Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Manuela Klerkx
Drie aanstormende Belgische kunstenaars
Eliza Pepermans, Amber Andrews, Fran van Coppenolle
Dat België een kunstland is wisten we al. Waar ter wereld wordt de menselijke tragiek en lichtzinnigheid, het schone en het lelijke, het tijdelijke en het eeuwige zo mooi weergegeven als in de Belgische schilderkunst sinds de Vlaamse Primitieven uit de 15e en begin 16e eeuw? Vertellers zijn het. Van Jan van Eijck tot aan Léon Spilliaert en van Pierre Alechinsky tot aan Roger Raveel. Wie beter dan Constant Permeke kan het leven van de Vlaamse zeelieden en hun vrouwen weergeven? En wie kan het groteske en het carnavaleske, de ‘onthulling van de lachwekkende mensheid’ treffender uitbeelden dan de in Oostende geboren en overleden James Ensor? Samen met René Magritte (surrealisme) en Paul Delvaux (poëtisch realisme) markeerde hij de Belgische klassiek moderne schilderkunst waarin het vertellende en realistische element en de fantasie hand in hand gaan. Het is precies die vrijheid van de geestelijke verbeelding en de vrijheid van artistieke expressie die hun kunst ongeëvenaard maakt en, tot op de dag van vandaag, een inspiratiebron voor velen.
Denk aan Luc Tuymans die in de documentaire 'In het licht van de argwaan' (van regisseur John Albert Jansen, https://www.avrotros.nl/close-up/gemist/detail/luc-tuymans-in-het-licht-van-de-argwaan/) en in het Belgische radioprogramma ‘Klara’ (https://klara.be/pompidou-donderdag-20-februari-2020-leon-spilliaert-londen) het belang van de, in zijn ogen, onderbelichte Spilliaert (wiens kunst somberder en pessimistischer van toon maar ook spiritueler en minimaler dan dat van zijn tijdgenoten is) benadrukt. In deze collectie ga ik op zoek naar elementen die de kunst van drie jonge, vrouwelijke Belgische kunstenaars zo bijzonder maken. Anders dan die van hun voorgangers maar wel aan hen schatplichtig. Want ook dat is kenmerkend voor de Belgische kunst: er is vaak minder sprake van een breuk tussen elkaar opvolgende generaties dan in Nederland. Belgische kunstenaars houden van vernieuwing, maar zonder het verleden of de traditie te negeren. Juist door ernaar te verwijzen, er de draak mee te steken of ermee te spelen lijken ze het verleden enerzijds te willen celebreren om er anderzijds afstand van te doen. Maar laat ik concreet worden aan de hand van de drie vrouwen die de Belgische kunstwereld zoekend, met ‘de blues’ of dartelend, maar altijd betekenisvol bestormen.
Dat België een kunstland is wisten we al. Waar ter wereld wordt de menselijke tragiek en lichtzinnigheid, het schone en het lelijke, het tijdelijke en het eeuwige zo mooi weergegeven als in de Belgische schilderkunst sinds de Vlaamse Primitieven uit de 15e en begin 16e eeuw? Vertellers zijn het. Van Jan van Eijck tot aan Léon Spilliaert en van Pierre Alechinsky tot aan Roger Raveel. Wie beter dan Constant Permeke kan het leven van de Vlaamse zeelieden en hun vrouwen weergeven? En wie kan het groteske en het carnavaleske, de ‘onthulling van de lachwekkende mensheid’ treffender uitbeelden dan de in Oostende geboren en overleden James Ensor? Samen met René Magritte (surrealisme) en Paul Delvaux (poëtisch realisme) markeerde hij de Belgische klassiek moderne schilderkunst waarin het vertellende en realistische element en de fantasie hand in hand gaan. Het is precies die vrijheid van de geestelijke verbeelding en de vrijheid van artistieke expressie die hun kunst ongeëvenaard maakt en, tot op de dag van vandaag, een inspiratiebron voor velen.
Denk aan Luc Tuymans die in de documentaire 'In het licht van de argwaan' (van regisseur John Albert Jansen, https://www.avrotros.nl/close-up/gemist/detail/luc-tuymans-in-het-licht-van-de-argwaan/) en in het Belgische radioprogramma ‘Klara’ (https://klara.be/pompidou-donderdag-20-februari-2020-leon-spilliaert-londen) het belang van de, in zijn ogen, onderbelichte Spilliaert (wiens kunst somberder en pessimistischer van toon maar ook spiritueler en minimaler dan dat van zijn tijdgenoten is) benadrukt. In deze collectie ga ik op zoek naar elementen die de kunst van drie jonge, vrouwelijke Belgische kunstenaars zo bijzonder maken. Anders dan die van hun voorgangers maar wel aan hen schatplichtig. Want ook dat is kenmerkend voor de Belgische kunst: er is vaak minder sprake van een breuk tussen elkaar opvolgende generaties dan in Nederland. Belgische kunstenaars houden van vernieuwing, maar zonder het verleden of de traditie te negeren. Juist door ernaar te verwijzen, er de draak mee te steken of ermee te spelen lijken ze het verleden enerzijds te willen celebreren om er anderzijds afstand van te doen. Maar laat ik concreet worden aan de hand van de drie vrouwen die de Belgische kunstwereld zoekend, met ‘de blues’ of dartelend, maar altijd betekenisvol bestormen.
0 Media items ᛫ 4 Beschikbare kunstwerken
6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Amber Andrews en de blues
Voor haar schilderijen put de Antwerpse kunstenaar Amber Andrews (1994) uit de Griekse mythologie, de renaissance, film, moderne kunst, Afrikaanse kunst, het maakt niet uit. Ze is geen verhalenverteller maar een verhalenschilder. Titels als ‘All the Secrets, all the Smiles’, ‘What the Thunder Said’, ‘Even Cowgirls Get the Blues’, ‘The Night Can Take so Many Forms’, ‘Your Nightmares Follow You Like a Shadow’ illustreren haar persoonlijke kijk op de klassieke en moderne schilderkunst. Terwijl we invloeden uit de recente en eeuwenoude kunstgeschiedenis herkennen geeft ze er een heel andere ‘draai’ aan.
Zo worden verwijzingen naar Picasso’s ‘Blauwe Periode’ in het schilderij ‘Even Cowgirls Get the Blues’ in een heel ander daglicht gezet vanwege de feministische en emotionele connotaties van de titel. Hier geen triomfantelijke man, trots gezeten op zijn paard, maar een ‘cowgirl’ die ‘de blues’ heeft. Is ze verlaten? En zo ja door wie? Een man, een vrouw (zie portret achter de ‘cowgirl’)? En wat betekent het veulen dat melk drinkt? Duidt dat op het moederschap? De baby blues? Het lijkt erop dat Andrews doorschildert waar haar mannelijke voorgangers ophielden. En daarmee bedoel ik dat ze de expressieve kanten van de schilderkunst, de gevoelens die een beeld kan oproepen, mede door de titels, lijkt te willen benadrukken. Alsof ze naar de oude meesters heeft gekeken niet alleen om te begrijpen wat en hoe ze schilderen maar om te zien wat ze níet schilderen. En juist dat probeert Andrews wel uit te beelden.
Met name in de ambiguïteit en de kwetsbaarheid van de protagonisten en hun omgeving lijkt Andrews te zoeken naar betekenissen waaraan haar mannelijke voorgangers, om wat voor reden dan ook, voorbijgingen. Door deze met haar vrouwelijke blik te zien en met haar vrouwelijke touch te verrijken geeft de kunstenaar een nieuwe, emotionele draai aan de kunstgeschiedenis. Hierdoor ziet de toeschouwer ineens ook meer en wordt de geschiedenis actueler.
(Vertegenwoordigd door: Gallery Sofie Van de Velde)
Voor haar schilderijen put de Antwerpse kunstenaar Amber Andrews (1994) uit de Griekse mythologie, de renaissance, film, moderne kunst, Afrikaanse kunst, het maakt niet uit. Ze is geen verhalenverteller maar een verhalenschilder. Titels als ‘All the Secrets, all the Smiles’, ‘What the Thunder Said’, ‘Even Cowgirls Get the Blues’, ‘The Night Can Take so Many Forms’, ‘Your Nightmares Follow You Like a Shadow’ illustreren haar persoonlijke kijk op de klassieke en moderne schilderkunst. Terwijl we invloeden uit de recente en eeuwenoude kunstgeschiedenis herkennen geeft ze er een heel andere ‘draai’ aan.
Zo worden verwijzingen naar Picasso’s ‘Blauwe Periode’ in het schilderij ‘Even Cowgirls Get the Blues’ in een heel ander daglicht gezet vanwege de feministische en emotionele connotaties van de titel. Hier geen triomfantelijke man, trots gezeten op zijn paard, maar een ‘cowgirl’ die ‘de blues’ heeft. Is ze verlaten? En zo ja door wie? Een man, een vrouw (zie portret achter de ‘cowgirl’)? En wat betekent het veulen dat melk drinkt? Duidt dat op het moederschap? De baby blues? Het lijkt erop dat Andrews doorschildert waar haar mannelijke voorgangers ophielden. En daarmee bedoel ik dat ze de expressieve kanten van de schilderkunst, de gevoelens die een beeld kan oproepen, mede door de titels, lijkt te willen benadrukken. Alsof ze naar de oude meesters heeft gekeken niet alleen om te begrijpen wat en hoe ze schilderen maar om te zien wat ze níet schilderen. En juist dat probeert Andrews wel uit te beelden.
Met name in de ambiguïteit en de kwetsbaarheid van de protagonisten en hun omgeving lijkt Andrews te zoeken naar betekenissen waaraan haar mannelijke voorgangers, om wat voor reden dan ook, voorbijgingen. Door deze met haar vrouwelijke blik te zien en met haar vrouwelijke touch te verrijken geeft de kunstenaar een nieuwe, emotionele draai aan de kunstgeschiedenis. Hierdoor ziet de toeschouwer ineens ook meer en wordt de geschiedenis actueler.
(Vertegenwoordigd door: Gallery Sofie Van de Velde)
0 Media items ᛫ 0 Beschikbare kunstwerken
0 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
De ‘vrijgezellenmachines’ van ‘sculptwerkster’ Fran van Coppenolle
Als ik Fran van Coppenolle (1998, woont en werkt in Wingene) in haar filmpjes op Instagram observeer doet ze me denken aan een bosnimf en als ik haar werk zie moet ik denken aan een vrouwelijke Panamarenko. Curator, criticus en schrijver Hans Theys beschrijft haar als de ‘patroonheilige van de geschutskoepel, de sutuurlijn en de gezaagde, gekapte, geplooide, gelaste, geschuurde en gelijmde ademruimtes. Sculptwerkster. Schikgodin. Lucht- & lichtnavigator.’ Maar zo mooi kan ik haar niet beschrijven, hoewel ik haar volledig in deze beschrijving herken. Bij Van Coppenolle gaat het niet om het maken van machines of het verlangen om te vliegen maar om de poëzie van het spel tussen binnen en buiten, structuur en leegte, ruimte en volume. Zo creëert ze beelden die je inderdaad als ‘ademruimtes’ kunt ervaren. Als een relikwie of een overblijfsel van een niet bestaanbare wereld.
‘Complementaire prikkels bij de vorm,’ zo zegt Van Coppenolle, ‘ze beïnvloeden elkaar en vloeien in elkaar als huid en geraamte. Altijd een voelbare tochtende binnenkant. Een werveling van lege ruimte in een strakgespannen volume laat de kleuren helderder worden tussen de graten van de sculptuur.’ Je ziet altijd de binnenkant zoals je door een geraamte heen kan kijken. De titels refereren als tekens aan een classificeren in kleur, materie en kwantiteit. Ondertussen blijven sculpturen onbezonnen dartelen en hun eigen tekentaal kwetteren in de ruimte.
Woorden als ‘dartelen’ en ‘tekentaal’ illustreren op perfecte wijze de ‘ziel’ van de kunst van Fran van Coppenolle waarin ‘verrassend frisse materialen onder spanning worden gezet; geklemd, gevlochten, ingesnoerd, en aan elkaar gerijgd tot ze onvatbare, onbegrijpelijke, boeiende voorwerpen vormen. Prachtige vrijgezellenmachines die als een accordeon openvouwende ademruimte de wereld in kwakken zonder iemand om toestemming te vragen.’ (Hans Theys, Emergent, Veurne).
Haar vaak hangende en bewegende beelden verwijzen naar zichzelf als op zichzelf staande entiteiten die lust en leven uitstralen (inderdaad ‘dartelen’); en liefde voor de natuur, voor oude en gebruikte materialen. Van Coppenolle blaast al wat is maar niet wordt opgemerkt nieuw leven in door vormen en volumes te creëren - uit nieuwe stoffen en gebruikte materialen - die nog niet eerder hebben bestaan, en daarom nu al toebehoren aan de toekomst.
(Vertegenwoordigd door: Eva Steynen.Deviation(s))
Als ik Fran van Coppenolle (1998, woont en werkt in Wingene) in haar filmpjes op Instagram observeer doet ze me denken aan een bosnimf en als ik haar werk zie moet ik denken aan een vrouwelijke Panamarenko. Curator, criticus en schrijver Hans Theys beschrijft haar als de ‘patroonheilige van de geschutskoepel, de sutuurlijn en de gezaagde, gekapte, geplooide, gelaste, geschuurde en gelijmde ademruimtes. Sculptwerkster. Schikgodin. Lucht- & lichtnavigator.’ Maar zo mooi kan ik haar niet beschrijven, hoewel ik haar volledig in deze beschrijving herken. Bij Van Coppenolle gaat het niet om het maken van machines of het verlangen om te vliegen maar om de poëzie van het spel tussen binnen en buiten, structuur en leegte, ruimte en volume. Zo creëert ze beelden die je inderdaad als ‘ademruimtes’ kunt ervaren. Als een relikwie of een overblijfsel van een niet bestaanbare wereld.
‘Complementaire prikkels bij de vorm,’ zo zegt Van Coppenolle, ‘ze beïnvloeden elkaar en vloeien in elkaar als huid en geraamte. Altijd een voelbare tochtende binnenkant. Een werveling van lege ruimte in een strakgespannen volume laat de kleuren helderder worden tussen de graten van de sculptuur.’ Je ziet altijd de binnenkant zoals je door een geraamte heen kan kijken. De titels refereren als tekens aan een classificeren in kleur, materie en kwantiteit. Ondertussen blijven sculpturen onbezonnen dartelen en hun eigen tekentaal kwetteren in de ruimte.
Woorden als ‘dartelen’ en ‘tekentaal’ illustreren op perfecte wijze de ‘ziel’ van de kunst van Fran van Coppenolle waarin ‘verrassend frisse materialen onder spanning worden gezet; geklemd, gevlochten, ingesnoerd, en aan elkaar gerijgd tot ze onvatbare, onbegrijpelijke, boeiende voorwerpen vormen. Prachtige vrijgezellenmachines die als een accordeon openvouwende ademruimte de wereld in kwakken zonder iemand om toestemming te vragen.’ (Hans Theys, Emergent, Veurne).
Haar vaak hangende en bewegende beelden verwijzen naar zichzelf als op zichzelf staande entiteiten die lust en leven uitstralen (inderdaad ‘dartelen’); en liefde voor de natuur, voor oude en gebruikte materialen. Van Coppenolle blaast al wat is maar niet wordt opgemerkt nieuw leven in door vormen en volumes te creëren - uit nieuwe stoffen en gebruikte materialen - die nog niet eerder hebben bestaan, en daarom nu al toebehoren aan de toekomst.
(Vertegenwoordigd door: Eva Steynen.Deviation(s))