35 SYNONYMS FOR 'HAMMERED INTO' AND A FAMILY PACK OF YOKES, ONE PUDDLE, ONE DRINK, AND A FIRM PROMISE OF FUTURE SCHEMES
Stefaan Dheedene
Stefaan Dheedene stelt belang in het functionele, pretentieloze object. Hij onderwerpt het aan niet-doelmatige studie, aan observatie en oefening; aan experimentele, materiële processen. Zijn artistieke productie – voornamelijk, maar niet uitsluitend, sculpturaal werk en installaties – wordt als het ware gecontroleerd door ‘vindingen’; door een onbedoeld vastgesteld potentieel van imitatie, associatie of transformatie. In het atelier - praktijkruimte, werkmanshuis, denkplek – dringt zich een andere, ‘politieke’ orde op: een soort verschuiving van rol en betekenis.
De tentoonstellingen van Stefaan Dheedene, ook deze, zijn momenten waarop deze orde even wordt geopenbaard en gepubliceerd. De werken staan in tijdelijk verband; andere verbanden zijn mogelijk, zijn meestal al gelegd of zullen nog worden gelegd. De kunstenaar voorziet in een soort faciliteit. Kenmerkend is daarbij de rol van het publiek, dat vaak op de een of andere manier wordt betrokken, niet zomaar als gast maar eerder als factor. Dheedene organiseert zijn tentoonstellingen heel vaak als een handelingscontext waarbinnen het ritueel, de performance en het collectief in relatie worden gebracht met zijn artistieke productie; een moment of een plek waarbinnen het werk zijn enige en eigenlijke functie vervult door toedoen van het publiek. Zaken zoals de instructie, de normering en de conventie worden daarbij getest. De tentoonstelling wordt op die manier een enclave, een autonome plek, eerder dan een ruimte.
Dat alles is ook hier weer het geval. De reeks werken met als titel “35 Synonyms for 'hammered into'”, als installatie opgesteld op het gelijkvloers, is een migratie vanuit een andere context: de werken werden voor het eerst opgesteld in een tentoonstelling in Yuri G. Gallery in Antwerpen. Een totaal van 29 hamers van verschillende lengte, kop, steel en gewicht zijn opgehangen, verdeeld over 9 rekken. De hamers werden tijdens hun eerste tentoonstelling voor een jaar uitgeleend aan de bezoekers, waardoor de rekken gedeeltelijk leeg te zien waren voor de verdere duur van de tentoonstelling. Ze worden tijdens deze tentoonstelling door dezelfde ontleners teruggebracht. De installatie krijgt zo een dimensie van tijd, belofte en engagement. Hetzelfde geldt voor “A family pack of yokes”, een rek met 9 jukken. Ook deze werden voor dezelfde periode en op dezelfde manier uitgeleend en worden nu teruggebracht. De rekken functioneerden al die tijd ook in onvolledigheid evengoed als een werk. Iets ontbreekt of wordt weggenomen; de sculptuur wordt een synthese van handeling en vorm.
“Single Shot, Single Tone”, een installatie in de vorm van een toog met een shot whisky voor de bezoeker en een schelp om één toon op te blazen, doet eveneens dienst als een soort activerende, genereuze sculptuur: ze fungeert in eenzelfde handelingscontext, functionaliseert de ruimte en haakt in op de andere installatie in dezelfde benedenruimte.
Het glas sterke drank op de toog voegt een dimensie van tijd en onvolledigheid toe, net als de leentermijn die impliciet is aan het concept van de installaties met de hamers en de jukken. Er zijn linken naar de bovenruimte, waar “The puddle” staat opgesteld. Een sculptuur die aan een jacuzzi doet denken, vormt een sokkel voor een plas: een verdampend, verdwijnend element. Een soort emancipatie met alle connotaties vandien: een plasje vuil water dat ideologisch boven een massa helder, borrelend water wordt geplaatst.
Ook de reeks werken met als titel “A firm promise for future schemes”, een reeks echte, in de zin van correcte, kalenders van jaartallen uit de nabije en verre toekomst, staat in verband met een basisconcept van deze tentoonstelling: de verwachting, het lenen, engagement en de idee van belofte.
Dheedene ontdoet ook hier weer het alledaagse object en de alledaagse handeling van hun pretentie, bevrijdt ze van hun functie, of uit hun categorie. Hij laat ze vrij evolueren doorheen verschuivende contexten, als een soort organisator van een proces, in een radicale democratie van objecten. Er is ruimte voor misverstand en er is plaats voor wat ontbreekt.
De tentoonstelling getuigt, voor wie Dheedene’s werk op de wat langere termijn beschouwt, ook van een verschuiving in de aandacht van de kunstenaar voor objecten en installaties met modernistische, conceptuele inslag, met een soort ideologische geladenheid of sociale betekenis, naar een meer concrete ‘ontologie’ van de objecten. En paradoxaal genoeg werken biografische, anekdotische voetnoten zich daarin soms toch op tot tekst: Afrika, de zee, ritme, engagement; en verdwijning.
Dit is de eerste solotentoonstelling bij Annie Gentils Gallery van Stefaan Dheedene (geb. in 1975 in Kortrijk, leeft en werkt in Gent).
Dries Verstraete, mei ’21