Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Manuela Klerkx
‘Alles wat zou kunnen zijn’ in zes kunstwerken
Terwijl ik vanochtend over de grachten door Amsterdam liep, luisterde ik naar een interview met de Vlaamse dichter, schrijver, theatermaker en medecurator van Kunstenfestival Watou (2021, afdeling poëzie) Peter Verhelst (Brugge, 1962) voor het radioprogramma ‘Nooit meer slapen’. Aanleiding was de Constantijn Huygensprijs die hij in 2021 won voor zijn ‘adembenemende oeuvre’ en die hij (pas) onlangs in ontvangst kon nemen. Hij won deze prestigieuze prijs, aldus de jury, voor zijn niet aflatende zoektocht ‘naar alles wat zou kunnen zijn.'
In dit interview vertelt hij op meeslepende wijze hoe de schilderijen van Jan van Eijk, de gedichten van Hadewijch en de new wave muziek uit zijn jeugd zijn verbeelding aanwakkerden. Nog steeds spelen literatuur en beeldende kunst een grote rol in zijn werk. Verhelst’s literatuur kenmerkt zich door de afwezigheid van een duidelijke verhaallijn en een uiterst beeldende en zintuiglijke schrijfstijl - vaak geënt op bestaande sprookjes, fabels en mythes uit de oudheid - die je meeneemt naar een wereld waarin feit en fictie naast elkaar bestaan. In 2018, als eerste winnaar van de nieuwe Sybren Poletprijs voor experimentele, Nederlandstalige schrijvers, beschreef de jury Verhelst als 'een magistrale oeuvrebouwer' en als 'de ontwerper van een literair labyrint dat blijft groeien in eenheid en verscheidenheid, waarin je eindeloos kunt dwalen, of een van de vele uitgangen kunt nemen, maar de eindbestemming nooit vindt.’ Het idee van kunst en literatuur zonder narratief element of chronisch tijdsverloop, waarin we kunnen dwalen als in een labyrinth spreekt me erg aan.
In deze collectie ga ik op zoek naar kunstwerken die diezelfde verwarring of raadselachtigheid oproepen. Het interview met Peter Verhelst, waarin hij het belang van wat zou kunnen zijn in tegenstelling tot wat ís onderstreept, in gedachten…
* https://nl.wikipedia.org/wiki/Peter_Verhelst
**Nooit meer slapen op NPO1 van zaterdag 22 januari 2022
In dit interview vertelt hij op meeslepende wijze hoe de schilderijen van Jan van Eijk, de gedichten van Hadewijch en de new wave muziek uit zijn jeugd zijn verbeelding aanwakkerden. Nog steeds spelen literatuur en beeldende kunst een grote rol in zijn werk. Verhelst’s literatuur kenmerkt zich door de afwezigheid van een duidelijke verhaallijn en een uiterst beeldende en zintuiglijke schrijfstijl - vaak geënt op bestaande sprookjes, fabels en mythes uit de oudheid - die je meeneemt naar een wereld waarin feit en fictie naast elkaar bestaan. In 2018, als eerste winnaar van de nieuwe Sybren Poletprijs voor experimentele, Nederlandstalige schrijvers, beschreef de jury Verhelst als 'een magistrale oeuvrebouwer' en als 'de ontwerper van een literair labyrint dat blijft groeien in eenheid en verscheidenheid, waarin je eindeloos kunt dwalen, of een van de vele uitgangen kunt nemen, maar de eindbestemming nooit vindt.’ Het idee van kunst en literatuur zonder narratief element of chronisch tijdsverloop, waarin we kunnen dwalen als in een labyrinth spreekt me erg aan.
In deze collectie ga ik op zoek naar kunstwerken die diezelfde verwarring of raadselachtigheid oproepen. Het interview met Peter Verhelst, waarin hij het belang van wat zou kunnen zijn in tegenstelling tot wat ís onderstreept, in gedachten…
* https://nl.wikipedia.org/wiki/Peter_Verhelst
**Nooit meer slapen op NPO1 van zaterdag 22 januari 2022
0 Media items ᛫ 1 Beschikbare kunstwerken
3 shows ᛫ 9 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Het beeld versus het woord
Het werk ‘Het Duel’ van Dittmar Viane is een goed voorbeeld van een schilderij dat illustreert hoe sterk ‘beeld’ kan zijn. Zijn werk doet denken aan dat van de Vlaamse Primitieven (15e en begin 16e eeuw): een artistieke bloeiperiode die gekenmerkt wordt door een ver doorgedreven verfijning van de olieverftechniek en de ambitie om de zichtbare wereld op een zo gedetailleerd mogelijke wijze weer te geven. Ook in de religieuze beeldtaal of iconografie wordt dit realisme toegepast. Verhelst beweert dat het scheppen van een beeld veel belangrijker is dan het scheppen van een verhaal: een goed beeld kan eindeloos veel verhalen scheppen terwijl een verhaal weinig of geen ruimte voor verbeelding overlaat. De schilderkunst van Viane beantwoordt geheel aan deze uitspraak. Zowel Verhelst als Viane delen een grote passie voor de thematiek die de Vlaamse Primitieven hanteerden zoals religie, kleding, landschappen en portretten. Viane liefde voor de schilderkunst van met name Hans Memling die leefde in de 15e eeuw, zien we terug in zijn portretten met de gedetailleerde landschappen op de achtergrond.
(Everyday Gallery)
Het werk ‘Het Duel’ van Dittmar Viane is een goed voorbeeld van een schilderij dat illustreert hoe sterk ‘beeld’ kan zijn. Zijn werk doet denken aan dat van de Vlaamse Primitieven (15e en begin 16e eeuw): een artistieke bloeiperiode die gekenmerkt wordt door een ver doorgedreven verfijning van de olieverftechniek en de ambitie om de zichtbare wereld op een zo gedetailleerd mogelijke wijze weer te geven. Ook in de religieuze beeldtaal of iconografie wordt dit realisme toegepast. Verhelst beweert dat het scheppen van een beeld veel belangrijker is dan het scheppen van een verhaal: een goed beeld kan eindeloos veel verhalen scheppen terwijl een verhaal weinig of geen ruimte voor verbeelding overlaat. De schilderkunst van Viane beantwoordt geheel aan deze uitspraak. Zowel Verhelst als Viane delen een grote passie voor de thematiek die de Vlaamse Primitieven hanteerden zoals religie, kleding, landschappen en portretten. Viane liefde voor de schilderkunst van met name Hans Memling die leefde in de 15e eeuw, zien we terug in zijn portretten met de gedetailleerde landschappen op de achtergrond.
(Everyday Gallery)
0 Media items ᛫ 10 Beschikbare kunstwerken
2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Licht
Richard Westerhuis (1965) is een Nederlandse fotograaf die in zijn raadselachtige fotoserie This is the poem I promised you het begrip huiselijkheid subtiel in beeld brengt. De kamers zijn leeg, er is geen spoor van leven te bekennen en toch bekruipt je het gevoel dat er iets aan de hand is, dat er iets geks heeft plaatsgevonden. Het verhaal ontbreekt, maar er is sprake van een situatie die de fantasie prikkelt. De ene keer is de kamer leeg en doordrenkt van een warme kleur geel; dan weer is de kamer blauw verlicht en zijn er sporen van leven, van spelende kinderen, dinerende gezinsleden te bekennen. Er is niet één werkelijkheid, lijkt de kunstenaar te zeggen. Er is niet één verhaal maar er zijn er talloze, te bedenken en te beleven. En daarbij is de betekenis dragende rol van licht van essentieel belang. Precies zoals in Verhelst’s zintuigelijke novelle ‘Lichamen’, een boek over de lockdown en de vraag wat eenzaamheid met een mens doet en ja, het verlangen naar licht daarbij.
(Arwe Gallery)
Richard Westerhuis (1965) is een Nederlandse fotograaf die in zijn raadselachtige fotoserie This is the poem I promised you het begrip huiselijkheid subtiel in beeld brengt. De kamers zijn leeg, er is geen spoor van leven te bekennen en toch bekruipt je het gevoel dat er iets aan de hand is, dat er iets geks heeft plaatsgevonden. Het verhaal ontbreekt, maar er is sprake van een situatie die de fantasie prikkelt. De ene keer is de kamer leeg en doordrenkt van een warme kleur geel; dan weer is de kamer blauw verlicht en zijn er sporen van leven, van spelende kinderen, dinerende gezinsleden te bekennen. Er is niet één werkelijkheid, lijkt de kunstenaar te zeggen. Er is niet één verhaal maar er zijn er talloze, te bedenken en te beleven. En daarbij is de betekenis dragende rol van licht van essentieel belang. Precies zoals in Verhelst’s zintuigelijke novelle ‘Lichamen’, een boek over de lockdown en de vraag wat eenzaamheid met een mens doet en ja, het verlangen naar licht daarbij.
(Arwe Gallery)
Peter Lindbergh
0 Media items ᛫ 27 Beschikbare kunstwerken
0 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Herinneringen
In 2018 overleed Peter Verhelst’s moeder geheel onverwacht. Maanden later begon hij te schrijven aan Voor het vergeten. Een boek dat niet zozeer over zijn moeder of over de dood gaat, maar eerder een hartstochtelijke ode is aan ‘ons hakkelende, tastende verzet tegen betekenisloosheid en verdriet. Verhelst probeert met handen en voeten iets vitaals te scheppen. Iets wat we ons blijvend kunnen herinneren. Om eindelijk te kunnen vergeten.’*
Net als in de romans van Verhelst, draait het in de fotografie van Lindbergh om kijken, kijken, kijken. Hij zocht schoonheid en betekenis in een detail, in iets spontaans dat je je leven lang bij blijft. Zoals een paar witte pumps, achtergelaten op het strand. Het verhaal verzin je erbij. Net als bij Verhelst.
* Flaptekst van de roman ‘Voor het vergeten’, Peter Verhelst
(Geukens & De Vil)
In 2018 overleed Peter Verhelst’s moeder geheel onverwacht. Maanden later begon hij te schrijven aan Voor het vergeten. Een boek dat niet zozeer over zijn moeder of over de dood gaat, maar eerder een hartstochtelijke ode is aan ‘ons hakkelende, tastende verzet tegen betekenisloosheid en verdriet. Verhelst probeert met handen en voeten iets vitaals te scheppen. Iets wat we ons blijvend kunnen herinneren. Om eindelijk te kunnen vergeten.’*
Wat kun je anders doen dan kijken, opnieuw kijken, beter kijken, betasten met je ogen,
ruiken en luisteren en proeven met je ogen, elk detail, elke kleurschakering,
elke welving, elke cel, ín elke cel, in de hoop nooit te vergeten,
in de hoop niet verloren te laten gaan, voor altijd bij je te kunnen houden –
had ik maar beter gekeken, elk detail, elk geliefd detail, elke…
ruiken en luisteren en proeven met je ogen, elk detail, elke kleurschakering,
elke welving, elke cel, ín elke cel, in de hoop nooit te vergeten,
in de hoop niet verloren te laten gaan, voor altijd bij je te kunnen houden –
had ik maar beter gekeken, elk detail, elk geliefd detail, elke…
Peter Verhelst
Net als in de romans van Verhelst, draait het in de fotografie van Lindbergh om kijken, kijken, kijken. Hij zocht schoonheid en betekenis in een detail, in iets spontaans dat je je leven lang bij blijft. Zoals een paar witte pumps, achtergelaten op het strand. Het verhaal verzin je erbij. Net als bij Verhelst.
* Flaptekst van de roman ‘Voor het vergeten’, Peter Verhelst
(Geukens & De Vil)
3 Media items ᛫ 22 Beschikbare kunstwerken
6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Het natuurlijke versus het artificiële
Magali Reus (1981) maakt beelden waarbij ze een verband legt tussen het menselijk lichaam en door haarzelf in elkaar gezette objecten. Objecten als stoelen, stoepranden, hangsloten en koelkasten worden door haar onderzocht, uit hun context gehaald en uitvergroot als onderdeel van een fysieke presentatie die de oorspronkelijke betekenis van de losse onderdelen ruimschoots overtreft. Ook kleuren, natuurlijke materialen als leer en texturen worden gebruikt om bestaande associaties in de war te schoppen en de toeschouwer uit te dagen naar nieuwe betekenissen te zoeken. Evenals in het oeuvre van Verhelst spelen mystiek, lichamelijkheid en het gebrek aan een verhaallijn of een andere vorm van logica een grote rol in Reus’ werk. Beiden zijn geïnteresseerd in het raadsel achter dingen waar we normaal niet over na denken en beiden slaan een brug tussen natuur en cultuur, het logische en het raadselachtige.
(Galerie Fons Welters)
Magali Reus (1981) maakt beelden waarbij ze een verband legt tussen het menselijk lichaam en door haarzelf in elkaar gezette objecten. Objecten als stoelen, stoepranden, hangsloten en koelkasten worden door haar onderzocht, uit hun context gehaald en uitvergroot als onderdeel van een fysieke presentatie die de oorspronkelijke betekenis van de losse onderdelen ruimschoots overtreft. Ook kleuren, natuurlijke materialen als leer en texturen worden gebruikt om bestaande associaties in de war te schoppen en de toeschouwer uit te dagen naar nieuwe betekenissen te zoeken. Evenals in het oeuvre van Verhelst spelen mystiek, lichamelijkheid en het gebrek aan een verhaallijn of een andere vorm van logica een grote rol in Reus’ werk. Beiden zijn geïnteresseerd in het raadsel achter dingen waar we normaal niet over na denken en beiden slaan een brug tussen natuur en cultuur, het logische en het raadselachtige.
(Galerie Fons Welters)
Valentina Gal
2 Media items ᛫ 3 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 3 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Hyperrealisme
Valentina Gal (1994) onderzoekt hoe de mensheid zich kan positioneren in een tijd en in een wereld waarin het steeds moeilijker wordt om te bepalen wat ‘echt’ is en wat toebehoort aan de verstoorde hyperrealiteit en de gemanipuleerde wereld van fake news en selfies. Gal doet verregaand onderzoek naar subculturen die vaak verborgen blijven voor het grote publiek. Zo creëerde ze haar eigen fursona: een fysiek of virtueel alter ego in de vorm van een antropomorfisch dier. Door technieken als deepfake en digitale animatie te combineren met een verleidelijke beeldtaal en elementen vol (kunst)historische betekenis, creëert Gal werelden die dermate hyperrealistisch zijn dat het haast eng is. Het doet me denken aan het boek ‘Lichamen’ van Peter Verhelst waarin eveneens een verstoorde realiteit gestalte krijgt in de figuur van een man die lichamen vindt in een leegstaand gebouw dat langzaam overwoekerd wordt door natuur. Zowel bij de kunstenaar als bij de schrijver voel je dat er iets onwerkelijks gaande is dat met name de zintuigen raakt. Er is geen sprake van een narratief maar van een vervreemdende wereld waar wij zelf deel van uitmaken en ieder zijn of haar eigen hyperrealistische - echter dan echt - verhaal kan vertellen.
(Galerie Franzis Engels)
Valentina Gal (1994) onderzoekt hoe de mensheid zich kan positioneren in een tijd en in een wereld waarin het steeds moeilijker wordt om te bepalen wat ‘echt’ is en wat toebehoort aan de verstoorde hyperrealiteit en de gemanipuleerde wereld van fake news en selfies. Gal doet verregaand onderzoek naar subculturen die vaak verborgen blijven voor het grote publiek. Zo creëerde ze haar eigen fursona: een fysiek of virtueel alter ego in de vorm van een antropomorfisch dier. Door technieken als deepfake en digitale animatie te combineren met een verleidelijke beeldtaal en elementen vol (kunst)historische betekenis, creëert Gal werelden die dermate hyperrealistisch zijn dat het haast eng is. Het doet me denken aan het boek ‘Lichamen’ van Peter Verhelst waarin eveneens een verstoorde realiteit gestalte krijgt in de figuur van een man die lichamen vindt in een leegstaand gebouw dat langzaam overwoekerd wordt door natuur. Zowel bij de kunstenaar als bij de schrijver voel je dat er iets onwerkelijks gaande is dat met name de zintuigen raakt. Er is geen sprake van een narratief maar van een vervreemdende wereld waar wij zelf deel van uitmaken en ieder zijn of haar eigen hyperrealistische - echter dan echt - verhaal kan vertellen.
(Galerie Franzis Engels)