De galeriebezoekers onder ons kennen hem misschien nog van de Haagse presentatieinstelling met de enigmatische naam Liefhertje en de Grote Witte Reus waarvan hij, Robert Jan Verhagen (1972) alias de Grote Witte Reus, van 2008 tot 2019 artistiek leider was. Zelf opgeleid als kunstenaar aan de KABK in Den Haag en het Sandberg Instituut in Amsterdam realiseerde Robert Jan zich al vroeg dat zijn ware creativiteit schuilt in het scouten van talent, cureren van shows en schrijven over kunst.
Zo was hij onlangs gastcurator van de veel geprezen tentoonstelling ‘Generation Z’ in Museum Belvédère in Heerenveen (nog t/m 20 september te bezoeken) en onderdeel van het Noorderlicht Internationaal Fotofestival 2020. Dit festival richt zich van oudsher op lens-based media en dit jaar draait alles om generatie Z. Een generatie die het, aldus Tracy Metz in de NRC van 19 augustus jongstleden, met een overdaad aan informatie en de druk van de (sociale) media, een klimaatcrisis, nationalisme, economische stagnatie en een verwoestend virus, niet gemakkelijk heeft. To say the least. Negentwintig deelnemers, allen behorend tot de Generatie Z, uit zeventien landen koos hij uit om antwoord te geven op de vraag: Hoe verder? In eigen woorden legt Robert Jan uit wat hem tijdens die zoektocht opviel en hoe hij tot zijn collectie voor GalleryViewer kwam.
De vraag om een selectie te maken van de werken op GalleryViewer viel samen met mijn gastcuratorschap voor het Noorderlicht Festival 2020. Wat is het antwoord van Gen Z op een veranderende wereld, een bedreigde planeet? Een half jaar heb ik daar onderzoek naar mogen doen en zodoende ontdekte ik een boeiende generatie jongvolwassenen. Het overgrote deel van de inzendingen, het festival werkt deels met een open-call, richt zich op een veelheid aan identiteitsvraagstukken die moeten leiden tot meer gelijkwaardigheid in de wereld. Daarbij is het me opgevallen dat het zoeken naar persoonlijke wortels op uiteenlopende en totaal eigenzinnige manieren wordt ingestoken. Ik vond het erg boeiend om te zien dat makers teruggrijpen naar familiewaarden en terug schalen naar een ‘dicht bij huis mentaliteit’. Dat zorgt voor herkenning en het genereert een gevoel van gelijkwaardigheid. Het wekt bij mij vooral de indruk dat er behoefte is aan efficiëntie om tot gelijkwaardigheid te komen en er stilaan een bescheidenheid ontstaat die past bij het grote dilemma dat de generatie voor de kiezen krijgt: de klimaatcrisis.
Het loslaten van het humanistisch wereldbeeld en de decentralisatie van de mens zijn onderwerpen die met een sneltreinvaart op ons afkomen. Onze verhouding tot de natuur zullen we in korte tijd moeten herzien om het dystopische toekomstbeeld voor te zijn. Gelukkig zijn veel kunstenaars daar al lang mee bezig en werken zij vooruit naar de fundering en formulering van een nieuwe toekomst.
Ik heb uit het aanbod op GalleryViewer een serie proberen te maken over de manier waarop we ons toekomstbeeld vormen en waar we dat op baseren.
Foto Robert Jan Verhagen: Billie Verhagen © 2020