In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Rudy Morren (auteur van Verdronken land, 58 jaar)
Wat betekent kunst voor u?
Gegrepen worden. Onverwachts bij de eerste aanblik plat tegen het canvas. Of je langzaamaan laten overmeesteren en de tegenstand vrijwillig voelen wegvloeien, om je er tenslotte helemaal aan over te geven. Hoe het me overkomt maakt me niet uit. De uiteindelijke beleving is dezelfde: het klinkt waarschijnlijk gek, maar het voelt als thuiskomen op een vreemde plek en je daar meteen goed voelen.
Heeft u kunst van huis uit meegekregen of heeft u zelf uw pad moeten vinden?
Bij mijn ouders hing in de woonkamer het spreekwoordelijke ‘Zigeunerjongetje met de dikke traan’ en dat zal het zowat geweest zijn. Kunst had geen plaats in hun wereld. Dat is geen verwijt, maar een feit. Het waren hardwerkende, lieve mensen wiens ouders elke dag op het land/veld stonden om hun kinderen te kunnen voeden. Voor kunst/kunstbeleving was er tijd noch geld. Ik heb dat nooit als een probleem ervaren. Ik vermoed dat ik 14, 15 jaar was toen ik langzaamaan interesse begon te krijgen voor het moois van de kunstwereld. Tijdens mijn opleiding aan de toneelschool is de doorbraak gekomen, bezocht ik musea en ging naar tentoonstellingen. Voor die tijd was daar geen sprake van. Het is door de wederzijdse bestuiving van zowel docenten als acteurs in spe dat de leegte werd opgevuld. Mijn goede vriend Michaël Pas nam me mee naar de Antwerpse kunstwereld van galerie De Zwarte Panter. Daar kocht ik ook mijn eerste zeefdruk: ‘Sneeuwwitje en de zeven dwergen’ van Fred Bervoets. Dat moet ergens eind jaren tachtig zijn geweest.
Waar haalt u uw informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Ik informeer me niet systematisch. Dat wil zeggen: ik ben niet geabonneerd op een kunstmagazine, maar ik lees wel elke dag de krant en pik zo mee wat er aangeboden wordt. Recent (met dank aan de coronacrisis) heb ik de online kunstwereld ontdekt. Wat een weelde! Wat een aanbod! Er zal ontegensprekelijk veel rommel tussen zitten – en soms zie je door de bomen het bos niet meer – maar de massa aan info is schier eindeloos.
Waar bekijkt u het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?Het is me bij het online kijken naar kunst nog niet overkomen dat ik door de bliksem getroffen werd. Daarvoor heb je toch de één op één ervaring nodig. De directe confrontatie met het kunstwerk levert de trigger voor de emotie, lijkt me. Zo heb ik ook nog nooit kippenvel gehad van het bladeren door de catalogus van een tentoonstelling – hoe zorgvuldig men ook aan de catalogus gewerkt heeft – terwijl ik me wel goed herinner dat ik door dezelfde beelden in de galerie intens werd ontroerd.
Hoe vaak per jaar koopt u kunst? Koopt u werk in oplage of liefst uniek werk?
Er is geen vast stramien of tijdverloop om wat te kopen. Uniek werk is natuurlijk fijn om te hebben, maar het voordeel van oplages is dat het in principe betaalbaarder is.
En waar koopt u dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Met uitzondering van de kunstbeurs heb ik overal gekocht. In een galerie heb je de zekerheid over herkomst en kwaliteit van het werk. En met een goede galeriehouder kun je al eens een afbetalingsplan opstellen als de aankoop een te grote hap uit het budget is.
Op een veiling kun je wel eens een koopje doen, maar moet je uitkijken dat je je niet laat meeslepen door het spel van opbieden en met een te zwaar geprijsd kunstwerk thuiskomt.
Onlangs heb ik nog een zeefdruk online gekocht. Dus nooit in het echt gezien. Nooit gedacht dat ik langs die weg wat zou kopen. De klik was er dus toch ;-). Soms overvalt het je en als de middelen het toelaten moet je toehappen.
Is het belangrijk dat u en uw partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslist u/jullie?
Elk nadeel heeft zijn voordeel: ik ben single en hoef niet te overleggen. Maar ik kan me voorstellen dat een partner wel eens bedenkelijk zou kijken bij een zoveelste aankoop.
Is er een galerie waar u een speciale band mee heeft?
Jaren geleden kwam ik met enige regelmaat in galerie De Zwarte Panter. Daarna heb ik een tijd galerie Graphic Matter van galeriehouder Peter Ruyffelaere bezocht die zich tegenwoordig – als ik het goed voorheb – vooral bezighoudt met de door hem opgerichte uitgeverij Ludion, en daar schitterende kunstboeken op de markt brengt. Zijn expertise – zeker wat betreft het grafische werk van Luc Tuymans – heeft hij in de bekwame handen van Bart van Acker en Gert Junes gelegd. Ze zijn de oprichters van galerie Art Partout, waarvan ik de collectie regelmatig – online – (wat een omwenteling door corona) bekijk. De drie vermelde galeries liggen in Antwerpen.
Als u een onbeperkt budget had, van wie zou u dan een werk aankopen?
Het hoeft helemaal geen huizenhoog budget te zijn. Een werk van Bram Bogart vind je al voor een paar duizend euro. Ik heb het dan over zijn latere werk, de monochromatische vlakken. Overweldigend van kleur en compositie.
Wie zijn uw favoriete kunstenaars (op Gallery Viewer), en waarom?
Grafisch: Raoul de Keyser. Achter een schijnbare simpliciteit ligt een enorm vakmanschap verscholen.
Luc Tuymans: hypnotiserend krachtig.
Michaël Borremans: bijzondere, vervreemde beelden die perfect uitgevoerd zijn.
De foto’s van Sarah Van Marcke: haar beelden ‘schuren’, alsof er zand in de machine zit.
Panamarenko: de overwinning van de kinderlijkheid en het speelse in de soms te elitaire kunstwereld.
Bram Bogart: de kleur en compositie die in je gezicht ontploft.
Het werk van Ilse D’Hollander oogt erg fragiel, maar de elektriciteit zindert van het doek. Het doet me erg aan Raoul de Keyzer denken en die op zijn beurt weer aan Roger Raveel. Twee reuzen!