24 march 2025, Martine Bontjes
Het atelier van… André Wendland
Vanuit een klein kasteelgebouw in Karlsruhe werkt André Wendland aan zijn cartooneske olieverfschilderijen. Na een fietstocht richting zijn atelier start Wendland zijn dag met schetsen vanachter zijn iPad. Digitale tekeningen transformeren zich langzaam tot grove schetsen op grote doeken. Wendland laat zich graag inspireren door cartoons als Family Guy of Bob’s Burgers, waarmee hij zijn atelier dag steevast afsluit. De kleurvlakken die hij hier voorbij ziet trekken intrigeren hem het meest: “Het mooie van cartoons is dat ze zijn teruggebracht tot kleurvlakken, zodat bijvoorbeeld een groene trui in een donkere scène een donkerblauwe trui wordt, of een gele hoed groen wordt.” Wendland verweeft zijn jeugdherinneringen met de eenvoud en humor van tekenfilms. Het resultaat: grote kleurrijke olieverfschilderijen met levendige fluorescerende kleuren.
Op Art Rotterdam presenteert Valerius Gallery een serie schilderijen waarin Wendland ons meeneemt naar zijn kinderkamer. Speelgoedvoertuigen staan hier centraal en zijn bedoeld om de kijker naar een speelse wereld te trekken die doet denken aan de verbeelding van een kind.
Waar is je atelier en kun je beschrijven hoe het eruit ziet?
Ik heb mijn studie hier in Karlsruhe aan de Kunstacademie afgerond en sinds ongeveer anderhalf jaar heb ik mijn atelier op de bovenste verdieping van een cultureel centrum. De andere ruimtes hier worden ook door creatievelingen gebruikt. Van buiten ziet het gebouw eruit als een klein kasteel en ik ben erg blij dat ik zo'n mooie werkruimte heb. Het atelier heeft bovendien een aantal bijzondere kenmerken, zoals een ingebouwde kraan die ik gebruik om mijn grotere werken langs de gevel van het gebouw naar beneden te laten zakken, omdat ze anders niet meer door de trap passen zodra ze een bepaalde grootte hebben bereikt.
Hoe ziet een typische dag in je atelier eruit? Heb je bepaalde routines om je dag te beginnen?
Ik heb eigenlijk geen vaste routine om de dag te beginnen. Ik sta op, drink koffie, spring op mijn fiets richting mijn atelier. Soms haal ik onderweg nog wat eten voor de dag. Vervolgens doe ik wat er moet gebeuren, doeken spannen, de grondlaag aanbrengen en natuurlijk schilderen. Tijdens voorbereidingen voor tentoonstellingen, zoals nu voor Art Rotterdam, zijn mijn dagen zeker langer. Het is niet ongewoon dat ik van 10 uur ’s ochtends tot 12 uur 's nachts in mijn atelier zit. Maar ik denk dat iedereen die creatief werkt wel weet dat je het proces niet wilt onderbreken als je in de flow zit.
Kun je ons door je creatieve proces leiden, van de eerste schetsen tot het uiteindelijke olieverfschilderij op doek? Werk je van fase tot fase, of werk je aan meerdere werken tegelijk?
Vroeger werkte ik veel met schetsboeken. Tegenwoordig gebruik ik bijna altijd mijn iPad voor de eerste ideeën. Omdat ik erg geïnteresseerd ben in kleur- en vormcomposities, helpt de digitale schets me om het idee snel en makkelijk in verschillende variaties te visualiseren. De eerste schets op het doek is dan heel grof en simpel en ik begin stap voor stap het schilderij op te bouwen. Het kleurenpalet kies ik meestal relatief spontaan tijdens het proces. Ik schilder dus vaak grotere gebieden over, omdat ik mijn beslissingen graag wijzig. Aangezien ik met olieverf schilder, wat erg langzaam droogt, ben ik begonnen om meerdere doeken tegelijk te schilderen, zodat ik verder kan werken aan andere projecten terwijl andere werken drogen.
Ik las dat je de voorkeur geeft aan kijken boven lezen, welke beelden en tv-series hebben je geïnspireerd voor je nieuwe werken?
Oh ja, ik eindig elke dag met een aflevering van Family Guy of Bob's Burgers. Los van het feit dat ik het leuk vind om zo vermaakt te worden, heb ik ook veel inspiratie opgedaan voor mijn werk in het atelier. Bijvoorbeeld als het gaat om kleuren in licht- en schaduwsituaties. Het mooie van cartoons is dat ze zijn teruggebracht tot kleurvlakken, zodat bijvoorbeeld een groene trui in een donkere scène een donkerblauwe trui wordt, of een gele hoed groen wordt. Ik ben gaan letten op zulke details en verwerkte ze in mijn schilderijen.
Je gebruik van felle kleuren nodigen de kijker uit in jouw levendige, geanimeerde wereld. Welke rol speelt kleur in je artistieke expressie en hoe kies je je kleurenpalet?
Ik hou ervan om fluorescerende olieverven in bijna al mijn schilderijen te verwerken, omdat ze helpen sterke contrasten te creëren. Zoals ik eerder zei, ontstaan de kleuren vaak spontaan tijdens het schilderproces en veranderen ze vaak gaandeweg. Zo meng ik soms de volgende kleur met restverf van een vorige, wat bijdraagt aan een harmonieuze sfeer in het schilderij. Ook laat ik opzettelijk delen van de onderliggende kleur zichtbaar, wat subtiele grenzen kan creëren tussen overlappende kleurvlakken.
In je nieuwste werken zien we speelgoedvoertuigen met een speelse touch. Waarom ben je zo geïnteresseerd in deze voertuigen?
Net als in cartoons, vangen speelgoedvoertuigen de essentie van eenvoud die ik graag in mijn schilderijen verwerk. Ze brengen de kijker naar een speelse wereld die doet denken aan de verbeelding van een kind, terwijl ze tegelijkertijd nieuwe en fascinerende perspectieven bieden op compositie en design. Ik let al tijdens het maken van de werken op de presentatie, omdat ik graag een bijzondere sfeer wil creëren. Ik had al een of twee werken voor de tentoonstelling af, en het idee om speelgoedmotieven te gebruiken ontstond geleidelijk toen ik me voorstelde hoe de tentoonstellingsstand er uiteindelijk uit zou zien.
De eend die op een sigaret staat, lijkt een speels maar toch doordacht beeld. Waarom koos je voor deze specifieke combinatie?
In mijn werk is er zelden een diepere betekenis die ik wil overbrengen. Ik laat liever dingen open en laat de kijker zelf het overige interpreteren. In dit geval dient de sigaret meer voor de compositie dan als een symbolisch element, omdat het de vorm van de stok in de onderste helft van het schilderij weerspiegelt. Omdat ik me bewust ben dat het werk op veel verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden, heb ik de titel zo neutraal mogelijk gehouden, met alleen de nadruk op het geluid dat dit speelgoed maakt als je het in het echte leven beweegt: *Flap Flap*.
Hoe balanceer je speelsheid met diepere thema's in je werk? Humor kan een krachtig hulpmiddel zijn, maar het kan ook verkeerd begrepen worden.
Aangezien ik in mijn privéleven veel dingen met humor probeer aan te pakken, laat ik deze routine als vanzelf ook in mijn werk in het atelier terugkomen. Ook hier zijn humoristische visuele elementen vaak slechts kleine puzzelstukjes die bijdragen aan een harmonieuze algehele compositie. Mijn werken bevatten bijvoorbeeld vaak grote, ronde ogen, vergelijkbaar met die in cartoons. Voor mij spiegelen deze ogen vaak andere cirkelvormige vormen in het schilderij, wat zorgt voor een boeiende dynamiek. Humor is ook een breed veld en kan op veel verschillende manieren worden uitgedrukt. Aan de ene kant zijn er de specifieke gezichtsuitdrukkingen van de personages, maar wat ik nog interessanter vind zijn de opzettelijk gekozen composities en close-ups. Dus ik geloof dat er veel verschillende manieren zijn om het schilderij op een speelse manier in verschillende richtingen te sturen.
Zijn er projecten of samenwerkingen waar je momenteel van droomt, maar die je nog niet hebt kunnen realiseren?
Er zijn veel projecten die ik in de toekomst graag zou willen realiseren. Tijdens de Covid-periode in 2020 maakte ik een paar kleine en heel eenvoudige klei-stop-motionfilms thuis en had daar veel plezier in. Ik zou dat graag weer oppakken wanneer de tijd rijp is, omdat ik denk dat het een geweldige aanvulling op mijn schilderijen zou zijn. Ook zou ik ooit graag een residentie doen; de locatie is in eerste instantie niet zo belangrijk voor me, maar ik denk dat werken in een andere stad met nieuwe mensen om je heen kan leiden tot interessante nieuwe manieren van denken.
Waar werk je momenteel aan?
Ik heb me de afgelopen 2-3 maanden volledig gefocust op de voorbereidingen voor Art Rotterdam, en ben nu in de laatste fase. Ik ben heel enthousiast om alles op te zetten en het resultaat te zien!
Wat kunnen we verwachten van je solo-booth op Art Rotterdam? Ik zag een foto van een speelkleed op de vloer.
Ik houd er niet altijd van om mijn werken op schone witte muren te presenteren. Ik geef er de voorkeur aan om een bepaalde sfeer te creëren die de kijker verwelkomt. Daarom werk ik ook graag met installatie-elementen in tentoonstellingen. Ik besloot een speelkleed in de booth te plaatsen, een die velen waarschijnlijk nog wel van hun kindertijd herinneren. Het is een element dat alle verschillende werken met elkaar verbindt en precies de stemming creëert waarin ik mijn werk wil presenteren.
