“Ik weet niet meer hoe indringend de zweetgeur van een onbekende ruikt. Ik weet niet meer hoe talloze hossende hoofden in een menigte kunnen samenvloeien tot één solide klomp. Ik weet niet meer hoe je met een vreemde onderarm vecht om de smalle leuning van de bioscoopstoel. In de vierde ON DEMAND tentoonstelling ‘Between Self and Other’ mogen we weer. De lijn tussen geborgenheid en benauwdheid blijkt flinterdun.”
Aan het woord is curator Ellis Kat die het concept bedacht voor ON DEMAND 4: Between Self and Other. “Toen ik gevraagd werd om een nieuwe editie van ON DEMAND samen te stellen, kwam de gedachte bij me op dat de tentoonstelling juist in deze tijd over nabijheid van de ander moest gaan. De bubbel waar we ons vandaag de dag gedwongen in bevinden biedt weliswaar veiligheid, maar maakt het tegelijkertijd makkelijk om de confrontatie met ‘de ander’ uit de weg te gaan. We lijken wel erg comfortabel te worden in het vermijden van de ontmoeting met een vreemde. Dat is gevaarlijk.”
“Hoe dichter je bij iemand komt, hoe meer je beseft dat je te maken hebt met een individu, een mens met een eigen leven. In de film Siddieqa, Firdaus, Abdallah, Soelayman, Moestafa, Hawwa en Dzoel-kifi (2004) van Joost Conijn, waarin de kunstenaar zeven broertjes en zusjes volgt die in grote vrijheid opgroeien op een gekraakt haventerrein, wordt het samenzijn van dichtbij verbeeld. De titel waarin de naam van ieder kind expliciet genoemd wordt zegt het al: elk kind vertelt een eigen verhaal. Zodra je uitzoomt, veranderen individuen in een grote massa. Hoofden worden klein als speldenknopjes en bewegen voort als één organisme, zoals gebeurt in Marilou van Lierop’s Total Recall of Mundane Conversations (2014).”
“De nabijheid van de ander geeft tot op zekere hoogte een gevoel van geborgenheid, maar kan ook een gevoel van benauwdheid oproepen. In de tentoonstelling wil ik die grens opzoeken, het punt waarop de omslag plaatsvindt. Een voorbeeld van een werk waarin die overgang naar verstikking verbeeld wordt, is de videoclip Witch Doctor (2015) van De Staat. Je ziet een overweldigend grote groep mensen die als robots in een stampend ritme reageren op de ‘medicijnman’, die in het midden van de cirkel zijn volgelingen toespreekt.”
“De aanwezigheid van de ander is af en toe nodig om met een frisse blik naar jezelf te kunnen kijken. Basir Mahmood laat dat op indringende wijze zien in zijn film Thank you for coming (2013). Hij vroeg een Pakistaanse familie om samen te komen en rituelen uit te voeren die ze kennen van familiebijeenkomsten. Het feit dat er nu ineens een camera, het oog van ‘die ander’, aanwezig is in dezelfde ruimte maakt dat alles weer op scherp wordt gezet. Het lijkt alsof de mensen in hun vertrouwde bubbel weer even stilstaan bij wie ze zijn. Het is verdrietig dat wij in deze tijd het effect van zo’n confrontatie bijna niet meer ervaren.”
“In ON DEMAND staat videokunst centraal, maar ook in het werk van Ricardo van Eyk, Müge Yilmaz of Elise ’t Hart, gemaakt in andere media, draait het om het idee van fysieke nabijheid. Om dat te ervaren, moet je maar komen kijken. Want wat een leuk extraatje is: met deze tentoonstelling glippen we door de mazen van de corona-netten: de galerie is natuurlijk een winkel en mag op afspraak open; in die winkel hebben we een ‘bioscoop’ neergezet waar de videowerken bekeken kunnen worden. Zo kun je toch nog je momentje ‘uit’ krijgen.”
Kunstenaars:
Jan Adriaans, De Staat, Dóra Benyó, Sander Breure & Witte van Hulzen, Joost Conijn, Cool 3D World, Ricardo van Eyk, Elise ’t Hart, Zhana Ivanova, Jeroen Kooijmans, Marilou van Lierop, Basir Mahmood, Ana Navas, Fernando Sánchez Castillo, Müge Yilmaz, @clippss
In de reeks ON DEMAND tentoonstellingen staat videokunst centraal. Bezoekers kunnen ‘on demand’ een videowerk uit het aanbod van films selecteren en dat bekijken op een zelf gekozen moment. Voor de eerste editie werkten we samen met een aantal Nederlandse galeries om een programma van internationale videowerken samen te stellen. Bij de tweede editie breidden we de samenwerking uit naar internationale galeries. De derde ON DEMAND tentoonstelling, gemaakt door de curatoren Carolyn H. Drake en Suzanne Wallinga, was een non-thematisch overzicht van films die volgens het Netflix principe geordend waren. Iedere editie gaat gepaard met een randprogramma.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de galerie.