11 september 2025, Flor Linckens
Bob Bonies 88 jaar: een leven in kleur en vorm
Galerie Ramakers in Den Haag viert dit najaar de 88e verjaardag van Bob Bonies in de stad waar hij werd geboren. In een unieke solotentoonstelling, die tot en met 12 oktober te zien zal zijn, combineert de galerie schilderijen uit de jaren zestig en zeventig met nieuw werk. Het resultaat benadrukt de opmerkelijke consistentie en voortdurende vernieuwing in een praktijk die inmiddels meer dan zes decennia beslaat.
Bob Bonies werd op 3 oktober 1937 geboren in Den Haag als Bob Nieuwenhuis. Hij woonde het grootste deel van zijn leven in en rond zijn geboortestad, maar bracht ook langere periodes door in Stockholm, Washington en Montreal. Daar kwam hij onder meer in aanraking met color field painting, hard edge painting en minimal art, en in het bijzonder ook de monumentale schaal waarop deze stromingen zich vaak manifesteerden. Al in zijn jeugd bezocht hij vaak het Gemeentemuseum (het huidige Kunstmuseum) in Den Haag, waar vooral de grote collectie Mondriaans een diepe indruk op hem maakte. De invloed van De Stijl, de Russische avant-garde en het constructivisme is sindsdien een constante factor in zijn werk gebleven, maar zijn oeuvre ontwikkelde zich altijd vanuit een eigen, helder geformuleerd uitgangspunt.
Sinds het midden van de jaren zestig werkt Bonies volgens een strak systeem van zelfopgelegde regels. Hij probeert daarbij te onderzoeken tot welk punt je kunt versoberen zonder de visuele spanning te ondermijnen. Binnen die kaders zoekt hij naar synergie, waarbij de wisselwerking tussen elementen een totaal oplevert dat groter is dan de som der delen. In zijn conceptuele praktijk beperkt hij zich tot primaire kleuren, aangevuld met groen en wit, en hanteert hij een vormentaal van rechthoeken, vierkanten en cirkels. Deze systematische aanpak geeft zijn werk een herkenbare helderheid. En binnen die zelf opgelegde beperkingen ontwikkelde hij een spannende en dynamische praktijk.
De schilderijen van Bonies doen vaak meer denken aan ruimtelijke constructies dan aan tweedimensionale beelden. Ze schuren tegen de grenzen aan van wat een schilderij kan zijn, bijvoorbeeld in zijn ‘shaped canvases’ of canvassen die hij aan elkaar bevestigt om zo nieuwe vormen te creëren. Ook zijn composities roepen een gevoel van beweging op: vlakken lijken te kantelen, te verschuiven of zich buiten de grenzen van het doek voort te zetten, waardoor ze effectief de ruimte om het werk heen lijken in te nemen. Zo onderzoekt Bonies telkens opnieuw de relatie tussen vorm, kleur en ruimte. Voor hem is een schilderij niet slechts een drager van verf, maar een constructie die een directe verbinding aangaat met zijn omgeving.
Bonies werkt op linnen gespannen op houten frames, brengt daarop vier lagen verf aan van dezelfde producent en begint zijn proces met een schets op ruitjespapier, gevolgd door een studie op een vaak kleiner formaat doek. Door vormen te roteren, herhalen of verschuiven ontstaat er een onverwachte dynamiek. Hoewel hij zichzelf beschouwt als een ‘constructeur van de ruimte’, blijft zijn werk toegankelijk, direct en leesbaar. In plaats van symboliek of een verhaal richt hij zich op de essentie van kleur en vorm.
De tentoonstelling in Galerie Ramakers maakt zichtbaar hoe Bonies zijn uitgangspunten al meer dan zestig jaar trouw blijft, en die tegelijkertijd steeds opnieuw weet te bevragen en uit te diepen. Het naast elkaar zien van oudere en recente werken toont bovendien de consistentie en ontwikkeling binnen zijn praktijk. Zijn geometrische helderheid en strakke kleurvlakken blijken tijdloos en bevestigen zijn positie als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de geometrische abstractie in Nederland.
Bob Bonies studeerde aan de Vrije Academie voor Beeldende Kunst en de Koninklijke Academie van Den Haag, waar hij zich aanvankelijk toelegde op sculptuur. Daarnaast volgde hij een opleiding interieurvormgeving en design aan de Konstfackskolan in Stockholm. In 1966 kreeg hij zijn eerste solotentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. In datzelfde jaar nam hij deel aan een groepstentoonstelling met werk van Ellsworth Kelly, Donald Judd, Frank Stella en Barnett Newman. In 2021 was zijn werk nog te zien in een soloexpositie in Kunstmuseum Den Haag. Parallel aan zijn schilderpraktijk werkte Bonies ook samen met choreograaf Hans van Manen, couturier Frans Molenaar en componist Simeon ten Holt en was hij jarenlang directeur van de Vrije Academie in Den Haag. Verder stond hij aan de basis van de Bond voor Beeldende Kunstarbeiders. Het werk van Bonies is onder meer opgenomen in de collecties van Kunstmuseum Den Haag, Museum Boijmans Van Beuningen, Museum Voorlinden, het Stedelijk Museum, het Van Abbemuseum, het Centraal Museum, het Groninger Museum en de collectie van ABN AMRO.
