19 september 2025, Wouter van den Eijkel
Het atelier van… Steven Antonio Manes
Silent Earthquake is de titel van de eerste solotentoonstelling van de Belgische beeldhouwer Steven Antonio Manes in Nederland. Daarin is naast een aantal sculpturen werk op papier te zien in Studio Seine. Die titel verwijst naar Manes’ karakter dat zich laat omschrijven als stille wateren, diepe gronden. “Ik ben een introvert persoon, gegrond, intrinsiek gemotiveerd, maar vaak in tweestrijd.” Silent Earthquake verwijst naar het innerlijke spanningsveld van stilte en explosie, kalmte en onrust.
Manes’ werkwijze is intuïtief, Sturm und Drang, noemt hij het. Doorgaans werkt hij aan meerdere werken tegelijk. Dat levert soms onverwachte kruisverbanden op tussen de verschillende werken. Opvallend is zijn felle palet. “Omdat mijn werkwijze zo intuïtief is, is er ook een directheid in mijn materiaalgebruik, ik wil dit zo puur mogelijk aanbrengen, ongemengd en eerlijk.” We spraken Steven Antonio Manes over Silent Earthquake, zijn werkwijze en plannen voor de toekomst.
Waar is je atelier en kan je beschrijven hoe het eruit ziet?
Mijn atelier bevindt zich in de buurt van Maastricht, vlak bij de Belgisch-Nederlandse grens. Enkele jaren geleden heb ik bewust de keuze gemaakt om Gent achter me te laten en me in Limburg te vestigen. Hier is ruimte, stilte en natuur. Hier vind ik de rust die ik nodig heb om mijn werk te maken. Het atelier zelf bestaat uit twee verschillende zones.
Aan de ene kant is er een plek die meer gericht is op onderzoekend werken: daar lees ik, teken ik en ontwerp ik. Het is de ruimte waar ideeën ontstaan. Aan de andere kant bevindt zich een representatiever deel, waar ik sculpturaal werk maak en mijn schetsen en ideeën vertaal naar fysieke vormen. Hier breng ik de werken naar een verder stadium en denk ik ook na over hoe ze uiteindelijk getoond kunnen worden in een tentoonstellingscontext.
Overzicht uit ‘Silent Earthquake’ in Studio Seine, Rotterdam
Je bent opgeleid tot beeldhouwer. Naast sculpturen maak je werk op papier. Waar moet een atelier aan voldoen? Wat heeft je ruimte absoluut nodig?
Voor mij moet een atelier niet alleen groot genoeg zijn, maar ook mentale ruimte bieden. Ik heb een ruime vloeroppervlakte nodig omdat ik vaak letterlijk op de grond werk. Het is belangrijk dat ik vrij rond mijn werken kan bewegen en ze kan benaderen vanuit verschillende hoeken en standpunten. De ruimte is dus ingedeeld in verschillende werkhoeken: enerzijds een stille plek waar ik zonder hinder kan schetsen, tekenen, lezen en opzoeken; anderzijds een robuuster deel waar ik ongestoord kan hameren, slijpen en krassen. Grote raampartijen zorgen voor natuurlijk licht en een directe verbinding met de natuur buiten.
Het atelier moet plaats bieden aan creatie in meerdere disciplines én aan de opslag van gereedschap, materialen en bestaand werk. Omdat mijn werk groeit als een visueel dagboek, orden ik mijn tekeningen en sculpturen per jaar. Zo ontstaan reeksen en hoofdstukken. Mijn atelier wordt daardoor niet enkel een werkruimte, maar ook een levend archief.
Kan je iets vertellen over je werkwijze? Maak je een plan vooraf en werk je dat minutieus uit of werk je juist intuïtiever? Werk je constant aan een sculptuur of werk je aan meerdere werken tegelijk?
Mijn manier van werken is sterk intuïtief, een soort sturm und drang. Hierdoor werk ik ook parallel aan verschillende projecten waarin onverwachte verbindingen kunnen ontstaan. Mijn werk bevat zowel een emotionele als een fysieke gelaagdheid; als het ene werk rust, schuif ik mijn focus door naar een ander. Een vaste routine is er niet bepaald. De sfeer en mijn gemoed van het moment bepalen of ik die dag eerder onderzoekend te werk ga of het direct wat steviger aanpak. Juist daarom is het voor mij belangrijk om aan meerdere werken tegelijk te werken, zo kan ik spontaan kiezen waar mijn aandacht en energie naartoe gaan.
Overzicht uit ‘Silent Earthquake’ in Studio Seine, nog te zien t/m 1 november
Gefeliciteerd met Silent Earthquake, je eerste solotentoonstelling in Nederland. Kan je uitleggen waar de titel op slaat?
De titel komt voort uit de elementen, voornamelijk het aardse. Ik ben een introvert persoon, gegrond, intrinsiek gemotiveerd, maar vaak in tweestrijd. ‘Silent Earthquake’ verwijst naar dat innerlijke spanningsveld: stilte en explosie, kalmte en onrust. Deze aardverschuivingen leven in ieder mens en zijn niet altijd zichtbaar aan de oppervlakte, maar ze resoneren diep. Ze hangen samen met afkomst, familie, trauma’s en persoonlijke geschiedenis. Ik geloof dat kunst een manier kan zijn om die verborgen bewegingen voelbaar te maken, zonder ze letterlijk uit te spreken.
‘Terremoto Silenzioso’, 2025, Studio Seine
Een van de dingen die opvallen zijn de Italiaanse woorden in de tekeningen. Je groeide op in België als zoon van Italiaanse ouders, waarom koos je in je werk voor Italiaanse woorden. Is dat je eerste taal, je moedertaal?
Vanuit deze taal en historie kan ik situaties vaak beter vatten. Mijn dubbele achtergrond zorgt automatisch voor een spanningsveld, daarom refereer ik vaak naar Italiaanse woorden. In die taal kan ik nuances en gevoelens beter vatten, omdat ze verbonden is met mijn familiegeschiedenis en jeugd. Het is een drager van betekenis.
‘Non è Ancora Finito’, 2024 (Image by © vandenbussche-vandenbossche) ‘Stare Zitto’, 2025
De woorden zijn zo opgeschreven dat ze iets wanhopig hebben, is dit mijn interpretatie of is dit zo?
Dit is niet specifiek de bedoeling, dat is de vrijheid van het schrift dat intuïtief wordt neergezet. Het idee van het krassen heeft iets obsessiefs in zich dat ik graag toelaat in mijn werk.
Iets anders dat opvalt is het felle pallet. Hoe kwam je daarop uit?
Door intense kleuren te gebruiken ten op zichtte van bepaalde achtergronden kan ik expressieve uitdrukkingen en herhaling naar voor laten komen. Omdat mijn werkwijze zo intuïtief is, is er ook een directheid in mijn materiaalgebruik, ik wil dit zo puur mogelijk aanbrengen, ongemengd en eerlijk.
Overzicht uit ‘Silent Earthquake’ en Conversazioni Difficili (Hard Talks), 2025
Je bent nu begin 30, je carrière begint net, wat hoop je de komende vijf jaar te maken.
Haha, bedankt voor de geruststelling. Als artiest kan het soms lijken alsof je steeds tijd te kort hebt. Ik wil mijn werk blijven doordrukken in verschillende zijsporen, door twee- en driedimensionaal te combineren. Meer specifiek wil ik mij richten op scenografieën en sculpturaal werk waarin beide werelden elkaar versterken. Ik wil het fysieke spanningsveld in mijn werk nog verder uitpuren.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Onlangs ben ik teruggekeerd van een reis door Marokko, samen met bevriende kunstenaars. Zulke ervaringen zijn voor mij ontzettend belangrijk. Ik geloof sterk in het belang van een gemeenschap: mensen om je heen die je inspireren, uitdagen en ondersteunen. Doorheen de jaren heb ik een hechte kring van kunstenaars en vrienden opgebouwd, en ik zie dat als een essentieel deel van mijn praktijk.
Residencies spelen daarin ook een grote rol. Voor mij zijn ze niet alleen een kans om in een nieuwe omgeving te werken, maar ook om nieuwe ontmoetingen aan te gaan. Vaak zijn het de mensen die je onderweg leert kennen die je werk onverwacht een nieuwe richting geven.
‘Calcestruzzo Disegno Uno’, 2024 (Image by © vandenbussche-vandenbossche) ‘Grattare’, 2023 (Image by © vandenbussche-vandenbossche)
