Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Nina Folkersma
Hedendaags Surrealisme
Nina Folkersma (kunsthistoricus en zelfstandig curator) stelde voor het Centraal Museum in Utrecht de tentoonstelling De tranen van Eros. Moesman, surrealisme en de seksen samen. De alom geprezen tentoonstelling opende op 14 februari, werd kort daarop abrupt gesloten vanwege het Coronavirus en wordt - naar alle waarschijnlijkheid - verlengd tot 16 augustus 2020. En gelukkig maar, want deze spannende expo wil je niet missen.
Uitspraken als die van de surrealistische kunstenaar J. H. Moesman (1909 -1988): ’Ik ben nooit wreed tegen beesten, maar ik zou best een mooie vrouw willen martelen, een mooie vrouw die ervan houdt’, zijn natuurlijk koren op de molen van - niet alleen - iedere feminist. Op de website van het Centraal Museum staat te lezen: ‘De surrealisten verzetten zich tegen de preutse moraal van hun tijd en de traditionele man-vrouw verhoudingen, en tegelijkertijd hadden ze weinig oog voor de ongelijke positie van vrouwen binnen hun eigen beweging. De vrouw werd in hun kunstwerken beschouwd als lustobject of behandeld als fetisj.’ Moesman was blijkbaar niet de enige. Om ook eens de onbekende kant van de surrealistische geschiedenis aan het licht te brengen vroeg Nina zich af welke vrouwelijke kunstenaars deel uitmaakten van deze beweging en hoe zij omgingen met onderwerpen als lust en seks, macht en onderdrukking.
“Tot mijn grote verdriet is de tentoonstelling nu gesloten vanwege de maatregelen rondom het coronavirus. In de slechts vier weken dat hij open is geweest, kregen we zeer positieve reacties van het publiek. Niet alleen vanwege de bloedmooie vormgeving van de tentoonstelling (door ontwerper Afaina de Jong), maar ook omdat we het bestaand beeld van het surrealisme bijstellen. Zo laten we zien dat er veel vrouwelijke kunstenaars actief waren binnen de beweging, zoals Leonora Carrington, Dorothea Tanning, Leonor Fini en Claude Cahun. Deze vrouwelijke surrealisten staan nu enorm in de belangstelling. We laten ook zien hoe actueel de surrealisten vandaag de dag nog zijn. Het waren enorm vrijgevochten types die naar hartelust experimenteerden met erotiek, seksualiteit en gender. Hun invloed zie je terug in het werk van hedendaagse kunstenaars als Viviane Sassen, Sarah Lucas en Gillian Wearing. Ik mis het om rondleidingen te geven door de tentoonstelling en mijn enthousiasme te delen over de prachtige werken die we hebben samengebracht. De uitnodiging van GalleryViewer om een collectie samen te stellen van kunstwerken die je ‘hedendaags surrealistisch’ zou kunnen noemen, neem ik dan ook graag aan. Met plezier duik ik opnieuw in de wereld van de onbewuste angsten en verlangens, de fetisj en het cadavre exquis.’’
Uitspraken als die van de surrealistische kunstenaar J. H. Moesman (1909 -1988): ’Ik ben nooit wreed tegen beesten, maar ik zou best een mooie vrouw willen martelen, een mooie vrouw die ervan houdt’, zijn natuurlijk koren op de molen van - niet alleen - iedere feminist. Op de website van het Centraal Museum staat te lezen: ‘De surrealisten verzetten zich tegen de preutse moraal van hun tijd en de traditionele man-vrouw verhoudingen, en tegelijkertijd hadden ze weinig oog voor de ongelijke positie van vrouwen binnen hun eigen beweging. De vrouw werd in hun kunstwerken beschouwd als lustobject of behandeld als fetisj.’ Moesman was blijkbaar niet de enige. Om ook eens de onbekende kant van de surrealistische geschiedenis aan het licht te brengen vroeg Nina zich af welke vrouwelijke kunstenaars deel uitmaakten van deze beweging en hoe zij omgingen met onderwerpen als lust en seks, macht en onderdrukking.
“Tot mijn grote verdriet is de tentoonstelling nu gesloten vanwege de maatregelen rondom het coronavirus. In de slechts vier weken dat hij open is geweest, kregen we zeer positieve reacties van het publiek. Niet alleen vanwege de bloedmooie vormgeving van de tentoonstelling (door ontwerper Afaina de Jong), maar ook omdat we het bestaand beeld van het surrealisme bijstellen. Zo laten we zien dat er veel vrouwelijke kunstenaars actief waren binnen de beweging, zoals Leonora Carrington, Dorothea Tanning, Leonor Fini en Claude Cahun. Deze vrouwelijke surrealisten staan nu enorm in de belangstelling. We laten ook zien hoe actueel de surrealisten vandaag de dag nog zijn. Het waren enorm vrijgevochten types die naar hartelust experimenteerden met erotiek, seksualiteit en gender. Hun invloed zie je terug in het werk van hedendaagse kunstenaars als Viviane Sassen, Sarah Lucas en Gillian Wearing. Ik mis het om rondleidingen te geven door de tentoonstelling en mijn enthousiasme te delen over de prachtige werken die we hebben samengebracht. De uitnodiging van GalleryViewer om een collectie samen te stellen van kunstwerken die je ‘hedendaags surrealistisch’ zou kunnen noemen, neem ik dan ook graag aan. Met plezier duik ik opnieuw in de wereld van de onbewuste angsten en verlangens, de fetisj en het cadavre exquis.’’
2 Media items ᛫ 20 Beschikbare kunstwerken
8 shows ᛫ 8 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Het werk van Paul Kooiker zit vol referenties aan het surrealisme: spiegels, ogen, schoenen en andere fetisjen. Zijn voorliefde voor zwaarlijvige vrouwen, vaak gefotografeerd zonder hoofd, roept het werk van de surrealist Hans Bellmer in gedachten. Net als Bellmer, die zijn vrouwelijke modellen liet insnoeren met touwen, of geamputeerde poppen gebruikte voor zijn nogal gewelddadige werk, wordt Kooiker wel eens verweten dat zijn werk vrouwonvriendelijk is. Kooikers antwoord:
“Dat is precies waar ik het over wil hebben. Ik wil de kijker bewust maken van het feit dat geweld inherent is aan het kijken zelf.”
2 Media items ᛫ 29 Beschikbare kunstwerken
4 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Waarom zou Gluklya dit werk een ‘surrealistische stoel’ hebben genoemd? Ze maakte dit werk samen met een aantal vluchtelingen die wachtten op hun verblijfsvergunning in de voormalige Amsterdamse Bijlmerbajes. De aangeklede stoel oogt solide, zacht en menselijk. De situatie waarin de vluchtelingen zich bevonden, was op alle fronten juist het tegenovergestelde. Om een tegenwicht te bieden aan de kwetsbaarheid en onzekerheid van hun bestaan organiseerde Gluklya eveneens een ‘carnaval van de onderdrukte gevoelens’.
2 Media items ᛫ 45 Beschikbare kunstwerken
17 shows ᛫ 2 Highlights ᛫ 1 Aanbevelingen
Het grappige, sensuele en intelligente werk van Pauline Curnier Jardin verveelt mij nooit. Net als de surrealistische kunstenaar Leonora Carrington gelooft Curnier Jardin in vloeibare connecties tussen ratio en emotie, mannelijk en vrouwelijk en menselijke en niet-menselijke wezens. Een terugkerend motief in haar werk is het oog. Hier heeft ze er zelfs een glitterend altaartje voor opgericht. Het oog als portaal naar een innerlijke wereld én als blikopener naar een alternatief universum.