op het eerste zicht speels tekenfiguur dat al gauw een stroom van associaties, herkenning en existentiële vraagstukken doet opwellen.
Floris’ verrassende keuze om deze keer mensen als ijsblokjes te verbeelden is het resultaat van die als vanzelf oprukkende mijmeringen die aan de creatie van ieder kunstwerk voorafgaan: wat heb ik eigenlijk te vertellen? En dus onvermijdelijk: wie ben ik en waar identificeer ik me mee? In het licht van het hedendaagse tumult omtrent dit onderwerp kwam Floris voor zichzelf uit als zijnde een soort van man zonder eigenschappen, naar dat befaamde boek van Robert Musil, maar dan een eigen, lichtzinnigere interpretatie daarvan. Floris houdt van literatuur en het soms kritische denkwerk (voor zijn kunstopleiding behaalde hij al een diploma in de klinische psychologie) maar vindt het even belangrijk dit achteraf ook weer gauw te relativeren en via humor weer naar de alledaagse situaties van het leven neer te dalen en daar met verwondering naar te kijken. Hij vereenvoudigt de dingen dan ook graag, vaak tot een ogenschijnlijk kinderlijke fantasie. In zijn nieuwste werken heeft Floris complexe sociologische thema’s zoals (sociale) identiteit en zingeving gesimplificeerd tot een treffend symbolisch tekenfiguurtje: de mens als transparant, leeg blokje ijs, zonder gezicht of onderscheidende kenmerken.
Als we naar de schilderijen kijken valt direct een conflict op: de ijsblokjes maken een trip, gaan op avontuur, zitten voor een kampvuur… maar zijn duidelijk aan het smelten! Het ijsblokje is vergankelijk. Het tracht de wereld in zich op te nemen terwijl het traag maar gestaag oplost. Een paar waterdruppels maken zo van de onschuldige cartoon een beeld vol spanning, van een alledaags vakantiekiekje een verontrustend scenario en confronteert ons zo meteen met de paradox van ieder mensenleven: hoe we ieder moment tegelijkertijd leven en sterven, herinneringen maken en tijd verliezen.
Is het blokje naïef, blind voor het gevaar? Of gaat het bewust, ondanks zijn kwetsbare staat, enthousiast op pad om nieuwe horizonten te ontdekken? Zijn onze inspanningen zinloos of juist moedig? Is dit een kritiek op illusionaire beslommeringen en ambities; op het najagen van dingen die nergens toe leiden? Of een ode aan de kleine grootse dromen van de mens, aan diens liefde voor de wereld? Het werk kan zowel cynisch schertsend als troostend herkenbaar gelezen worden. Floris laat die invulling over aan de toeschouwer, voor hem is het in de eerste plaats een kritiek tegen hoogmoed maar ook, en daarmee samenhangend, een ode aan de natuur.
Floris’ schilderijen bieden op filosofisch vlak een mild-relativistisch antwoord op het vraagstuk rond vrijheid en zelfbepaling: de overtuiging dat het vooral je omgeving is die je vormt en dat je je niet te veel moet bezighouden met het zoeken naar en profileren van je ‘hoogsteigen’ persoonlijke eigenschappen (die ook door Musil’s hoofdpersonage juist als bron van vervreemding worden aangeduid). De ijsblokjes worden omgeven door gedetailleerd uitgewerkte landschappen, en hoewel ze centraal in het beeld (en in hun eigen leven) staan als hoofdpersonages, zijn ze eigenlijk maar zichtbaar, krijgen ze pas body, door die natuur die hen omringt en hen letterlijk kleur geeft, zijn ze ‘slechts’ het product en de weerspiegeling van hun omgeving.
We zien de ijsblokjes in verschillende situaties op ontdekking gaan, op zoek naar iets buiten hun gekende wereld om hun fantasie tot leven te wekken en erna, als vernieuwd, weer naar huis te kunnen keren om het oude met nieuwe ogen te aanschouwen. Onze blik bepaalt immers onze realiteit en soms heeft die nieuwe input nodig. Als mensen naar zichzelf op zoek gaan, dan gaan ze eigenlijk op zoek naar iets om in zichzelf op te nemen. Ze gaan het vreemde tegemoet, willen zichzelf wat verliezen, in de hoop er iets nieuws voor in de plaats te krijgen. Maar meestal liefst niet té ver uit de comfortzone. Een all-in reisje bijvoorbeeld, een veilig afgebakend avontuurtje waar niet te veel fout kan gaan, net genoeg ervaring om de dorstige ziel mee te laven.
Het werk "The Flood" (2021) neemt een beetje een zijspoor; het toont hoe de natuur de infrastructuur die ons dagelijks leven vormgeeft weer overneemt, hoe die fundamenten die wij vanzelfsprekend vinden en waar wij alles letterlijk en figuurlijk op bouwen, maar mogelijk zijn in een klimaat dat ons dat toelaat. Misschien is dit een trip die toch faliekant afliep?
Zoals al aangehaald wil Floris met zijn werken geen vooropgestelde boodschap meegeven. Die pretentie heeft hij niet. Hij doet een suggestie, een observatie, maar geeft het werk daarna uit handen. Ook zijn schilderijen worden niet enkel door hemzelf gevormd vindt hij, ze krijgen een eigen leven en een nieuwe betekenis door de imaginaties van verschillende soorten mensen doorheen veranderende tijden, en zo heeft hij het graag. Zo is het smeltende ijsblokje voor hem ook een knipoog naar de onstandvastigheid van ieder kunstwerk, hoe het medebepaald wordt door critici, modes en tijdsgeesten die komen en gaan en die telkens vanuit een nieuw gezichtspunt het kunstwerk herdefiniëren.
De schilderijen verbeelden tal van paradoxen, eigen aan het leven, die Floris met zijn ijsblokjes extra in de verf zet. Zoals we ook dwars door de blokjes heen kijken, zo biedt Floris ons een verhelderende (door)kijk op onze menselijke conditie. Deze keer verbeeldde hij de mens als ijsblokje, als fragiel en vergankelijk ‘kijkdoosje’ op de wereld dat ondanks alles hoopvol zijn beperkte toekomst tegemoet gaat, de absurditeit van het leven omarmend om er het beste van maken. Met de meervoudig symbolische titel "A short Trip", die niet enkel naar de reizen van de ijsblokjes verwijst maar ook naar die korte trip die elk individueel leven is, nodigt Floris je – steeds met die knipoog die zo kenmerkend is voor heel zijn oeuvre – ook letterlijk uit om een korte trip naar de bossen te maken, zijn nieuwste werken te komen ontdekken om erna, hopelijk met een glimlach, nogmaals vernieuwd naar huis te keren.
Lauren Wiggers, 2022.