21 july 2025, Flor Linckens
Luis Xertu: planten als dragers van queer verhalen
In TORCH Gallery in Amsterdam opent op 26 juli de tentoonstelling ‘A Community Status for the Isolated’ van Luis Xertu. Deze kunstenaar laat zien dat een schilderij geen statisch object hoeft te zijn. Voor zijn grootschalige werken, vaak ruim anderhalve meter hoog, gebruikt hij echte planten die na verloop van tijd van kleur veranderen. Het deels organische karakter van de werken maakt ze levend en dynamisch: soms duurt het jaren voordat die transformatie voltooid is. Je ziet de bladeren op termijn letterlijk veranderen van groen in goud. Zo wordt vergankelijkheid een tastbaar proces, een spiegel van ons eigen eindige bestaan.
Xertu’s manier van werken is technisch interessant: hij fotografeert zijn modellen of werkt met oude foto’s, bepaalt digitaal de compositie, schildert zijn personages met acrylverf en verlijmt vervolgens de planten en bladeren op het doek. In zijn nieuwste werken verwerkt Xertu ook persoonlijke kledingstukken. Zijn beeldtaal verwijst naar mythologie en de prerafaëlieten, maar ook naar hedendaagse lichamen en verhalen. Xertu’s visuele taal vond haar oorsprong ook in de podiumkunsten: de kunstenaar werkt als ontwerper in dat veld en hij experimenteerde ook in zijn eigen praktijk met de disciplines theater en dans.
Op zijn doeken ontvouwen zich achtergronden die variëren van diepzwart tot goud en hemelsblauw, waar mannenfiguren tussen takken en bladeren lijken te zweven. Soms gehuld in een enkel kledingstuk, soms naakt, maar altijd met een kwetsbare, zelfbewuste aanwezigheid. Door het gebrek aan diepte ontstaat de suggestie van oneindigheid en tijdloosheid, waarin de karakters langzaam lijken weg te zinken.
Het verstrijken van tijd weerspiegelt zich niet alleen in het materiaal, maar ook in de mensen die hij afbeeldt. Zijn meest recente schilderijen zijn geïnspireerd op fotocollecties uit de periode 1920-1960: beelden van homoseksuele mannen die in het geheim samenkwamen, in een tijd waarin hun liefde verboden en gevaarlijk was. Voor velen is dat risico nog altijd niet verdwenen. Deze werken tonen het spanningsveld tussen gemeenschap en eenzaamheid en weerspiegelen Xertu’s persoonlijke zoektocht rond zijn eigen seksualiteit.
In de tentoonstelling ‘A Community Status for the Isolated’ richt de kunstenaar zich op queer ervaringen die minder vaak in het middelpunt staan. Geen uitbundige viering, maar andere nuances. Xertu schetst een portret van queer leven dat niet draait om parades, maar om herinnering, afstand en het stille verlangen om ergens bij te horen. In deze expositie schept hij ruimte voor dat wat vaak onuitgesproken blijft. Voor de mensen die ertussen vallen. En voor de schoonheid die juist daar schuilt.
De tentoonstelling valt samen met Pride Amsterdam en Theaterfestival De Parade en is officieel onderdeel van beide evenementen. Zo maakt het werk van Xertu deel uit van een groter gesprek over zichtbaarheid en identiteit. Zijn schilderijen belichten een andere, minder opvallende kant van queer ervaringen, waar verstilling, gemis en zelfonderzoek centraal staan.
Een speciaal spoken word-programma, gecureerd door De Poezieboys voor De Parade, voegt daar een extra laag aan toe. Dichters als Anneke Brassinga, Jan Glas en Yentl van Stokkum reageren met voordrachten op de werken en stellen gangbare beelden van queerness ter discussie. Zo ontstaat er een dialoog tussen beeld en taal, tussen verleden en heden.
Luis Xertu werd in 1985 geboren in Mexico-Stad, maar woont inmiddels al meer dan 20 jaar in Nederland. In 2009 studeerde hij af aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Zijn werk was onder meer te zien in het Nederlandse paviljoen op de Biënnale van Venetië en in Museum Boijmans van Beuningen. In 2019 werd hij genomineerd voor de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst, waar hij de publieksprijs in de wacht sleepte.
