KPMG Meijburg & Co, partner van Unseen Amsterdam, nodigt exposerende fotografen tijdens de beurs al vijf jaar uit om een voorstel in te dienen voor de Meijburg Art Commission. Het werk dat daar uit voortkomt wordt vervolgens opgenomen in de bedrijfscollectie. Tijdens Unseen 2016 werd het voorstel van Elspeth Diederix gekozen uit vijf inzendingen, wat betekende dat ze een werk op maat mocht gaan maken. In dit interview lees je waarom haar praktijk als kunstenaar zo bijzonder is en hoe ze haar werk op een bijzondere manier wist te verweven met de tuin van het hoofdkantoor Meijburg het resulterende kunstwerk.
Elspeth Diederix manipuleert in haar werken de natuur om op die manier magische en vooral surrealistische stillevens te creëren. Dat dromerige effect wordt nog eens versterkt door haar kenmerkende en uiterst nauwkeurige composities, kleur- en materiaalgebruik, dat vaak niet direct lijkt te corresponderen met dat wat er verbeeld wordt. Bijzonder is dat deze aanpassingen met de hand worden aangebracht, zonder dat daar Photoshop aan te pas komt. Diederix wil ons via haar foto’s deelgenoot maken van de oneindige poëzie, rijkdom en schoonheid van de natuur en alledaagse objecten. Ze probeert daarbij een heel specifiek moment te vangen.
Diederix: “Het moment waarop de alledaagse fenomenen hun vertrouwde verschijningsvorm verliezen en daardoor pas werkelijk zichtbaar worden.”
Het juryrapport van KPMG was destijds buitengewoon lovend:
“We waren onder de indruk van de ingetogen complexiteit van haar beelden. Op het eerste gezicht zijn het opvallende foto's van bloemen. Bij nadere beschouwing realiseert de kijker zich echter dat het werk een grote diepte heeft. Elspeth construeert omgevingen en manipuleert de werkelijkheid door bloemen te creëren die niet echt bestaan. Haar werk vereist dat je wat meer nadenkt, je afvraagt wat er aan de hand is, wat ze heeft gedaan om het beeld te creëren. Haar werk doet ons denken aan de beroemde Hollandse Meesters en de manier waarop zij licht gebruikten.”
Diederix werd in 1971 geboren in Nairobi in Kenia en groeide op in Colombia als dochter van een geoloog. Ze verhuisde in 1985 naar Nederland, waar ze studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie, gevolgd door een residentie aan de prestigieuze Rijksakademie. In eerste instantie begon ze in deze periode met het maken van sculpturen en schilderijen, maar ze specialiseerde zich uiteindelijk in de fotografie. Soms zoekt ze daarbij persoonlijke grenzen op, zoals voor een reeks dromerige onderwaterstillevens, ondanks het feit dat ze zichzelf omschrijft als een ‘bange duiker’. In 2002 sleepte Diederix de toonaangevende Prix de Rome voor Fotografie in de wacht. Toen ze in 2009 een studio kreeg in de Witte de Withstraat in Amsterdam bleek daar een flinke tuin aan vast te zitten. Ze volgde een hoveniersopleiding om zo alles te weten te komen over de plantenwereld. Die bloemen manipuleert ze bijvoorbeeld door ze te voorzien van minuscule geometrische patronen. Dat doet ze overigens niet om de natuur te verbeteren. Diederix: “Door onopvallende dingen extra te belichten, de achtergrond donkerder te maken of een streepje extra kleur te zetten, wil ik de schoonheid ervan benadrukken.”
In 2019 opende de fotograaf in Amsterdam-West een bijzonder project: het 800 vierkante meter tellende ‘The Miracle Garden’, een unieke, experimentele en openbare bloementuin in het Erasmuspark die volledig werd uitgedacht en uitgevoerd door de fotograaf. De tuin bevat honderden schitterende bloemsoorten en, door de jaren heen, ook een aantal mislukte experimenten. De tuin is tijdens ieder bezoek anders omdat er steeds iets anders in bloei staat.
Toen Diederix in 2016 de Meijburg Art Commission won bracht ze een verkennend bezoek aan het hoofdkantoor van KPMG en het zal dan ook geen verrassing zijn dat ze meteen een magnetische aantrekkingskracht voelde tot de binnentuin van het kantoorgebouw. “Een tuin vol prachtige bijzondere planten en struiken. Ik viel voor de verkleuring in het blad van de pruikenboom (Cotinus coggygria). Die bijzondere verkleuring heb ik als startpunt genomen voor het werk. De belangrijkste boodschap die ik met mijn werk wil overbrengen is het belang van het observeren van de grootsheid in onze omgeving. Ik ben gepassioneerd over het vinden van de schoonheid in de natuur, of in alledaagse objecten die onopgemerkt blijven. Ik wil dat mijn publiek de unieke kwaliteiten van ogenschijnlijk alledaagse onderwerpen realiseert. Omdat mijn werk voornamelijk flora en fauna toont, begon ik met het ontwikkelen van een project dat een verlopende overgang toont tussen de binnenkant en de buitenkant van het kantoor. Ik fotografeerde daarvoor in de buitenruimte. Ook de locatie waar ik het werk wilde hangen heeft mede het beeld bepaald: een smalle hoge ruimte. Omdat het kantoor zulke hoge plafonds heeft heb ik besloten om hoge, lange afdrukken te maken.”
We vragen haar ook hoe ze het project destijds ervaren heeft. “In tegenstelling tot veel andere commissies, heeft de Meijburg Art Commission een open einde, dus het ontwikkelen van dit project was erg leuk. Zonder de commissie had ik nooit tijd in de kantoortuin doorgebracht en had ik er ook nooit gedacht om zulke hoge prints te maken. En het feit dat het werk voor een specifieke ruimte in het kantoor moest worden gemaakt is eerder een interessante uitdaging dan een beperking - het was een soort puzzel die ik met behulp van creativiteit op moest lossen. Het is een genereuze prijs en ik vond het fijn om met de mensen van Meijburg art Commission te werken, ze zijn heel betrokken. Dit soort opdrachten geven je een kans om op een andere manier te werken, om iets anders uit te proberen. Voor deze opdracht heb ik een werk gemaakt in een formaat wat voor mij nieuw was omdat de ruimte daar om vroeg.”
Als we haar vragen of ze nog tips heeft voor toekomstige deelnemers dan zegt ze alleen: “Enjoy the process, dit zijn de leuke opdrachten.”