In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel: Hubert Kalkman (eigenaar KALKMAN | Art Gallery & Record Store in Antwerpen en Maastricht, 34 jaar)

Wat betekent kunst voor u?

Ik ben dagelijks bezig met beeldende kunst en muziek. De kick als een kunstwerk me raakt: daar doe ik het voor. Dat kunstenaars de concepten in hun hoofd kunnen omzetten naar iets tastbaars, en ons daarvan laten meegenieten, vind ik bijzonder. Mijn verzameldrang begon al sinds de brugklas. Toen verzamelde ik vooral vinyl. Nog steeds struin ik graag rond op rommelmarkten om er zeldzame platen uit te pikken. Later breidde ik mijn verzameldrang uit naar kunst en antiek. Wat kunst betreft concentreer ik me op Street Art / Urban Art en hedendaagse Pop Art. Maar: ik kijk naar alles.

Uiteindelijk heb ik van mijn passie ook mijn werk gemaakt, want sinds 2015 heb ik ook een kunst- en platenhandel in Maastricht, KALKMAN | Art Gallery + Record Store. Eind 2021 opende ik samen met mijn zus Charlotte onze tweede vestiging in Antwerpen.

Atelier Les Deux Garçons, Si ça s'etait passé différemment, 2021, Galerie Wilms.

Heeft u kunst van huis uit meegekregen of heeft u zelf uw pad moeten vinden?

Mijn grootvader nam ons vroeger mee naar allerlei musea en had thuis een behoorlijke collectie kunst. Als kind had je niet altijd zin om naar het zoveelste museum te gaan, maar achteraf ben ik hem daar dankbaar voor. Toen ik in Maastricht studeerde, kreeg ik een baan bij TEFAF waardoor ik met mijn neus in de boter viel. Ik heb sinds 2006 geen editie van TEFAF gemist en ik vind het echt een voorrecht dat we in Maastricht dit kaliber aan galeries en handelaren jaarlijks mogen ontvangen.

Waar haalt u uw informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?

Voor mij speelt de kunstwereld zich in beginsel vooral online af. Via Instagram en Artsy krijg ik heel veel informatie binnen en ‘ontdek’ ik nieuwe kunstenaars en werken. Als ik iets zie dat mij aanspreekt, duik ik er verder online op in. Ik koop ook geregeld kunstboeken om nog meer achtergrondinformatie te krijgen over een kunstenaar of collectie die mij heeft gegrepen.

Samenwerkingen met kunstenaars ontstaan meestal ook doordat ik ze eerst online ben gaan volgen. Bijvoorbeeld met Hayden Kays: ik kocht in 2015 een aantal zeefdrukken van zijn hand, en breidde vervolgens de collectie uit. Ik kocht alles online en doordat er regelmatig werk naar mijn adres ging, kreeg Hayden daar lucht van. We kregen contact en hebben in 2016 zijn eerste solotentoonstelling in Nederland georganiseerd. De samenwerking met hem is nooit opgehouden; nu staat er een tentoonstelling gepland in Antwerpen, waar ik een overzicht laat zien van de werken die ik in de afgelopen zeven jaar van hem heb verzameld.

Waar bekijkt u het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?

Als ik er de tijd voor zou hebben, dan zou ik mijn dagen slijten in galerijen. Ik vind het daar heerlijk. Je kan praten met de gallerist of eventueel met de kunstenaars, en vaak zijn het prachtige ruimtes. Het persoonlijke van een galerij spreekt me erg aan. Op beurzen vind ik het leuk om mezelf voor een uitdaging te zetten: uit al dat vele werk een kunstwerk te spotten dat mijn aandacht trekt. Dat is een andere manier van kunst beleven dan in een galerij, maar het heeft zijn eigen charme. Toch moet ik eerlijk zeggen dat ik meestal online kunst bekijk: via mijn smartphone is de kunstwereld altijd binnen handbereik.

Hoe vaak per jaar koopt u kunst? Koopt u werk in oplage of liefst uniek werk?

Ik koop wekelijks nieuwe kunst, of dit in oplage is of uniek werk dat maakt me niet zo uit. Ik hou van het vakmanschap achter de productie van een oplage. De ene ets of zeefdruk is de andere niet. Ik koop ook met een bepaald budget en kijk graag wat ik daarmee kan toevoegen aan de collectie. Als ik het werk maar goed vind. Zo heb ik bijvoorbeeld zeefdrukken in oplages van 300 van Blek Le Rat gekocht, beperkte stencil oplages van Plastic Jesus (Los Angeles) of Lindert Steegen uit België, die in 2021 genomineerd is in de categorie ‘Best Mural Top 100 Worldwide’ door de street-art app ‘Street Art Cities’ (stencils zijn uiteindelijk unieke werken door de techniek). Met Lindert Steegen gaan we in september een solotentoonstelling doen die ook sterk in zal gaan op zijn techniek.

Ook wat uniek werk betreft is mijn verzameling breed. Denk aan een uitgewerkte schets voor een mural van Fanakapan, een mixed media werk van Les Deux Garcons of een prachtige tekening van Nina Mae Fowler. Op dit laatste kunstwerk heb ik achttien maanden gewacht. Mijn budget was beperkt en een afbetaalregeling bood een goede oplossing. Ik móest het aan mijn collectie toevoegen, zelfs zonder het ooit in het echt te hebben gezien.

Ik koop teveel om alles zelf te kunnen houden, maar als gelijkgestemde kunstliefhebbers de stukken mooi vinden dan kan ik er ook afscheid van nemen. Ik probeer wel altijd een verzameling op te bouwen voordat ik de kunstwerken in de zaak aanbied. Neem bijvoorbeeld mijn verzameling van Icy & Sot. Daar heb ik een aantal jaren niks van laten merken, totdat ik de hele verzameling in een keer in de zaak tentoonstelde.

En waar koopt u dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?

Dat is een mix. Vaak is een eerste aankoop online, via de webshop van een galerie of via een veiling. Dat is nu eenmaal de snelste en gemakkelijkste optie. Toch is het allerleukst om bij een galerie kopen. Als ik een opening bezoek, is er vaak iets dat er tussenuit springt voor mij. Dat wil ik dan hebben. Dat gebeurde ook een keer op TEFAF in 2017. Toen kocht ik een Pierre Alechinsky lithografie bij Jaski Gallery uit Amsterdam. Een highbrow beurs als TEFAF hoeft niet af te schrikken om er kunst te kopen. Ook hier zijn pareltjes te vinden voor een – voor mij – betaalbare prijs.

Arno Beck, Bird on a wire, 2021, Marian Cramer Projects.

Is het belangrijk dat u en uw partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslist u/jullie?

Waar mijn vrouw eerder commentaar over geeft is over hoe snel ik overga tot aankoop. Ik heb het geluk dat zij het vaak wel eens is dat het een goed stuk is. Als ze het echt niet leuk vindt, dan hoor ik het wel en dan zegt ze altijd: ‘Laat dat maar in de zaak hangen.’

Is er een galerie waar u een speciale band mee heeft?

Door mijn aankopen van Hayden Kays en Nina Mae Fowler heb ik een speciale band met Cob Gallery in Londen. Zij bestaan nu 10 jaar en ik heb gezien hoe zij door de jaren ontwikkeld zijn. Dat vind ik gaaf. Als ik het dichter bij huis zoek, ben ik altijd aangetrokken tot de kunstenaars van Jaski Gallery in Amsterdam. Als het zou kunnen, zou ik elke opening bijwonen. Niet per se omdat ik alles goed vind, maar hun consistentie is fijn. Ze hebben een langetermijnvisie over samenwerken met kunstenaars en dat stelt een verzamelaar ook gerust. Zij houden tweejaarlijkse solotentoonstellingen met hun kunstenaars waardoor je als kunstliefhebber ook de ontwikkeling van de kunstenaars kunt ‘bijhouden’.

Als u een onbeperkt budget had, van wie zou u dan een werk aankopen?

Een ‘Spot Painting’ van Damien Hirst uit de beginperiode van die serie lijkt mij prachtig. In 2021 konden we een overzichtstentoonstelling zien via zijn Instagram, waar ook Spot Paintings uit eind jaren 80 te zien waren. Zo eentje. Ik raad sowieso iedereen aan om overzichtstentoonstellingen van grote namen te gaan bekijken, want we zien vaak alleen de populaire stukken, terwijl zij zoveel ander werk hebben gemaakt.

Wie zijn uw favoriete kunstenaars (op Gallery Viewer), en waarom?

Arno Beck, uit Bonn. Zijn tekeningen van landschappen, gemaakt met een typemachine, zag ik in 2016 voor het eerst op Instagram. Ik had er toen eentje moeten kopen. Zijn beeltenissen van vroegere computer graphics vind ik ook heel sterk.

Een grote favoriet zijn Gilbert & George, en dan vooral hun vroegere werk. Ik bewonder hoe zij hun dag structureren en als levende kunstenaars / beelden door het leven gaan. In een korte clip op YouTube kan je precies wat ik bedoel

Verder heb ik een mixed media werk en bronzen beeldje van Atelier Les Deux Garcons. Ik ben ook gefascineerd door hun taxidermie beelden. In de beginjaren van mijn zaak verkocht ik ook antiek. Zij kochten toen een antieke opgezette kreeft bij mij, en daar maakten zij een werk van voor een tentoonstelling. Een leuk toeval.

Hayden Kays is een conceptuele pop art kunstenaar uit Londen. Ik verzamel zijn werk sinds 2015. Hij zegt bezeten te zijn van een drang naar het maken, produceren, bedenken en verkopen van kunst. Dat spreekt mij aan. Ik heb dezelfde bezetenheid met verzamelen. Als ik kijk naar de verzameling van zijn werk die ik heb, geldt het als een van de meest diverse en grootste die ik heb vergaard.

Fransman Blek Le Rat is de absolute stencil pionier in de street art. Hij begon zijn stencils van ratten overal in Parijs te zetten vanaf 1981 en is (indirect) de inspirator van duizenden street art kunstenaars. De beroemdste is natuurlijk Banksy. Van Blek Le Rat probeer ik zoveel mogelijk zeefdrukken te verzamelen. Ik heb er ook al een hoop doorverkocht en soms zelfs weer teruggekocht.

Gilbert & George, Beardman Bridge, 2016, Baronian.

Bekijk de Website / Instagram van KALKMAN | Art Gallery & Instagram van Hubert Kalkman