28 july 2025, Flor Linckens
Het monochrome universum van Hans Op de Beeck in het KMSKA
In het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen kun je je tot en met 17 augustus onderdompelen in het betoverende universum van Hans Op de Beeck. In de tentoonstelling ‘Nachtreis’ ontvouwt zich een verstilde wereld waarin de grenzen tussen droom en werkelijkheid vervagen. De Belgische kunstenaar, die wordt vertegenwoordigd door Galerie Ron Mandos, nodigt je uit in een verlaten, nachtelijk park waar menselijke figuren, dieren, natuur en objecten lijken te zijn stilgevallen in de tijd: bevroren momenten die samen een melancholisch landschap vormen. Bezoekers krijgen het gevoel zelf onderdeel te worden van die totaalinstallatie.
Het mysterieuze werk van Op de Beeck is direct herkenbaar vanwege de monochrome vormentaal. De werken van de kunstenaar worden uitgevoerd in kenmerkende grijstinten, alsof een stoflaag de tijd heeft stilgelegd. Zijn beelden ogen als herinneringen: fragiel, poëtisch en soms vervreemdend. Grijstinten domineren ook deze tentoonstelling, waardoor de sculpturen aanvoelen als een echo uit het verleden of een vergezicht naar een andere werkelijkheid. In zijn monumentale installaties kruisen fictie en herkenning elkaar voortdurend, als een droomlandschap waarin logica en proportie geen vaste waarde meer hebben. De theatrale beelden en personages die de kunstenaar schept roepen iets herkenbaars op, maar hebben geen directe relatie met de werkelijkheid. Als kijker word je uitgenodigd om je over te geven aan dat ongrijpbare aspect.
Zijn poëtische werk raakt aan universele thema’s als vergankelijkheid, tijd en het menselijke verlangen naar controle, schoonheid, troost of betekenis. Steeds kiest hij zorgvuldig de vorm en het medium dat het best past bij het verhaal dat hij wil vertellen: van sculptuur, fotografie en film tot tekening, geluidswerken en animatie. Zijn materialen worden zo ingezet dat ze een tijdloos, haast sacraal karakter krijgen.
In ‘Nachtreis’ wisselen levensgrote beelden en uitvergrote objecten elkaar af, alsof je je door een landschap beweegt waarin schaal, logica en tijd even wegvallen. Herkenbare emoties en scènes worden afgewisseld met bevreemdende beelden die appelleren aan ons onderbewustzijn. Tegelijk echoot het werk kunsthistorische thema’s die teruggrijpen op de vaste collectie van het museum.
In een aparte projectieruimte is de film ‘Staging Silence (3)’ te zien, die in 2020 ook te zien was op Art Rotterdam. Daarin zien we twee anonieme handen die vervreemdende decors opbouwen om ze vervolgens weer af te breken, een verwijzing naar de menselijke capaciteit voor zowel creatie als destructie. Op die manier worden complete steden, museumruimtes, vliegtuiglounges en landschappen geënsceneerd. Net als in zijn sculpturen laat Op de Beeck hier zien hoe betekenis voortdurend verschuift.
Hans Op de Beeck werd in 1969 geboren in Turnhout en verdeelt zijn tijd tussen Gent en Brussel. Hij studeerde aan het Sint-Lukas (LUCA School of Arts) in Brussel en het Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen en rondde residentieprogramma’s af aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en MoMA PS1 in New York. Zijn werk was onder meer te zien in Tate Modern in Londen, Centre Pompidou in Parijs, het Hirshhorn Museum in Washington, het Reina Sofia in Madrid, het Shanghai Art Museum en het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. In 2011 was zijn installatie ‘Location (7)’ onderdeel van de 54e Biënnale van Venetië. Zijn werk is opgenomen in collecties van onder andere S.M.A.K. in Gent, het M HKA in Antwerpen, Museum Voorlinden in Wassenaar, AkzoNobel en de Nationale Bank van België.
Tip: wie zich verder wil verdiepen in de thematiek van de kunstenaar kan deelnemen aan verschillende workshops en rondleidingen die het museum organiseert rond de expositie. Daarbij gaan deelnemers onder begeleiding zelf aan de slag met het verbeelden van stilte, tijd en vervreemding; precies de onderwerpen die ook in ‘Nachtreis’ centraal staan.
