Inloggen
Registreren
NL
Collecties
Manuela Klerkx
Rechtlijnig in 6 kunstwerken
De Argentijns-Italiaanse kunstenaar Lucio Fontana (1899-1969) was een groot vernieuwer in de schilderkunst. Door een rechte lijn - nou ja, bijna dan, want hij volgde de natuurlijke beweging van zijn arm - in het canvas te snijden bevrijdde hij de schilderkunst van het platte vlak. Met dit radicale gebaar nam hij afstand van het uitgangspunt dat een schilderij een plat vlak is waarop geschilderd kan worden om ruimte te suggereren. Fontana wilde niet langer een schilderij maken om het schilderij maar om - letterlijk - nieuwe ruimte te creëren: “Wanneer ik als schilder aan een van mijn geprepareerde doeken werk, wil ik geen schilderij maken, maar ik wil de ruimte openen, een nieuwe dimensie voor de kunst scheppen, het verbinden met de kosmos, zoals die oneindig uitgestrekt ligt achter het platte oppervlak van het beeld."*
Een lijn is eigenlijk niets meer dan een verbinding tussen twee punten en toch kan die van wezenlijk belang zijn voor de betekenis van een kunstwerk of de relatie van een kunstwerk tot de fysieke ruimte eromheen. Zo kan een lijn een horizon suggereren of diepte. Getekende en geschilderde lijnen, cirkels en rondjes bestaan eigenlijk uit niets anders dan een aaneenschakeling van punten die, afhankelijk van de dichtheid en de richting ervan, een gebroken of aaneengesloten lijn of cirkel vormen. Op het platte vlak of in de ruimte. Mondriaan’s verticale en horizontale lijnen zijn daarvan illustrerende voorbeelden.
Voor deze collectie ga ik op zoek naar de betekenis van lijnen in het werk van een aantal kunstenaars. Ik beperk me daarbij tot de rechte, schuine, horizontale en verticale lijn. De kromme lijn die, eenmaal gesloten, een cirkel vormt bewaar ik graag voor een andere keer.
*website Van Abbemuseum
Een lijn is eigenlijk niets meer dan een verbinding tussen twee punten en toch kan die van wezenlijk belang zijn voor de betekenis van een kunstwerk of de relatie van een kunstwerk tot de fysieke ruimte eromheen. Zo kan een lijn een horizon suggereren of diepte. Getekende en geschilderde lijnen, cirkels en rondjes bestaan eigenlijk uit niets anders dan een aaneenschakeling van punten die, afhankelijk van de dichtheid en de richting ervan, een gebroken of aaneengesloten lijn of cirkel vormen. Op het platte vlak of in de ruimte. Mondriaan’s verticale en horizontale lijnen zijn daarvan illustrerende voorbeelden.
Voor deze collectie ga ik op zoek naar de betekenis van lijnen in het werk van een aantal kunstenaars. Ik beperk me daarbij tot de rechte, schuine, horizontale en verticale lijn. De kromme lijn die, eenmaal gesloten, een cirkel vormt bewaar ik graag voor een andere keer.
*website Van Abbemuseum
0 Media items ᛫ 12 Beschikbare kunstwerken
1 shows ᛫ 1 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
In het persbericht behorende bij de duo-tentoonstelling ‘Brothers Forever: Koen Muller en Rik Vermeersch’ in de Brusselse galerie Sofie Van den Bussche zegt de Vlaamse kunstenaar Koen Muller (1948, Eksaarde): ‘Kennis heeft niks met veelheid te maken, wel met diepgang. Ik creëer structuren uit chaos. Elimineren doe ik op basis van mezelf toegeëigende beeldende processen.’
In het abstracte schilderij ‘Zonder titel 8’ uit 2021 zien we precies wat hij daarmee bedoelt. Een monochroom geschilderd vlak, waaronder vele lagen olieverf lijken te zitten en waarvan de dikke, linker rand ‘geboetseerd’ lijkt met behulp van een spatel, krijgt richting door een zwarte, strak geschilderde, verticale lijn aan de rechterkant van het doek. De lijn wordt ter hoogte van het midden geraakt door een geschraapte of gekraste horizontale lijn waar de daaronder gelegen gele verf doorheen schijnt en die de zwarte lijn met de linkerkant van het doek verbindt. Alsof de ‘geboetseerde’ linkerkant en de zwarte lijn het doek niet uit mogen lopen en door de horizontale lijn tot stilstand worden gebracht. De horizontale lijn, hoe subtiel ook, is hier essentieel want zij doorbreekt de beweging die door de twee verticale elementen op het doek wordt gesuggereerd. Er is geen sprake van een centraal punt op het doek maar van een middenlijn die de beweging halverwege het doek tot stilstand brengt. En precies aan die stilstand en de spanning die het oproept dankt het doek zijn diepgang en betekenis.
(Gallery Sofie Van den Bussche)
In het abstracte schilderij ‘Zonder titel 8’ uit 2021 zien we precies wat hij daarmee bedoelt. Een monochroom geschilderd vlak, waaronder vele lagen olieverf lijken te zitten en waarvan de dikke, linker rand ‘geboetseerd’ lijkt met behulp van een spatel, krijgt richting door een zwarte, strak geschilderde, verticale lijn aan de rechterkant van het doek. De lijn wordt ter hoogte van het midden geraakt door een geschraapte of gekraste horizontale lijn waar de daaronder gelegen gele verf doorheen schijnt en die de zwarte lijn met de linkerkant van het doek verbindt. Alsof de ‘geboetseerde’ linkerkant en de zwarte lijn het doek niet uit mogen lopen en door de horizontale lijn tot stilstand worden gebracht. De horizontale lijn, hoe subtiel ook, is hier essentieel want zij doorbreekt de beweging die door de twee verticale elementen op het doek wordt gesuggereerd. Er is geen sprake van een centraal punt op het doek maar van een middenlijn die de beweging halverwege het doek tot stilstand brengt. En precies aan die stilstand en de spanning die het oproept dankt het doek zijn diepgang en betekenis.
(Gallery Sofie Van den Bussche)
0 Media items ᛫ 12 Beschikbare kunstwerken
2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
De Vlaamse, in Antwerpen woonachtige John van Oers (1967) houdt ervan om figuratieve elementen te stileren, te abstraheren of zelfs te elimineren. Tijdens dat proces krijgt zijn werk een steeds universeler karakter. Voor Van Oers is kunst maken een constante evenwichtsoefening tussen achterhouden en prijsgeven, verhullen en onthullen. Deze boot bijvoorbeeld onthult dat Van Oers in de kern een tekenaar is. Met slechts een aantal (bronzen) lijnen ‘tekent’ hij als het ware een boot in de ruimte, of preciezer, in de lucht. Er is natuurlijk geen sprake van een echte boot maar wel van de suggestie ervan. Aan de hand van een klein aantal lijnen, door de kunstenaar bijeengebracht op basis van zijn verbeeldingskracht, ontstaat een object dat wij ervaren als een ‘boot’. Of liever gezegd, als een kunstwerk, want wat is kunst meer dan het geven van betekenis aan vorm?
(De Wael 15)
(De Wael 15)
0 Media items ᛫ 16 Beschikbare kunstwerken
6 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
De lijnen in de schilderijen van Ricardo van Eyk (1993, Utrecht) komen, net als andere andere schilderkundige onderwerpen zoals kleur, textuur en compositie, voort uit zijn onderzoek naar de betekenis ervan op doek. Hij wandelt graag met zijn camera door de stad, met name over industrieterreinen en in buitenwijken, op zoek naar vormen van onbedoelde schilderkunst die hij vervolgens vertaalt naar het doek. Van Eyk: “De jeugdige rebellie van sommige graffiti vind ik een zeer interessante kwaliteit. Een vandalistische kras of een haal kan een enorme snelheid, kracht en lust uitdrukken.” Van Eyk houdt van krachtige lijnen omdat ze het uiteindelijke beeld bepalen in een spel van chaos en beheersing. Vaak lijken ze fragmenten, of liever gezegd sporen van een ruimte of een plattegrond die in de loop der tijd is vervaagd en door hem nog verder is geabstraheerd en ontdaan van kleur. Hoe abstract ze er ook uit zien, Van Eyk’s schilderijen vinden hun oorsprong in de empirische werkelijkheid die hij, ontdaan van narratieve of andere betekenis dragende elementen, onthult op het doek waar ze een door de kunstenaar geschapen wereld creëren.
(tegenboschvanvreden)
(tegenboschvanvreden)
2 Media items ᛫ 22 Beschikbare kunstwerken
2 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Alain Biltereyst (1965, woont en werkt in Brussel) baseert zijn abstracte schilderijen op logo’s (zoals we die zien op vrachtauto’s en op de staart van vliegtuigen) en industrieel design (denk aan het ontwerp van een putdeksel of een hek). Het lijnenspel dat daar onderdeel van is legt hij, met aandacht voor gelaagdheid, herhaling en kleur, vast op kleine panelen. Zo weet hij de visuele onderdelen van reclame en design te ontdoen van hun oorspronkelijke betekenis en te verplaatsen naar de wereld van de kunst. Daar verwijzen ze zowel naar de abstractie van de moderne schilderkunst (De Stijl, Bauhaus) als naar de alledaagse werkelijkheid van reclame en design (Pop Art). De strakke uitvoering van Biltereyst’s houten panelen en wandschilderingen staan hun vermogen tot het oproepen van emoties geenszins in de weg. In tegendeel, dankzij de veelal ‘geleefde’ kwaliteit van de kleuren en de vaak wat smoezelig uitziende achtergrond communiceren ze gevoelens van herkenning en nostalgie.
(Baronian Xippas)
(Baronian Xippas)
0 Media items ᛫ 1 Beschikbare kunstwerken
0 shows ᛫ 0 Highlights ᛫ 0 Aanbevelingen
Atelier Pica Pica is een multidisciplinair collectief van drie Luikse kunstenaars, Boris Magotteaux (1978), Manuel Falcata (1979) en Jérôme Degive (1980). Nu eens realiseren ze een kunstwerk samen, dan weer apart maar altijd manifesteren zij zich onder hun gemeenschappelijke naam. Het oeuvre van Pica Pica beweegt zich tussen schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie en locatie-specifieke installaties en kenmerkt zich door een strakke, heldere lijnvoering die doet denken aan de constructivistische kunst van de jaren ‘10 en ’20 van de vorige eeuw. Voor hun werk doet de kunstenaars uitgebreid veldonderzoek in de periferie van stedelijke en landelijke gebieden waar ze allerlei materialen en objecten fotograferen en/of verzamelen. Van deze (gevonden) materialen maken ze objecten, onder andere meubels, die hun formele engagement met vorm, textuur, structuur, compositie en patronen illustreren. De betekenis en esthetiek van de lijnvoering variëren van werk tot werk. Zo kunnen ze dienen om structuur aan te brengen (door met lijnen vakken op het doek af te bakenen), objecten in de ruimte te positioneren en met elkaar te verbinden (met denkbeeldige en materiële lijnen) en vensters te maken die de blik op de (geschilderde) wereld beïnvloeden. Daarnaast kent hun werk ook vloeiende, organische lijnvoeringen die een contrast vormen met de strakke lijnvoering en hun oeuvre verrijkt.
(Eva Steynen.Deviation(s))
(Eva Steynen.Deviation(s))
2 Media items ᛫ 23 Beschikbare kunstwerken
5 shows ᛫ 13 Highlights ᛫ 2 Aanbevelingen
In de tekst van Lucette ter Borg 'Wie is er bang voor blauw en groen?' uit 2016 staat te lezen dat de werken van Jan van Munster (1939) staan als een huis maar met één ademtocht lijken te kunnen worden weggeblazen omdat ze zo fragiel ogen. En ze legt uit: “Dat komt omdat van Munsters werk vaak maar uit één enkele lijn bestaat. Soms kronkelt die lijn, soms ook schiet ze als een pijl schuin omhoog, soms vormt ze een cirkel. De lijnen zijn verlicht en hebben kleuren, opgebouwd uit neonbuizen. De kleuren, de duidelijke lijnvoering geven het werk zijn opvallend tekenachtige en esthetische kwaliteit.” Één enkele lijn. Simpeler kan het bijna niet. Maar die rechte lijn staat bij Van Munster voor zoiets essentieels als rust, en in de vorm van een kruis voor het oersymbool van de westerse, christelijke wereld. Hoewel zijn beeldtaal abstract is verwijst het naar grote thema’s als leven en dood, het aardse en het hemelse, het menselijke en het goddelijke, die hevige emoties kunnen oproepen. Het werk van van Munster verbindt het rationale met het emotionele op een weliswaar minimalistische manier maar die getuigt van een grote vitaliteit en energie.
(Galerie Ramakers/Galerie van den Berge/Slewe Gallery)
(Galerie Ramakers/Galerie van den Berge/Slewe Gallery)