(tekst door Robot Love)
Mens
en machine raken steeds meer met elkaar verweven. In deze tentoonstelling
onderzoeken we dan ook op een positieve manier de band tussen die twee. Nieuwe
technologieën dagen ons hierbij uit na te denken over wie we zijn en wat
we willen worden. ROBOT LOVE schenkt bovendien aandacht aan de wrijvingen en
ethische dilemma’s die daarbij optreden. Veel mensen begrijpen namelijk niet
hoe robots en kunstmatige intelligentie (AI) de wereld waarnemen.
Om relaties op te kunnen bouwen met deze radicale nieuwkomers zijn vertrouwen
en verbeelding noodzakelijk. Evenals wederzijdse communicatie. Begrippen die we
stuk voor stuk associëren met liefde. Samen met wederkerigheid en empathie
zijn dit ogenschijnlijk normale concepten. Maar weten we wel écht wat ze
betekenen? Steeds meer mensen gedragen zich als een soort machine. Wellicht
moeten we dan ook niet bang zijn voor robots die op mensen lijken, maar voor
mensen die zich als robot gedragen.
Ondertussen timmeren robots namelijk hard aan de weg om eigenschappen te
beheersen die we zelf verwaarloosd hebben. Op deze manier zijn ze in staat met
ons te communiceren op emotioneel en intuïtief vlak. Zeker nu
slimme machines massaal de huiselijke sfeer betreden is er geen
ontkomen meer aan: robots en AI zijn spiegels die ons uitdagen onszelf en de
samenleving opnieuw uit te vinden. In deze tentoonstelling combineren
kunstenaars en auteurs robotica, neurowetenschappen en ethiek met elkaar.
Simpelweg om die ene vraag te beantwoorden: kunnen robots ons leren wat
liefde is?
De expositie Robot Love is tot 2 december 2018 te zien in de Campina melkfabriek in Eindhoven. In de expositie is werk te zien van onder andere:
ROBOT LOVE. Zoro Feigl, ABB’s first steps
Zoro Feigl, ABB's first steps
De
Nederlandse kunstenaar Zoro Feigl maakt kinetische (bewegende) kunstwerken
die spelen met het hebben en verliezen van controle. De robotarm die de
hoofdrol speelt in dit nieuwe werk van Feigl kennen we van fabrieken waar
bijvoorbeeld auto’s worden gemaakt. Waar ze in de fabriek met de grootste
precisie en snelheid zelfs met het meest kwetsbare materiaal kunnen
omgaan, is deze robotarm de controle kwijt. ABB leert met vallen en
opstaan, net als mensen. Balancerend op een halfronde bal ontstaat er een speelse
act die het midden houdt tussen plezier en angst.
ROBOT LOVE. Roger Hiorns, Beings
ROGER HIORNS, BEINGS, 2014 - 2018
De Britse kunstenaar Roger Hiorns maakt vaak gebruik van verrassende
materialen als antidepressiva, een verpulverd vliegtuig, gekristalliseerd
kopersulfaat en (delen van) het menselijk lichaam. Zijn werk heeft
iets ongemakkelijks, omdat het speelt met menselijke angsten en
onzekerheden. In de installatie Beings zoekt Hiorns naar een toekomstig
mensbeeld waarin technologische en biologische onderdelen steeds verder
met elkaar versmelten. De Beings zijn antropomorfe vormen die
met gevonden materialen vluchtig in elkaar zijn gezet. We herkennen
onszelf in hun imperfectie en groezeligheid.
ROBOT LOVE. Hans Op de Beeck. The Thread
Hans op de Beeck, The Thread
In de film The Thread van de Belgische kunstenaar Hans Op de Beeck
zien we het liefdesverhaal van twee mensen in essentie: meisje ontmoet
jongen, ze worden verliefd en jaren later sterft zij in zijn armen. De
poppen zijn volgens de traditie van het Japanse Bunraku theater bijna
levensgroot en worden bespeeld door anonieme poppenspelers die op gelijke
hoogte op het toneel staan. Net als in veel werk van Op de Beeck, maar ook
volgens de traditie van het Bunraku theater, reflecteert de film op
de universele menselijke thema’s van liefde, sterfelijkheid en
verlies. Met de poppen als hoofdrolspelers.
ROBOT LOVE. L.A. Raeven, Annelies, Looking for Completion
L.A. RAEVEN, ANNELIES, LOOKING FOR COMPLETION, 2018
(Werk in opdracht van stichting Niet Normaal)
Hoe zou het zijn als je de mogelijkheid hebt om jezelf of je geliefde
te kopiëren? Kun je daarmee de angst om verlaten te worden voorkomen? Met
het werk Annelies, Looking for Completion, onderzoekt het
kunstenaarsduo L.A. Raeven deze en andere vragen door middel van een op
zichzelf lijkende androïde robot. De tweelingzusjes zijn bekend geworden
met hun indringende en persoonlijke werk over maatschappelijke
thema’s zoals de vergaande individualisering en het benauwende streven
naar perfectie. Ook de ‘gekloonde’ drieling zus Annelies gaat in op deze
ontwikkelingen en richt zich op het gevoel van eenzaamheid dat hier
vaak uit voortkomt.
ROBOT LOVE Mohammad Salemy and Sam Samiee, Artificial Cinema
SAM SAMIEE & MOHAMMAD SALEMY, ARTIFICIAL CINEMA, 2018
(Werk in opdracht van stichting Niet Normaal)
Je kunt niet over robots of liefde praten zonder over cinema te praten.
Je kunt niet over cinema praten zonder over mensen te praten. Je kunt niet
over mensen praten zonder over machines te praten. Volgens Lacan is
liefde altijd cybernetisch geweest: het geven van iets dat je niet bezit
aan iemand die dat niet nodig heeft. Artificial Cinema is begonnen als
een project van The New Center for Research & Practice en werd
voor het eerst getoond in 2016 tijdens transitdisplay in Praag, de stad
die onze antropocentrische machines de naam Robot gaf.
Artificial Cinema ontmoet ons ergens tussen twee verschillende versies van
Ajayeb ul Makhloughat (Strange Creatures). De eerste door Mohammad Tousi
uit 1167 na Christus, de tweede door Zakarya Qazvini uit 1280 na
Christus. Geschreven in de stijl van encyclopedieën over de wonderen van
de wereld, is de eerste een meer grillig, poëtisch
en onwetenschappelijk verslag en de tweede geeft de lezer
een wetenschappelijk wereldbeeld. De Perzische cultuur voelt zich
comfortabel in poëzie, wetenschap, kunst en technologie.